Kongre'nin istediği strateji, Kürtler için neler söylüyor?
DÜN yazdım, ABD Kongresi ödenekleri kesme tehdidiyle yönetimin özellikle Kuzey Suriye için bir strateji ortaya koymasını talep ediyor. 4 Haziran’daki Münbiç anlayışını ve Türkiye’yi karşıya almadan yürüme çabasını anlayışla karşıladıklarını söyleyen Kongre, yönetimin bundan sonra özellikle Kürtlerle ilgili neler düşündüğünü açıklıkla ortaya koyan bir belge istiyor.
Açıkçası, ilgili birimler üzerinde çalışsalar da üst yönetimin tümü krizli G7 toplantısının sonrasına ve Singapur’daki Kuzey Kore lideriyle yapılan zirveye kilitlenmiş durumda.
Üst yönetim henüz Türkiye konusuna konsantre olamadı. Ancak Kongre ödenekleri durdurarak bastırdığında Suriye ve Türkiye’ye kısa süre sonra konsantre olmak zorunda kalacaklar.
STRATEJİ ÇALIŞMALARI
İşte bu yüzden ilgili birimler kendilerinden her an talep edilebilecek görüşler üzerinde çalışmaya başladı.
Suriye konusunda atılacak adımlar önemli; çünkü bunlar ABD’nin bölgemize vermeye çalışacağı yeni düzenle yakından bağlantılı. Bu yüzden yeni stratejinin çok kapsamlı ve çok yönlü olması gerektiği belirtiliyor.
Yönetimin her biriminde bu konu üzerine çalışmakla görevli bölümlerde bundan sonra Türkiye’yle bir şekilde uyumlu çalışılacağı fikri kabul görmüş durumda.
RUSYA İLE TEMASLAR
Bu yılın şubat ayında Rusya istihbaratının üç üst düzey ismi gizlice Washington’a gelip o zamanki CIA Başkanı Pompeo’yla Suriye’ye getirilecek yeni düzeni Kürtler bağlamında konuştular.
Bundan bir hafta sonra da Putin’in Ortadoğu politikalarından sorumlu Kürt dostu Vitaly Naumkin Washington’a gelip anlayışın siyasi boyutunu netleştirdi.
Onun ayrılışından hemen sonra Trump, Putin’i arayıp uzun uzun planlanan yeni düzeni konuştular.
O günlerde planın uygulanması yönünde Münbiç ve Türkiye’nin tavrı engelleyici gibi görünüyordu.
4 Haziran’da Türkiye ile ABD’nin, Münbiç konusunda bir anlayış ortaya koyup daha sonrası için de işbirliği için anlaşmaya vardığı günlerde Suriye’ye getirilmesi için konuşulan plan yeniden gündeme sokuluyor havası var Washington’da.
KÜRTLERİN DURUMU
İlgili birimlerin Beyaz Saray istediği anda gönderecekleri strateji için yaptıkları öneri çalışmalarında, Münbiç anlayışı sonrasında Türkiye’nin duyarlılıklarını incitmeden Kürtler için bir formül geliştirmek, üzerinde en çok kafa yorulan, en zorlu bölümü oluşturuyor.
Bu çalışmalarda geçen şubat ayında üzerinde uzlaşmaya varılan ön mutabakat temel alınıyor.
Amerika, Suriye’nin uzun vadede toprak bütünlüğünün korunması ilkesine sıcak bakmaya başladı. Kuzey Suriye’deki Kürtler için de toprak bütünlüğü korunmuş Suriye içinde merkezi yönetimden kopmayan ve idari ve kültürel özerkliği bulunan bir Kürt oluşumu öngörülüyor.
Yönetim içinde buna “Kuzey Irak modeli” de deniyor. Bunu Rusya uzun süredir zaten savunuyordu, hatta Washington, Rusya’nın üzerinde çalıştığı yeni anayasa taslağında bu önerinin yer aldığını biliyordu.
NEREDE OLACAK?
Kuzey Suriye’deki otonom kültürel özerk oluşum, Türkiye sınırına yakın olmayacak ve bu oluşum ile Türkiye arasında Kürt unsurların da katılmasıyla rafine edilecek Suriye ordusu bulunacak. Bu bölgede Rusya ile ABD ortak garantör gibi davranacaklar. Türkiye’nin de gözlemci statüsünde sınırları tam korunmuş bir ülke olarak konumlanması düşünülüyor bu planda.
İleriki aşamalarda Deyrizor bölgesi ayrıca ele alınacak ve bölgedeki enerji kaynaklarının kullanımıyla ilgili Suriye yönetimi ile Kürtler arasında kapsamlı anlaşmaların yapılması istenecek. Bu süreçte Amerika, Rusya’nın çok daha aktif olup Suriye’yi ikna etmesini bekliyor.
Planın bu kısmı haricinde yönetim birimleri ayrıca Rusya’nın Akdeniz’e açılan üslerine ve Akdeniz’deki gücüne daha anlayışlı davranmanın ve Rusya’nın İsrail ile İran arasında bir uzlaşma sağlamak amacıyla bir süredir yürüttüğü gizli diplomasiye Amerikan yönetiminin destek vermesinin gerekli olduğunu düşünüyor.
YPG’NİN TEMİZLENMESİ
Bu arada Amerika bu Kürt oluşumunun Kuzey Irak’ta olduğu gibi PKK ile bağlantılarını tamamen ortadan kaldırmak için siyasi çalışmalarını sürdürecek.
YPG içinde Salih Müslim ve arkadaşları gibi İran’a yakın duran unsurların ABD tarafından tasfiye edilmesi de bu temizleme sürecinin bir parçası olarak görülüyor burada.
ABD Genelkurmay Başkanı Dunford ile Rusya Genelkurmay Başkanı Gerasimov’un 8 Haziran’da Helsinki’deki görüşmelerinde bu konuların da konuşulduğu söyleniyor Washington’da.
