İlk İsrail gazı ne zaman gelecek?
İsrail ile ilişkilerde sürpriz yumuşamanın ardından bu ülkenin gazını kaynak çeşitlendirme amacıyla Türkiye'ye getirmek için düğmeye basıldı. 3 yıl içerisinde 30 milyar metreküp gazın 550 kilometrelik boru hattıyla, 2019 sonunda Mersin'e getirilmesi planlanıyor
Olcay AYDİLEK / GAZETE HABERTÜRK
Türkiye ile İsrail’in, ilişkileri düzeltmek için yeniden anlaşma masasına oturması sonrasında gözler, İsrail doğalgazına çevrildi. Türkiye’den Zorlu ile Turcas- EnerjiSA ortaklığı, İsrail boru hattı ve gaz ticareti ile ilgili olarak görüşmeleri sürdürüyor.
İki ülkenin anlaşması halinde Akdeniz’in altına döşenecek yaklaşık 550 kilometre uzunluğundaki boru hattıyla yılda 30 milyar metreküp gazın Türkiye’ye (Mersin’e) getirilmesi hedefleniyor. Bu gazın yaklaşık 10 milyar metreküpünün Türkiye’de kalması, 20 milyar metreküpünün de Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması bekleniyor. İsrail gazının, halen 1000 metreküpü 199 dolar olan Rus gazı ile “rekabet” edecek bir fiyat üzerinden Türkiye’ye getirilmesi öngörülüyor.
ZORLU HİSSESİ YÜZDE 17.5 FIRLADI
İsrail’le anlaşmanın ardından bu ülkede santral projesi bulunan, ayrıca doğalgaz hattı projesinde de adı geçen Zorlu Enerji hissesi, dün borsada yüzde 17.5 yükseldi.
İŞTE İSRAİL DOĞALGAZI PLANININ ŞİFRELERİ
- REZERV NE KADAR?
İsrail, Leviathan sahasında açık denizde yaklaşık 1 trilyon metreküp gaz rezervi buldu. İsrail Meclisi'nin, bunun yaklaşık 500-600 milyar metreküplük bölümünün ihraç edilmesine yönelik bir karar aldığı belirtiliyor. Kalan bölümü, İsrail iç tüketimi için kullanacak.
- HANGİ ŞİRKETLER İLGİLİ?
İsrail gazıyla ilgili Türkiye'den bazı şirketler çalışma yapıyor. Zorlu ile Turcas-EnerjiSA ortaklığı, İsrail boru hattı ve gaz ticareti ile ilgili olarak görüşmelerini sürdürüyor.
İsrail gazının, 2019 ya da 2020 yılına kadar yıllık 15 milyar metreküpünün üretilip, ticarileştirilmesi hedefleniyor. Bu amaçla, üretimin yapılacağı sahaya birinci faz çerçevesinde 6 milyar dolar yatırım yapılacak. İkinci faz için de 6 milyar dolar yatırım öngörülüyor.
- BORU HATTI MALİYETİ?
Türkiye ile İsrail arasında (Akdeniz'in altına) yaklaşık 550 kilometrelik boru hattı inşa edilecek. Boru hattının yatırım tutarı 2.5- 3 milyar dolar.
- KÜRT GAZI HIZLANIR MI? İsrail gazının Türkiye'ye gelmesinin diğer kaynaklar üzerinde "rekabetçi" etki yaratacağı değerlendiriliyor. Bu projenin gerçekleşmesinin Kuzey Irak'tan Kürt bölgesinden gelecek gaz konusunda atılacak adımları da hızlandıracağı belirtiliyor.
- FiYAT NE OLUR?
İsrail'in, doğalgazı nerede (üretim sahasında ya da Mersin'de) teslim edeceğine ve boru hattını hangi ülkenin inşa edeceğine bağlı olarak fiyatın değişeceğine işaret ediliyor. İsrail gazının, halen 1000 metreküpü 199 dolar olan Rus gazı ile "rekabet" edecek bir fiyattan getirilmesi öngörülüyor.
- TANAP'TAN TAŞINIR MI?
İsrail gazını, Avrupa'ya TANAP'tan taşımak mümkün. TANAP'tan kapasite tahsisi yapılması durumunda, İsrail gazı da Kürt gazı da bu boru hattından tüketici ülkelere ulaştırılabilir.
- BOTAŞ YATIRIMI VAR MI?
İsrail gazının, ulusal boru hattı şebekesine bağlanması için BOTAŞ da bazı çalışmalar yapıyor. Kaynaklar, Türkiye'ye Mersin'den girecek gazı, Konya'ya bağlamak üzere inşa edilecek boru hattı için "mühendislik ihalesi" hazırlıklarının başladığını kaydetti.
- GAZDA SON DURUM NE?
İsrail'de, yeni hükümet bu gazı Türkiye’ye getirmek istiyor. Bu amaçla teknik yönlü ve mevzuata ilişkin çalışmalar büyük bir hızla ilerliyor. Gazın, en geç 3 yılda Türkiye'ye getirilmesi için taraflar masaya oturacak.
