Mehmet Eymür'ün inişli-çıkışlı öyküsü

Eymür’ün evinde yapılan arama, bilgisayardaki imaj kayıtlarının alınması amacıyla 11 saat sürdü. Bir dönemin önemli tanıkları arasında olan MİT’in en eski önemli ismi Eymür, tekrar gündeme geldi.

Gözaltına alınan eski MİT Kontrterör Daire Başkanı Mehmet Eymür, savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldı.

MİT’İN EN TANINAN İSMİ

Eymür, MİT’in en tanınan isimleri arasında yer aldı. Bu özelliğiyle de farklı bir istihbarâtçı portresi çizdi. Eski Özel Harekâtçı Ayhan Çarkın’ın itiraflarıyla başlatılan soruşturma kapsamında eski Özel Harekât Dairesi Başkanvekili İbrahimŞahin ile eski Özel Harekât polisi Ercan Ersoy’un da aralarında bulunduğu bazı kişiler tutuklanmıştı.

Bu dalganın son ismi bazı failimeçhul cinayetlerle ilgili yürütülen soruşturma kapsamında Mehmet Eymür oldu. Peki, İstanbul Terörle Mücadele ŞubeMüdürlüğü ekiplerince gözaltına alınan, yazdığı MİT raporlarıyla Türkiye’yi sarsan, Ergenekon ve Susurluk soruşturmalarında tanık olarak verdiği ifadelerle gündeme oturan Eymür kimdi?

68 yıl önce İstanbul’da dünyaya gelen Eymür, Ankara Maarif Koleji’nden sonra İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Yüksekokulu’nu bitirdi. Öğrencilik yıllarında sigorta ve turizm sektörlerinde çalıştı, rehberlik yaptı. Ama 23 yaşında babamesleğini seçti: Artık o da bir MİT mensubuydu. Küçük bir not; Babası Mazhar Eymür, son günlerin en tartışmalı konusu olan Dersimayaklanmasını bastırmakla görevli bir subaydı.

ZİVERBEY’DEN KIZILDERE’YE

Tekrar Mehmet Eymür’e dönersek... Eymür’ün adı mesleğinin ilk yıllarında işkenceleriyle ünlü Ziverbey Köşkü’yle birlikte anıldı. 9 Mart 1971 darbe girişiminden sonra adına kitaplar yazılan ünlü MİT mensubu Hiram Abas’la birlikte Ziverbey’de 1. Ordu Komutanı Orgeneral Faik Türün’ün emrinde çalıştı.

Kızıldere Olayı ile devrimci Ulaş Bardakçı’nın öldürüldüğü operasyonlarda yine onun adı geçiyordu. 1975’te Ankara MİT Bölge Dairesi Başkanlığı Takip ŞubeMüdürü olan Eymür, 1980 yılında Bulgaristan’a gitti. Yeni görevi bu ülkedeki Türk mafyasına sızmaktı.

Sızmasına sızdı ama deşifre oldu, Türkiye’ye dönmek zorunda kaldı. 1982 yılında dönemin Devlet Başkanı Kenan Evren’in damadı Erkan Gürvit tarafından Köşk’e çağrıldı. Bu seferki görevi ASALA’ya karşı operasyonlar düzenlemekti. Sırasıyla Mardin MİT BölgeMüdürlüğü ve Ankara’da Kaçakçılık ve İstihbarat ŞubeMüdürlüğü Başkan Yardımcılığı’na getirilen Eymür, 1984 Şubat’ında Genelkurmay’dan aldığı özel izinle “Babalar Operasyonu”nu başlattı. O dönemaralarında Dündar Kılıç ve Behçet Cantürk’ün de bulunduğu yeraltı dünyasının ünlü isimlerini sorguladı.

ÖZAL GÖREVDEN ALINDI

Eymür,meslek yaşamının en önemli kırılma noktalarından birini 1988’de MİT Güvenlik Daire Başkanı koltuğunda otururken yaşadı. Turgut Özal’lı yıllardı... DöneminMİT Müsteşarı Hayri Ündül’ün isteğiyle “Yeraltı dünyası, polis ve kamu görevlileri” konusunda Birinci MİT Raporu’nu hazırladı.

