Fiber tartışmasına İstanbul Belediyesi nokta koyacak
Türkiye’nin halihazırda çözmesi gereken en önemli tartışmalarından birisinin telekomünikasyon sektöründe yaşanan fiber altyapı konusu olduğunu etkili ve yetkili tüm çevreler biliyor. Vatandaş da dolaylı ve dolaysız yollardan bunlardan haberdar ve etkileniyor. Zira artık fiber hatlar, yaşamımızın olmazsa olmazı, su, elektrik ve doğalgaz kadar hayati öneme haiz. Artık e-devlet uygulaması da dahil birçok işimizi fiber hatlar üzerinden yapıyoruz. Gelecek yıllarda ise yapmak zorunda olacağız. Ancak mevzu bu kadarla sınırlı değil tabii. Nesnelerin interneti (IoT), yani neredeyse tüm araç gerecin birbiriyle iletişime geçip hayatı kolaylaştırma çabalarına yakın bir zamanda yapay zekânın da eklenmesiyle veri trafiği katlanarak artacak.
Peki bu kadar verinin trafiğini Türkiye, hangi kanallardan ve ne derece sağlıklı yapabilecek? En fazla fiber hatta sahip olan Türk Telekom, onu takip eden Turkcell ve Vodafone’un tartışmalarıyla zaman kaybedilmeyeceğini umuyorum. Hatta sektöre yasal düzenlemelerle çekidüzen veren Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Ömer Fatih Sayan’ın da fiber mevzuunda daha kalıcı bir yapı oluşturma gayretleri olduğunu sanıyorum. Ama nasıl?
Mesela fiber tartışmasında tüm Türkiye’ye örnek olacak model İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde (İBB) yola çıkmış görünüyor. İBB Başkanı Mevlüt Uysal’ın fiber konusunda Başakşehir’deki tecrübe ve modelini İstanbul’da hızla hayata geçirmesiyle bu işe nokta konulabilir. İBB’den talep ettiğim bilgi ve benim de araştırmalarımla vardığım nokta şu: Tek bir fiber hat olmalı ve bu hattan ihtiyaç duyan operatörler eşit imkânlarla faydalanabilmeli. Vizyon da, misyon da dünyada bu. Başta Ulaştırma Bakanlığı olmak üzere diğer ilgili kurumların da üzerine düşeni yapması halinde fiber altyapı meselesi kaynaklar heba edilmeden, şehirler köstebek yuvasına çevrilmeden, çok makul bedellerle ve kısa zamanda hayata geçirilebilir.
***********
BELEDİYE İLE GSM OPERATÖRLERİNİN ORTAKLIĞI ŞART!
Gelelim somut örneğe ve gidilmesi gereken yöne... İBB’nin İSTTELKOM AŞ isimli bir şirketi var. Bu şirkette, ilgili tüm paydaşlarla beraber fiber altyapı meselesi çözülebilir. Örnek, 2017’de 478 km’lik ortak haberleşme altyapı kurulumu sayesinde, mükerrer kazılar önlenmiş ve yaklaşık 66 milyon TL kaynak tasarrufu sağlanmış. Yani Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone ayrı ayrı sokak kazıp fiber altyapı döşemek yerine İSTTELKOM’a belli hisseyle ve şartlarla dahil edilirse, çok daha sağlıklı işleyen bir yapı ve yeni bir model ortaya çıkabilir.
İBB bu şirketi, farklı işletmeciler, farklı zamanlarda kazı yaparak aynı cadde, yol ve kaldırımlar üzerinde görüntü, gürültü ve çevre kirliliğiyle birlikte kentsel yaşam düzenini bozmasın diye 2012’de kurmuş; ama kalıcı olması için bir adım daha atılması gerekiyor. Böylece ortak haberleşme altyapı kurulumuyla, sürdürülebilir, rekabetçi genişbant altyapı hizmetleri tüm kentin kullanımına sunulabilir; fiber internet altyapısı daha yaygın, hızlı ve ekonomik olarak daha fazla haneye sağlanabilir.
Zaten İSTTELKOM’a yön veren İBB, ortak fiber hatlarda 2 operatör, Turkcell ve Vodafone ile “internet servis sağlayıcısı” kurumlara haberleşme altyapı hizmetleri vermeye başlamış, ama tabii yeterli değil. Çünkü İstanbul’un dört yanını kapsayan fiber hatlara ihtiyacı var. Başkan Uysal’ın vizyonunda da tek bir hat döşeyip tüm operatörlere hizmet vermek olduğunu Başakşehir’deki uygulamalardan biliyorum. Dolayısıyla iki operatörle başlatılan işbirliği halkasına Türk Telekom’un da girmesiyle önce İstanbul’da sonra da Türkiye genelinde fiber altyapıda yeni bir model ortaya çıkabilir.
