Türk Akımı borusuna domates kaçmasın!
Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Aleksander Novak, hafta sonu 86. İzmir Enternasyonal Fuarı’na katılmak için Türkiye’ye bir çıkarma yaptı. Ziyaretinde ilginç bir hususa da parmak basan Novak, ABD’nin, Avrupa doğalgaz piyasasında avantaj yakalamak için Rusya’ya karşı yeni yaptırımları yürürlüğe koyduğunu söylemiş, ancak göründüğü kadarıyla ABD’nin hedefinde daha fazlası var. Sadece Avrupa değil, Rusya’nın başta Çin olmak üzere diğer ülkelere de Rus doğalgaz sevkıyatını engelleyecek, projelerini sıkıntıya sokacak adımları söz konusu.
Mesela geçen hafta duyurusu yapılan önemli bir haber vardı. Ben iki defa konuya buradan dikkat çektim. Bir kez daha hatırlatayım. Dünya endüstriyel gaz sektörünün etkili oyuncusu Alman Linde Group, ABD’li Praxair tarafından 75 milyar dolara satın alındı. Gazprom’un Çin’e uzanan Sibirya Gücü Doğalgaz Boru Hattı için Doğu Sibirya’daki sahalarından çıkaracağı helyum gazının ayrıştırılması görevini üstlenen Linde, bir Amerikan şirketi olarak bu görevi yapmayacağına göre bu proje ciddi anlamda belli bir süre sıkıntı yaşayacaktır.
Diğer taraftan son yıllarda kaya gazı keşfiyle dünyanın en etkin doğalgaz üreticisi haline gelen ABD’nin, Avrupa’yı sıvılaştırılmış doğalgaz ticaretine zorlamak için elinde yeterince argüman var. Çünkü Çin ve Avrupa Birliği (AB), ABD’nin dış ticaret açığı verdiği için hedefine aldığı coğrafyalar olarak dikkat çekiyor. Dolayısıyla dış ticareti dengelemek için AB’nin de ihtiyacı olan doğalgaz satışı ABD’nin gündeminde yoğunluklu olarak yer alıyor. Amerika, hem Rus doğalgazını Baltık Denizi’nin altından Almanya’ya taşıyacak Kuzey Akım 2 boru projesine ambargo kapsamında uyarısını yapıyor, hem de kendi gazını satacak ortamı hazırlıyor.
Şimdi bu hatırlatmadan sonra Novak’ın neden Türk Akımı’na önem verdiğini anlamamız daha kolay olacaktır. Rus Bakan’a kulak verelim:
“Türk Akımı Projesi’nin geleceğinde de herhangi bir risk öngörmüyoruz. Türk Akımı Projesi,tarafların ilgisi olduğu sürece belirlenen takvim doğrultusunda inşa edilecek. Türk Akımı Projesi’nde Karadeniz’in altına 170 kilometre civarında boru döşenmiş durumda.” Bu açıklama, Türk Akımı Projesi’nin ilk başlarda açıklanan şekliyle 4 hat olarak hizmete girme ihtimalinin arttığını gösteriyor. Özellikle Kuzey Akım 2’deki tartışmalar, Türk Akımı ile Avrupa’nın da doğalgaz ihtiyacına cevap verilebileceğini ortaya koyuyor. Halbuki 6-7 ay önce 4 hattan sadece Türkiye’nin ihtiyacını karşılamak üzere öncelikle bir hattın döşeneceği tartışılıyordu. Sonra Bulgaristan üzerinden Avrupa’ya uzanacak ikinci boru hattı için olumlu gelişmeler olduğu belirtildi ve çalışma yapıldığı söylendi. Bakalım geriye kalan diğer 2 boru hattının devreye alınacağı ne zaman açıklanacak?
Malum olduğu üzere her biri 15 milyar 750 milyon metreküp kapasiteli 4 hattan oluşacak Türk Akımı Projesi’nin 910 kilometresi Karadeniz’in altından geçecek ve Trakya’dan Türkiye topraklarına girecek hattın kara bölümündeki uzunluğu da 260 kilometre olacak. Projenin sadece bir boru hattından yılda yaklaşık olarak 14 milyar metreküp doğalgazın Türkiye’ye verilmesi planlanıyor. Ama can suyunu da Türkiye’nin tek hattan alacağı gaz oluşturuyor.
Bakan Novak’ın, Avrupa’nın Türk Akımı ve Kuzey Akım 2 gibi doğalgaz projelerine büyük ilgi duyduğuna işaret etmesi, Avrupa’nın enerji arz güvenliğini ve tedarik çeşitliliğini artıracağını söylemesi bakalım Amerika tarafından nasıl yankı bulacak? Türkiye tarafı tamam, ama Avrupa’ya bu hat ne kadar uzanacak?
Öte yandan Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler bu denli iyi giderken, Rusya’nın Türk domatesine uyguladığı ithalat kısıtlamasını anlamış değilim. Rusya’nın domates üzerinden vermek istediği mesajı artık bir anlam ifade etmiyor. Sadece iki ülke arasındaki mevcut iyi işleri sorgulamaya yarıyor.
************
Bayram sonra görüşmek üzere...
Arada bir nefeslenmek, tazelenmek, yenilenmek iyi oluyor. Kurban Bayramı sonrasına kadar bana müsaade... Şimdiden tüm okuyucularımın bayramını tebrik ediyorum.
