İngiltere’deki Türkleri yakından ilgilendiren Ankara anlaşmasında yeni gelişmeler!
Brexit kararıyla birlikte İngiltere, ülkede yaşayan ve yaşamak isteyenlerin süresiz oturum hakkını askıya aldığını geçtiğimiz Mart ayında açıklamış ve yaklaşık 1 ay önce yeni düzenlemeye dair bilgileri paylaşmıştı ancak değişikliğin nasıl uygulanacağı konusunda çeşitli soru işaretleri vardı. Ankara anlaşmasıyla İngiltere'de ticaret yapmak isteyenler ile işçi statüsünde çalışmak isteyenleri yakından ilgilendiren konuya dair yeni bir bildiri daha yayınlandı
Avrupa Birliği’nden çıkış anlamına gelen Brexit kararı sonrasında ülkede yaşayan ve/veya yaşamayı planlayanları etkileyen bir dizi kararlar alınmıştı. 16 Mart 2018 tarihi itibariyle İngiltere İçişleri Bakanlığı Ankara Anlaşması vizesi (ECAA Business “İş Kurma” ve Worker “işçi”) ile süresiz oturuma başvuru hakkını (Indefinite Leave to Remain) askıya almış ve bununla ilgili yeni bir düzenleme getireceğini açıklamıştı.
Bu tarihten yaklaşık 3 ay sonra 15 Haziran 2018 tarihinde beklenen açıklama geldi ve “statement of changes” diye bilinen göçmenlik kurallarında yapılan değişiklik yayınlandı. Bu düzenlemede süresiz oturum başvuruları tekrar yürürlülüğe sokulduğu ancak bazı kritik değişiklikler ve şartlar getirildiği açıklanmıştı.
Bu değişikliklerin nasıl uygulanacağı hakkında İngiltere İçişleri Bakanlığı geçtiğimiz gün (06.07.2018) yeni bir bildiri yayınladı. Yeni düzenlemeye göre, asıl başvuru sahibi ve ona bağlı eş ve çocuklar da aşağıdaki şartları sağlamaları ve bu şartları sağladıklarında bireysel olarak başvuru yapmaları gerekiyor.
Yayınlanan güncel bildiriye göre;
1- Süresiz oturuma başvuru süresi 5 yıldır.
2- Bu 5 yıllık süre içerisinde her yıl için en az 180 gün Birleşik Krallık’ta bilfiil yaşama şartı aranmaktadır.
3- Bununla birlikte 18 yaşını geçmiş olan her hak sahibi, vatandaşlık sınavı olarak bilinen “Life in the UK” sınavını geçmek zorundadır.
4- Yine 18 yaşını geçen her hak sahibi, B1 seviyesinde İngilizce dil sınavını geçmek zorundadır.
5- Hak kazanmış başvuru sahibi, eşi ve 18 yaşından büyük çocukları, başvuru ücreti ödemek durumundadır. (Güncel başvuru ücreti ise kişi başı £2,389)
Bu değişikliğin zamanlaması ve uygulanması konularında oluşan soru işaretlerini ortadan kaldırmak için Göçmenlik hukuku uzmanı Mehmet Polat ile değişikliğin kimleri etkileyeceğini konuştuk.
Tüm bu değişiklikler sonucunda asıl merak edilen konu halihazırda 4 yılı doldurmuş ancak henüz süresiz oturum başvurusu yapmamışların da yeni duruma tabi olup olmayacağı… Polat’ın belirttiğine göre bu sorunun cevabı maalesef kuralın herkes için geçerli olduğu yönünde. Yani halen Ankara Antlaşması vizesi ile 4 yılını doldurmuş ancak henüz süresiz oturum başvurusu yapmamış olanlar da yeni getirilen şartları sağlamak zorunda. Bu anlamda 4 yılı doldurup başvuruda bulunmayanları 1 yıl fazladan süre bekliyor.
4 yıl önce vizeye başvuranlar için kazanılmış hak söz konusu değil mi?
Bu kararın büyük tartışma doğurması beklenen taraflarından birisi de bu kısmı. Ülkelerinden, ailelerinden, işlerinden vazgeçerek bir başka ülkeye göç edenler, bu kararı alırken yaptıkları araştırmalar sonucunda uygun olan bir ülke olarak İngiltere’yi seçtiler. Ancak şimdi bu beklenmedik durum 4 yıl sonunda süresiz oturum hakkı bekleyen insanların karşılarına yeni kurallar, dolayısıyla yeni sorunlar çıkardı. Vatandas.uk sitesindeki bilgilere göre bu durumdakilerin yeni kararlara itiraz etme hakkı bulunuyor. Zira benzer bir vaka daha önce başka bir vize türü ile ilgili de yaşanmış.
Highly Skilled Migrant Programme (HSMP) (Yüksek Yetenekli Göçmen Programı) olarak bilinen vize türü 2002 ve 2008 tarihlerinde arasında İngiltere’de uygulanıyordu ve bu vize türünün vermiş olduğu haklar Ankara Anlaşması vizesinde verilen haklarla hemen hemen aynıydı. 4 sene HSMP vizesi ile ülkede bulunanlar süresiz oturum başvurusu yapabiliyorlardı.
Ankara Antlaşması vizesinde olduğu gibi HSMP vizesinde de süresiz oturum başvuruları İngiltere İçişleri Bakanlığı tarafından askıya alınınca 4 yılı doldurmuş vize sahiplerinden biri değişikliğe karşı dava açtı. Davayı karara bağlayan hakim İçişleri Bakanlığı’nı haksız buldu ve kararda yapılan değişikliklerin yalnızca bu değişliklikten sonra başvuru yapanları etkileyebileceğini, bu tarihten önce başvuru yapanların haklarının korunması gerektiğini belirtti.
“4 yılını İngiltere’de Ankara Anlaşmalı biri olarak geçirmiş Türk vatandaşlarının dava açması sonucunda aynı kararın verilebileceği kanaatindeyim” diyen Polat’a göre bu karar Ankara Antlaşması vizesinde de emsal olabileceğinin ve benzer bir kararın alınabileceğinin en önemli göstergesi niteliğinde.
