Vatandaş, Rumca konuş!
BİR-bir buçuk aydan buyana pek sesi çıkmayan ve Türkçe'yi âhenksizleştirme çabasına ara vermiş gibi görünen Türk Dil Kurumu yeniden faaliyete geçmiş...
Mübarek kurum, maaşallah deprem gibi! Şöyle her kımıldanışında Türkçe'nin şimdiye kadar hasbelkader sağlam kalabilmiş birkaç kelimesi daha gümbür gümbür yıkılıp enkaz hâline geliyor, gidenin yerini takırtılı, tukurtulu, tatsız ve âhenksiz uydurmalar alıyor...
Ama, son uydurdukları kelimelere bakılırsa, Kurum'da esaslı bir zihniyet değişikliği olmuş gibi! Şimdiye kadar ancak bir çuval cevizin yere vurulması ile hâsıl olabilecek takırtılardan ibaret kelimeler uydurmakla meşgul bulunan üstadlar, artık Rumca ve Fransızca kelimeleri "Türkçe" diye pazarlamaya başlamışlar...
Örnek mi? İşte, geçen hafta teklif ettikleri yeni kelimelerden ikisi: "Züppe" ve "kaput" sözleri...
Şımarık çevrelerin İngilizce'den kapıp pek sık kullanmaya başladıkları "snob" kelimesinin son senelerde moda olması beni de rahatsız ediyordu... Kurum'u da rahatsız etmiş olacak ki, "snob" yerine "züppe" sözünün kullanılmasını istemişler...
'SÖZLÜK' DEDİKLERİ ŞEY!
İyi güzel de, teklif ettikleri "züppe" kelimesi Türkçe falan değil, halis Yunanca'dır! Aslı "zoppos"tur, "geleneğe uymayan" mânâsına gelir ve Türkçe'ye 1920'lerin başında girmiştir... Ama, sadeleştirme hevesi ile İngilizce bir kelimeyi Türkçe'den atmaya heveslenen üstadlar teklif ettikleri kelimenin kökeni için "Lexicon Ethymologico"ya yahut "züppe"nin Türkçe'de yeraldığı ilk sözlük olan M. Bahaeddin'in (Baha Toven) "Yeni Türkçe Lügat"inin 1926 baskısına bakmayı akıl etmedikleri için lisanımıza Rumca bir kelime ihsan buyurmuşlardır!
"Prezervatif" yerine teklif ettikleri "kaput"a gelince...
Kurum'un "Türkçe karşılık" olarak ortaya sürdüğü bu kelime Türkçe falan değil, Fransızca'dır; "capot" diye yazılır; asker elbisesine, kukuletalı yani başlıklı mantoya, faytonların körüğüne ve otomobillerde motoru örtüp koruyan metal kapağa "capot" yani "kaput" derler. Kelime "örtüp koruyan" hemen herşey için kullanıldığı için, mâlûm iş sırasında mâlûm yeri örten mâlûm ince lâstiğin karşılığı olarak Fransızca'dan "kaput"u almış ve zaten kullanmaktayızdır...
SÜR'AT ÇAĞINDAKİ BOŞ İŞ...
Yeni uydurulan diğer kelimelere baktığınızda, "Böyle takırtılı lâflar bulmakla meşgul olanlar sosyal hayattan ve toplumdan acaba senelerce uzak mı kaldılar?" diye düşünmeden edemiyorsunuz...
Zira günlük konuşmanın ve kelimelerin kısaltılmaya çalışıldığı, hattâ yazılı mesajlarda sesli harflere bile rağbet edilmemesi gibisinden saçmalıkların hüküm sürdüğü bugünkü sür'at çağında tek heceli "zum" kelimesini tam beş katı uzatıp "optik kaydırma" yapmanın, iki heceden meydana gelen "boksör"ü de "yumruk oyuncusu" diye altı heceli, yani üç katı uzunluğunda bir deyim hâline getirmenin başka izahı yoktur!
Asıl vazifelerini, yani Türkçe'nin etimolojik sözlüğünü hazırlama işini seksen küsur seneden buyana bir türlü yerine getiremeyen Kurum'un üstadları Göktürkçe'ye, Uygurca'ya, Soğdça'ya, Hakasça'ya, Halaçça'ya, Tibetçe'ye, Moğolca'ya, vesaireceye kafa yorup bütün bu lehçeleri ve lisanları şakır şakır konuşmaktan Batı dillerinden bazılarını öğrenmeye yahut az da olsa âşinalığa galiba vakit bulamamışlar...
Mutlaka böyle olmuştur, zira Avrupa lisanlarını az buçuk bilip o dillerin sözlüklerine bakacak olsalardı Rum'un "züppe"si ile Fransız'ın "kondom"unu "Bu kelimeler Türkçe'dir, artık bunları kullanın" diye önümüze atmazlardı...
