23 sayısının lanetine inanan Nash, 23’ünde öldü
23 sayısının dünyadaki tüm olaylar arasındaki girift bağlantıların merkezinde olduğuna inanan insanların sayısı dünyada yadsınamayacak kadar yüksek
HT GAZETE
Oscar ödüllü “Akıl Oyunları” filmiyle tüm dünyanın daha yakından tanıdığı, hayatı boyunca şizofreni ile dâhiliğin sınırları arasında gidip gelen ünlü matematikçi John Forbes Nash (86), cumartesi günü eşi Alicia ile bindikleri takside birlikte hayatını kaybetmişti. ABD’nin New Jersey Eyaleti’ne bağlı Princeton kentine giderken otoyolda, içinde olduğu taksinin bariyere çarpması sonucu hayata veda eden Nash, 20. yüzyılın dâhilerindendi. Nash, geçen hafta Norveç’te prestijli Aden ödülünü almış, evine dönüyordu. 23 sayısının lanetine inanan ve bu rakama takıntılı olan Nash, Akademik hayatı boyunca 23 makale yayınladı. Nash bu ayın 23’ünde de hayatını kaybetti. 23 sayısının dünyadaki tüm olaylar arasındaki girift bağlantıların merkezinde olduğuna inanan insanların sayısı dünyada yadsınamayacak kadar yüksek.
1928’de doğan Nash, Carnegie Teknoloji Enstitüsü’nü hiç ders çalışmadan dereceyle bitirdikten sonra master ve doktora için hem Princeton hem Harvard’dan istek aldı. Hem daha çok para verdiği hem de tüm ünlü isimler orada olduğundan Princeton’ı seçen Nash, kendini insanlardan tamamen soyutladı. Nash çıkarlar ve alınması gereken kararlar gereği, insanlar arası kurulması geren ilişkiler için duygudan arınmış, sayılaştırılmış formüller geliştirmişti. Nash’in dünyasında her şey formüle edilebilir ve rakamlara dökülebilirdi. Nash 21 yaşında yazdığı 27 sayfalık doktora tezinde, her bireyin diğer bireylerin en iyi stratejilerine karşı strateji geliştirebileceği ve sonunda herkesin kazançlı çıkabileceği bir oyun teorisi geliştirdi. “Nash Dengesi” diye adlandırılan bu teori ekonomistler için vazgeçilmez bir malzeme oldu. Hatta devletlerin silahlanmasından, firmaların tam rekabetçi ya da fiyatlandırma kararına kadar pek çok alanda uygulandı. Nash Dengesi’ne göre; her birey bir ilişkide bulunduğu diğer bütün bireylerin hareketlerini görerek yapabileceğinin en iyisini yapmaya çalışmalıydı. Bireyin seçimi, diğer bireylerin seçimlerine bağlıydı.
58 YILDIR EVLİYDİLER
Nash’in parlak fikirleri onun Massachusetts Teknoloji Enstitüsü tarafından ileri seviye matematik dersleri için tutulmasının önünü açmıştı. İşte burada eşi Alicia Larde ile tanıştı ve 1957’de evlendiler. Her dehanın yaşadığı çalkantılı yaşam tarzı Nash’te kendini paranoid şizofreni olarak göstermeye başlamıştı. Hastalığının ilk belirtileri 1958’de görüldü. Bir gün Nash, elinde o günün The New York Times’ıyla fakülte çay salonuna geldi. Gazetenin birinci sayfasının sol üst köşesindeki haberi işaret ederek “Uzaylıların gizli bir mesajı bu ve onu sadece ben çözebilirim” dedi. Bu, Nash’ın akli dengesini yitirmekte olduğunun ilk belirtisiydi. 1959’da paranoid şizofreni ve klinik depresyon teşhisleriyle McLean Hospital hastanesine yattı. Çiftin bu dönemde 1 erkek çocuğu oldu. Hastalığı nedeniyle John-Alicia çifti 1962’de boşandı. 1970’lerde CIA tarafından bir süreliğine kriptoloji uzmanı olarak işe alındı. Sonraki yıllarda çift birbirinden kopamadı ve tekrar bir araya geldi. 1980’den sonra beraber yaşayan çift 2001’de tekrar evlenmişti. Ayrılamayan Nash ve Alicia çiftinin ölümü de birlikte oldu.
