Bilgiye ve kitaba erişmenin kestirme yolları
YÜKSEK lisans eğitimi aldığım Amerikan üniversitesinin kütüphane sorumlularından biri Gönül Hanım’dı. Dünyanın en itibarlı eğitim kurumlarının başında yer alıyordu üniversite ve Gönül Hanım’ın görevi Türkiye’de çıkan okunmaya değer kitapların ve süreli yayınların edinilip en kısa zamanda öğrencilerin ve araştırmacıların hizmetine sunulmasıydı.
Dört gün geriden beş gazeteyi okuyabiliyordum; yeni çıkan kitaplar en çok iki ay sonra raflardaki yerini alıyordu. Hizmette bu başarıda, aracılık yapanın İstanbul Sahaflar Çarşısı’ndaki Elif Kitabevi’nin sahibi Arslan Kaynardağ olduğunu seneler sonra öğrenecektim.
Titanic faciasında hayatını kaybeden Harry Widener’in adını taşıyan ve raflarında şimdilerde her dilden milyonlarca kitabı barındıran kütüphaneyi, onun vasiyeti gereği, annesi Eleanor üniversiteye hediye etmişti.
Akademik hayatta kütüphanenin ne kadar merkezi bir önem taşıdığını, Harvard’ın Widener kütüphanesinin ilgi alanıma giren kitaplarının bulunduğu raflar arasında geçirdiğim aylarda öğrendiğimi itiraf ederim.
Dün bir gazetede karşıma çıkan “dünyanın kitabı bir tık uzakta” başlıklı haber beni bu zihin yolculuğuna çıkardı. Kitapsever bir genç, dünyanın önde gelen üniversitelerin kütüphanelerinden yararlanma imkânı sunan bir internet sitesi kurmuş; “hiperkitap.com” sitesine girenler 28 dalda 12 bin kitaba kolayca erişebiliyormuş...
Ne demek bu, bir düşünsenize... Yıllarca her gittiği ülkeden kitaplar taşımış biri olarak ne düşündüğümü ben söyleyeyim: Akıl durduran bir kolaylık bu...
Hâlâ kitap hamallığı yapıyorum, ama taşıdığım kitapların sayısı her seyahatte biraz daha azalıyor. Merak ettiğim veya okumak istediğim kitapları hiç vakit kaybetmeden tabletime indirebiliyorum çünkü... Önceleri bu amaçla Kindle’ın okuma cihazından yararlanıyordum; sonraları Kindle’ın tabletler için geliştirdiği uygulama imdadıma yetişti. Herhalde bine yakın elektronik kitabım vardır; bir o kadarı da “pdf” formatında erişilebilir halde arşivimde duruyor...
Agatha Christie’nin adını taşıyan akrabaları yönetimindeki vakıf, etraftan gelen baskılar üzerine, eserleri dünyanın her dilinde toplam 2 milyar adetten fazla satılmış polisiye tarzının kraliçesini bıraktığı yerden devam ettirme kararı aldı ve tarzın önemli bir ismi olan Sophie Hannah’a Hercule Poirot’lu yeni bir roman ısmarladı. Önceki gün çıkan Agatha Christie’nin bizzat yazmadığı ilk Poirot romanı “Monogram Cinayetleri”ni hemen indirip okumaya başladım dersem, inanın lütfen...
Dahası var.
Amerika doğumlu, Harvard ve MIT eğitimli Salman Khan, bir akraba çocuğuna sınav öncesi verdiği matematik dersini, diğer akraba çocuklarının da talep etmesi üzerine, Youtube’a yükleyince hiç beklemediği bir ilgiyle karşılaşmış. İşini gücünü bırakıp dünya çocuklarını daha bilgili ve kültürlü hale getirmeye vaktini harcamaya başlamış Khan. Bugün yalnızca internet üzerinden erişilen “Khan Academy”nin dünyanın dört bir tarafında yüz milyonlarca öğrencisi var.
STFA mühendislik şirketi, Khan Akademisi’nin ders videolarını bizim çocuklarımızın ilgisine de sundu. Matematik, fen bilimleri, iktisat, sanat tarihi, sosyal bilimler ve genel kültür alanlarında 5 binden fazla Türkçeleştirilmiş video izlenebiliyor. Kütüphaneye gitmeniz gerekmiyor, kitaplar istediğiniz an sizin bulunduğunuz yerde artık...
Bunları yazarken bile, nereden nereye gelindiğini düşünüp, bir kitapsever ve bilgi avcısı olarak müthiş keyif duyuyorum. Herhalde geleceğin nesilleri bizim nesilden çok farklı olacak.
