Faizi yükseltme kararı neden faizleri düşürdü?
Çeşitli kereler tekrarlandı ve kendini kanıtladı ki, kamu tarafından döviz kurunu ve faizi yönetmenin veya yönlendirmenin en kolay yolu kaydırak sistemidir. Faizin ve kurun yukarı çıkmasına izin verip sonra aşağıya doğru kaymasını seyretmektir. Çünkü sermaye hareketlerinin serbest olduğu bir ekonomide kur ve faiz artmışsa, yabancı portföy yatırımları için elde edilecek azami kâr ortamı oluşmuş demektir. Kazanç potansiyeli hem faiz düşüşünden hem de döviz kurunun gerilemesinden olmak üzere çift yönlüdür.
İki ay önce yüzde 4.58 faize razı olan yabancılar bugün niye bunun iki katını isterler? Aradaki fark, ifratla tefrit gibidir. İki taraf da aşırıdır. Ama bu da bir piyasa işleyişidir ve fiyat hareketlerinin bir orta yolu da yoktur. Karar verenlerin girdiği yol bir aşamada çıkmaza sürüklendiğinde, kol kesip veya yüksek oranlı zarar yazıp çıkıyorlar. Yeni aşamada yeni bir pozisyon alıyorlar.
YENİ KAZANÇ ORTAMI:
Nitekim iki ay önce pozitif eğilimler dış ve iç nedenlerle sürdürülemez hale geldi. Ciddi zararlar gerçekleşti. İki ay sonra yeni bir pozisyon almanın, yeni bir kaydırağa binmenin, yeniden para kazanmanın fırsatı çıktı ortaya. Nedir bunlar?
■ Fiyatlarda ciddi düzeltme yaşandı.
■ Küresel çapta FED'in söyleminde yumuşama ve sermaye hareketlerinde buna bağlı belli değişiklikler oldu.
■ Ek olarak ekonomi yönetimi Başbakan Erdoğan başkanlığında Dolmabahçe'de toplandı ve bazı kararları aldılar.
■ Merkez Bankası, bu kararın ardından 23 Temmuz'da yapacağı Para Politikası Kurulu'nda faiz koridorunun üst bandını yükseltebileceğini açıkladı. Böylece satıp yurtdışına çıkan bazı küresel fonların yeniden gelmek için şart koştukları Merkez Bankası'nın faiz artırımı, erkenden yerine getirildi.
Merkez Bankasının faizi artırıp artıramayacağının test edilmesine gerek kalmadı. Piyasalarla Türkiye borç verenlerle yatırım yapanlarla bir yerde yeni bir barış yapıldı. Gezi olayları ile başlayan inatlaşma ve gerginlik yerini yeniden piyasa dostu ve serbest piyasacı tutuma terk etti.
KAZANÇ NE: Peki bu tutum değişikliği ile ne elde edildi?
Dünden başlayarak Hazine'nin düzenlediği yüklü ihalelerde faiz oranları düştü. Türkiye Hazinesi daha düşük bir faiz oranı ile borçlandı. İkinci el piyasada Hazine faizleri bir günde yarım puan geriledi. Döviz kuru düşüşe geçti. Borsa yükseldi. Finansal piyasaların tansiyonu düştü.
Ortaya çıkan bu eğilimler veya faiz ile kurun düşüşü, borsanın yükselişi nereye kadar sürebilir?
Bunun yanıtı için hem faizdeki hem de döviz kurundaki geçmiş kaydırak dönemlerini çıkardık. Bu dönemler hem faizde hem de döviz kurunda kendini defalarca tekrarlamış. Buradan herkes kendine göre bir kanaat sahibi olabilir.
İLK KEZ OLDU: Merkez Bankası faiz koridorunun üst tavanını artıracağını açıklamasıyla faizler düşüyor, döviz kuru aşağıya geliyor, piyasanın tansiyonu iniyor ve borsa prim yapıyor. Bu durum ilk kez gerçekleşiyor. Faiz artırımı ilk kez piyasa faizlerini düşürüyor. Böyle bir paradoks yaşıyoruz. Çünkü, ekonominin veya piyasanın gerekleri yapıldığında normale dönüş başlıyor.
SONUÇ: "Sarı inek yeşil ot yiyip beyaz süt veriyor." Türk atasözü
