Doğru bildiğimiz bazı yanlışlar
Atasözü ya da özlü söz olarak günlük yaşamımıza giren birçok deyimi yanlış kullandığımızı biliyor musunuz? İşte size bunlardan birkaçı;
1- Ana gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz!
Sözcüğün aslı “anne” değil “Ane” olmalıdır. Ane, Bağdat’a giderken bir uçurumun adıdır. Yani sözcüğün anlamı, “Ane gibi uçurum, Bağdat gibi diyar olmaz!” şeklindedir.
2- Su küçüğün, söz büyüğün!
Bu atasözünün ilk hali Oğuz dilinden gelirmiş. Orada; “Söz ulunun su kiçinin” olarak kullanılırmış. Büyüklere saygı olarak kullanılan bu sözün anlamı; “Sus küçüğün, söz büyüğün” imiş..
3- “Görmemezlikten gelmek!” yanlıştır. Doğrusu; “Görmezden gelmek!”
4- Eninde sonunda!
Bu söz, “Er ya da geç!” olarak anlaşılır ama doğru değildir. Çünkü bu söz “önünde sonunda”, anlamı da “İyiden iyiye, oldukça, iyice!”
5- İnce eleyip sık dokumak!
Bunun doğrusu, “ince eğirip sık dokumak!”
6- “Göz var nizam var” özlü sözünün doğrusu, “Göz var izan var!”
7- Kısa kes Aydın havası olsun!
Buradaki asıl söz ‘hava’ değil ‘aba’ imiş. Bir de küçük öyküsü varmış: Adamın biri, en güzel aba kumaşının dokunduğu Balıkesir’den kumaş alarak Aydın’a dönmüş. Bundan giysi diktirmek isteyince kumaş yetmemiş. Terziye; “Kısa kes, Aydın’daki abalar gibi etekleri kısa, yani Aydın abası olsun” demiş.
8- Hatasıyla sevabıyla! Buradaki sözcük ‘sevab’ değil ‘savab’ olmalı. Savabın anlamı; doğruluk, dürüstlük
9- Saatler olsun! Bunun doğrusu “Sıhhatler olsun!” olmalı.
10- “Fukaranın düşkünü, beyaz giyer kış günü!”
Doğrusu, “Zürefanın düşkünü” olmalı... Buradaki zürefa, zürafa değil. Zürefa, güzel, çekici anlamına gelen ‘zarif’ sözcüğünün çoğuludur.
11- Aptala malüm olur! Doğrusu ‘aptal’ değil, “abdal’ olmalı. Sezgisi yüksek kişi anlamındadır.
12- “Şok olmak!” Aslı Fransızca olan bu sözcüğün doğrusu “Şoke olmak!”
13- Ateş olsa cürmü kadar yer yakar! Cürüm sözcüğü doğru değil. Onun yerine, hacim anlamına gelen ‘cirim’ kullanılmalı.
14- Sıfırı tüketmek! Doğrusu, soluk anlamına gelen ‘zafir’i tüketmek olmalı. Yani soluğunun tükenmesi, ölmek anlamına geliyor.
