Listelerin söyledikleri
PARTİLERİN her biri aday listelerini hazırlarken yaptıkları seçimlerle ve seçme biçimleriyle topluma bir şey vaat etmiş oluyorlar. Biliyoruz ki AK Parti bir yeni Anayasa yapmaya çalışacak, esaslı bir sistem değişikliğini de içeren ayrıntılı bir programı var. CHP diğer partilerin denemediği bir “önseçim” uygulayarak sırtına asılmış bir yaftayı yırtmaya gayret ediyor, aslında daha sonradan yapacakları için tabanıyla sorumluluk paylaşımına gidiyor ve ekonomistlerden oluşan bir kadroyla vaatlerde bulunarak geliyor.
HDP ise bir yandan etnik parti olmaktan çıkıp Türkiyelileşmeyi tecrübe ediyor. “Silah bırakma üzerinde çalışmak” HDP’nin görevleri arasında. Bir yandan da uzun namlulu silahlarla ilçeleri dolaşıp HDP’ye oy isteyen ve Ağrı- Diyadin’de olduğu gibi askerle çatışmaya giren PKK’lı realitesini partinin yeni “beyaz” müşterilerine anlatma zorluğu var. Türkiye, Öcalan posterleriyle dolu miting meydanlarına alıştı, ama o meydanlarda bir tane bile Türkiye bayrağı bulunmamasına alışmadı, alışmaz da. HDP bu haliyle nasıl Türkiyelileşir ya da çok önemli sıralara koyduğu 70’ler solunu savunan adaylarıyla orta sınıfa mensup seçmene ne söylemektedir bilinmez. Fakat aday listelerinde rekor sayıda kadına yer verdi. Gayrimüslim azınlıklardan ciddi sayıda aday gösterdi, AK Parti karşıtlarının ilgisini çekebildi, irili ufaklı sol partilerin mensuplarının yeni adresi oldu. Bu denli “eklektik” bir dokuya varmak; ileride oluşabilecek tutarsızlıklar nedeniyle eleştirilebilir ama HDP’nin çıktığı kaynakla oranlandığında partiyi çoğulculaştıran bir etmen olduğu da inkâr edilemez. En azından tek bir gen havuzuna, etnik mensubiyet tahakkümüne karşı koyma eğilimidir bu ve böyle okunduğunda nereden baksanız bir çabadır.
Listeleri dahil çok fazla bir şey yapmasına, planlar programlar açıklamasına gerek kalmayan tek parti MHP. Çözüm sürecine karşı olmaktan mürekkep bir politika izliyor ve buna rağmen pek çok anket şirketi tarafından oylarını yükselttiği ifade ediliyor. Şiddeti durdurma, silahları susturma amacı MHP’ye göre ülkeyi bölünmeye götürüyor ve bu kısa devre sonucu MHP, AK Parti iktidarını terör örgütünün eşlikçisi gibi işaretlerken tek “bölünme karşıtı” kendisiymiş gibi davranarak MHP’yi “bölünme tehlikesine karşı sigorta” olarak kodluyor. Dolayısıyla PKK’nın yaptığı her aşırılık, Demirtaş’ın söylemlerindeki her taşkınlık AK Parti’den oy koparıp MHP’nin sepetine taşıyor. Ve MHP hiçbir şey yapmadan durduğu yerde kendi kendisini tahkim ediyor. Ancak takdir edersiniz ki bu biraz da cepten yemek oluyor.
ANLAŞILAMAYAN İŞLER
* AK Parti’nin aday listeleri merkez sağa çok az kapı aralamış. Merkez sağdan AK Parti’ye transfer edilen ve partiyle uyum içinde çalışan Süleyman Soylu’nun desteklediği adayların listelerde yer bulamadığı ya da alt sıralardan gösterildikleri konuşulmakta. Oysa AK Parti’nin omurgası değilse bile ona oy verenlerin çoğu, başka bir zaman olsa rahatlıkla “merkez sağ” partilerin hedef kitlesi kapsamında kalacak kimseler.
Sağ ve sol, politik ayrım bakımdan önemini yitirmiş olabilir, ama bu teorik bir geçersizleşme halidir, sahada ve pratikte önemini kaybetmiş değil. “Ama olur mu? Bakın bir Edip Safter Gaydalı var” diyenlere ise bir hatırlatma: Edip Safter Gaydalı, 27 Nisan e-muhtırasıyla aynı gün yapılan Cumhurbaşkanlığı oylamasında, oylama sonucunun Anayasa Mahkemesi’ne şikâyet edilmesine ve şikâyetin de mahkemece kabul edilip Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanı seçilememesine neden olan meşhur 367 kriterinin savunucularından biriydi. Aynı tartışma sırasında ANAP’ı bırakıp 2007’de CHP’den aday olan bir isim. Merkez sağ “geçmişi” olan demokrasi geçmişimiz açısından hayati bir kritik eşikte, demokratik olanı değil tersini savunmuş bir isim. Dolayısıyla bu tercih anlaşılamadı.
* AK Parti’nin gösterdiği Batman adayları da bölgeyi tanıyanlarca sorunlu bir liste olarak anılıyor. Batman’da HDP’nin oy alamadığı iki ilçe var: Kozluk ve Sason. Çok açık ki AK Parti’nin Batman listesinde bu iki ilçeden gösterilmiş adaylar yer alsaydı şans artırılabilirdi. Ama böyle bir tercih yapılmamış. Nedeni meçhul.