Eymür, 23 sayfalık raporu Ündül izinli olduğu için yardımcısı HiramAbas’a ve bir kopyasını da CumhurbaşkanlığıMİT Temsilcisi Erkan Gürvit’e verdi.

Raporda mafyanın Başbakan Turgut Özal’a karşı DYP ve SHP’ye sızarak örgütlenme girişimlerinde bulunduğu, İstanbul polisinin başındaki Ünal Erkan ve Mehmet Ağar’ın yeraltı dünyasıyla ilişkileri olduğu, Orgeneral Necdet Üruğ’un İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı sırasında bu dünya ile ilişki kurduğuna ilişkin satırlar dikkat çekiyordu.

MİT Raporu basına sızınca Hiram Abas’la birlikte Eymür, görevlerini bırakmak zorunda kaldı.

ÇİLLER GÖREVE ÇAĞIRDI

Eymür emekliliğinin yedinci yılında, dönemin başbakanı Tansu Çiller’in isteğiyle, 31 Ocak 1995’te MİT’e tekrar geri döndü ve oluşturulan Kontrterör Daire Başkanlığı’na getirildi. Eymür bu dönemde ikinci MİT raporunu kaleme aldı. Rapordaki hedef isimyine Mehmet Ağar’dı.

Bu raporda da Emniyet Genel Müdürlüğü döneminde Ağar’ın görünüşte PKK ve Dev-Sol’a karşı operasyonlar yapmak amacıyla Abdullah Çatlı, Haluk Kırcı, Sami Hoştan ve Yaşar Öz gibi isimlerden oluşan bir ekip kurduğu iddia edildi.

Bu ekibi eski MİT görevlisi Korkut Eken’in sevk ve idare ettiği, ekipteki kişilere resmi kimlikler, yeşil pasaportlar verildiği, bu kişilerin polis eskortlarıyla dolaştığı, uyuşturucu kaçakçılığı, adam öldürme gibi eylemleri yaparken polis himayesinden yararlandıkları ileri sürüldü.

Rapor basına sızdıktan 45 gün sonra Susurluk kazası yaşandı ve Eymür’ün kaleme aldığı bu rapor Susurluk’un habercisi olarak yorumlandı. Eymür, 1997 yılında Mesut Yılmaz başbakan olduktan hemen sonra Washington’a gönderildi. Alaattin Çakıcı’nın yakalanmasından sonraysa geri çağrıldı. Geri dönmemekte ısrar eden Eymür, Şeker Fabrikaları’na müşavir olarak atandı. MİT’ten ayrılan Eymür, Washington’da yaşamaya başladı ancak kurduğu atin.org adlı internet sitesindeki iddialarıyla gündemde kalmaya devametti. 2003 yılında Türkiye’ye dönen Eymür son olarak işadamı Sudi Özkan’ın danışmanlığını yapıyordu.

YEŞİL’İ KORUMAKLA SUÇLANDI

Abdullah Çatlı’nın, Mehmet Özbay sahte ismiyle yaşadığı da ilk kez ikinci MİT raporuyla açıklandı. Susurluk olayı soruşturmasında eski Emniyet İstihbarat Dairesi Başkanvekili Hanefi Avcı tarafından Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım’ı koruyup, kollamakla suçlandı. Eymür, verdiği bir röportajda Yeşil’in MİT’le değil kendisiyle özdeşleştirilmesinden rahatsız olduğunu belirtti ve “Teşkilatın elemanları arasında yüzlerce Yeşil var. Yeşil önce de vardı, yetkililer ne derse desinler, bundan sonra da olacaktır” dedi.

EMEL SAYIN’DAN ÖZÜR DİLEDİ

Eymür kaleme aldığı Birinci MİT Raporu’nda ünlü sanatçı Emel Sayın’ın, Orgeneral Necdet Üruğ’la birlikte olduğu iddiasın da bulundu. Sayın’ın büyük tepki gösterdiği bu iddia ile ilgili Eymür 17 yıl sonra şu sözlerle özür diledi: “Kamuoyunda MİT Raporu olarak isimlendirilen raporun tek yanlışı Emel Sayın Hanımefendi ile ilgili kısımdır ve ismi maalesef hatalı bir istihbarat bilgisi nedeniyle MİT raporunda yer almıştır.”

Bülent GÜNAL / Gazete HABERTÜRK