Yılın başında bir dizi rekor satışla hayatımıza girdi NFT sanatı... Christie's’in Mart başında gerçekleşen dijital sanatçı Mike ‘Beeple’ Winkelmann’a ait ‘Everydays-The First 5000 Days’ çalışmasının 69 milyon dolarlık satışı hala tartışma konusu. Beeple, bir anda Jeff Koons ve David Hockney'nin ardından dünyanın yaşayan üçüncü en pahalı sanatçısı oldu. Bugünlerde ise müthiş bir düşüş yaşıyor NFT sanat pazarı; NFT pazarlarını takip eden Nonfungible’ın raporlarına göre NFT yapıt fiyatları son bir ayda yüzde 70 düşmüş durumda. Mart ayının ikinci haftasında satışlar 19.3 milyon dolar (Christie’s satışı hariç) iken geçtiğimiz haftanın toplam satışları 5.5 milyon dolar...
Peki çoğumuzun aklındaki soru: NFT sanat pazarı nasıl yükseldi ve neden düştü?

NFT’ler, kabaca blockchain aracılığıyla satılan benzersiz dijital nesneleri temsil ediyor: Sanat kategorisinde ise yapıtlar genellikle GIF veya JPEG formatında, yapıtın orijinalliği ve ‘provenance’ı da yine blockchain ile sertifikalandırılıyor. Yapıtlar tek, sınırlı edisyonlu veya belirli süre zarfında gerçekleştirilen ‘Drop’ satışlarla ‘açık edisyon’ olarak sunuluyor.
Kısa sürede özellikle dijital sanatçılar için yeni bir pazar açıldı NFT ile; Galeri temsiliyeti olmayan sanatçılar tarafından hızlıca benimsendi.
Beeple, Pak ve 18 yaşındaki FEWOCIOUS gibi önde gelen NFT sanatçılarının kısa sürede milyon dolarlık satışları gerçekleşti. Sanat dünyası bu isimleri yeni tanımış olsa da, bu isimler kripto toplulukları tarafından uzun süredir tanınıyor.
Peki ya, ‘ortalama’ bir sanatçı gerçekten satış başına binlerce dolar kazanıyor mu?

Esasında tablo manşetlere yansıyanlardan biraz farklı: Bir avuç sanatçı milyon dolarlık satış yaparken büyük çoğunluğun satış rakamı 100 dolar ve altında. Sanatçı Kimberly Parker’ın Medium’daki yazısında derlediği araştırmanın detayları dikkat çekici: Opensea verilerine göre kaydedilen tüm satışların yüzde 50'den fazlası 200 doların altında. Bu iki uç sayesinde örneğin, bir sanatçı bir NFT'yi 1 milyon dolara sattıysa ve 99 kişi bir dolar karşılığında iş sattıysa, ‘ortalama’ yine de 10.000 doların üzerinde oluyor.

NFT sanat piyasasında ilginç bir detay daha var: Örneğin Verisart şu anda SuperRare işbirliğiyle çağdaş sanat dünyasının önde gelen sanatçılarının bir dizi NFT çalışmasını sunuyor. Bugüne kadar görülen en yüksek satış, fiziksel sanat dünyasında oldukça yüksek rakamlara alıcı bulan Shepard Fairey'e ait, ancak beklentinin oldukça altında olan 178 bin 225 dolara alıcı buldu.
Neden mi?

NFT'leri çevreleyen ilginin çoğu, genellikle servetlerini kripto para birimi yoluyla biriktiren alıcı kitlesi. Christie’s’in Beeple’a ait çalışmasını 15 milyon dolara satın alan da geleneksel bir sanat koleksiyoneri değil. Çoğunluk sanat dünyasıyla henüz tanışıyor.
NFT koleksiyonerlerinin gösterişli rakamlara olan tutkunluğunun bir sebebi de bu yeni ortaya çıkan pazarın hala kendini kanıtlaması gereğini hissetmeleri… Ocakta bir Beeple yapıtını 777. 777,77 dolara satın aldıktan sonra Tim Kang, motivasyonunun büyük kısmının NFT sanatını meşrulaştırmaya yardımcı olmak olduğunu açıkça ifade etmişti.
NFT’de Şubat ve Mart aylarında gördüğümüz seviyelerin sürdürülebilir olmadığı aşikar olsa da, bu yeni pazarın sanat dünyasının geleceğinde anlamlı bir rol oynayacağı bir o kadar şüphesiz. Bir süredir sanatsal yönünden çok işlemi anlamlandırmaya çalıştığımız bu yeni medyum, artık açıkça hayatımızda. Rekor satışlardaki düşüş bir kenara, bugünü altı ay öncesi ile kıyasladığımızda bir NFT'nin ortalama fiyatı yaklaşık 10 kat artmış durumda (Yine Nonfungible’ın raporuna göre, Ekim 2020'de ortalama bir NFT'nin 142 dolar iken bugün 1400 dolar) Sotheby's ve Phillips'in Christie’s’i takip ettiği pazarda mega-galeriler de yakın zamanda yer almanın planlarını yapıyor. NFT sanat pazarının önünde uzun ve bir o kadar sürprizlerle dolu bir gelecek var!