Avrupa'da aşırı sağ yükselirken İngiltere'de 14 yıl sonra Muhafazakar Parti iktidarı sona erdi

Hollanda'da aşırı sağcı isimlerden oluşan hükümet bu hafta kuruldu, Fransa'da geçen hafta gerçekleşen genel seçimin ilk turunda aşırı sağın oyları arttı, Almanya'da AfD AP seçimlerinden ikinci parti olarak çıktı. Avrupa'da aşırı sağ yükselirken, Avrupa Birliği hakkındaki şüpheciliğin, AB üyeliği konusunda referanduma yol açtığı ve bunun AB'den ayrılmakla sonuçlandığı İngiltere'de 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarı sona erdi, merkez sol İşçi Partisi iktidara geri döndü.

Giriş: 05.07.2024 - 09:53 Güncelleme: 05.07.2024 - 11:44

Son yıllarda Avrupa'da gerçekleşen seçimlerinin gündeminde mutlaka yükselen "aşırı sağ" yer aldı. Son olarak geçen ayki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağın zaferi öyle sonuçlara yol açtı ki Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinde erken genel seçim kararı verdi. Geçen hafta gerçekleşen seçimin ilk turunu aşırı sağcı Ulusal Birlik partisi kazandı. Fransız basını Macron'un kendi sonunu getirdiğini yazdı.

Hollanda'da bu hafta aşırı sağcı isimlerden oluşan bir hükümet kuruldu. İtalya'nın faşist lideri Benito Mussolini'nin yönetiminden bu yana en sağcı lider tarafından yönetiliyor. Almanya'da Avrupa Parlamentosu seçimlerinden aşırı sağcı AfD, ikinci parti olarak çıktı.

Popülizmdeki bu yükselişin ülkelere özgü birçok nedeni var. Ancak genel olarak bakıldığında, bazı Avrupa ülkeleri durgun ekonomilerden, yoğun göçten ve yüksek enerji fiyatlarından muzdarip. Avrupa Birliği, popülist liderler tarafından sık sık ulusal sorunlardan sorumlu tutuluyor ve giderek Avrupa karşıtlığını-şüpheciliğini artıran söylemlere yöneliyor.

REKLAM

Avrupa'nın gündemi yükselen aşırı sağ olurken, dün erken seçime giden İngiltere'de kazanan İşçi Partisi oldu. Avrupa şüpheciliğinin AB üyeliği konusunda referanduma yol açtığı ve bunun AB'den ayrılmakla sonuçlandığı İngiltere'de 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarı sona erdi ve merkez sol İşçi Partisi iktidara geri döndü.

İşçi Partisi 2019'a kıyasla sandalye sayısını 210 artırarak 411'e yükseltti, Muhafazakar Parti ise 249 sandalye kaybederek 119 sandalyede kaldı. Peki bu nasıl oldu?

İşçi Partisi'nin büyük zaferine rağmen, sonuçlar İngiliz sağının ölmekten çok uzak olduğunu gösteriyor. Muhafazakar Parti, seçim öncesinde yapılan bazı anketlerde, 100 sandalyenin altına kadar düşüyordu, böyle bir sonuç Muhafazakar Parti için bir yok oluş olurdu.

Muhafazakar Parti'nin son senelerde zor günlerde geçirdiğini söylemek yanlış olmaz. Bundan tam 2 sene önce dönemin Muhafazakar Parti lideri ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson istifa ettiğini açıklamıştı. Ve bu iki sene Muhafazakar Parti için çalkantılı geçti. Eylül 2022'de İngiltere Başbakanı olarak göreve gelen Liz Truss, başbakan olarak sadece 45. gün geçirmiş ve istifa etmişti. Ekim 2022'de Rishi Sunak, İngiltere'nin en genç ve Hint kökenli ilk başbakanı olarak göreve geldi.

Tüm bunların yanında İngiliz basınında yer alan haberlere göre, İngilizler artık seçim çağrısından bıktı.

İngiltere ve Avrupa ana karası siyasi olarak farklı yönlere doğru ilerlerken İngiliz basınına konuşan analistler, sandıklardaki değişen sonuçların temelde aynı olduğunu söylüyor: "Seçmenler değişim konusunda çaresiz."

İngiltere'de yıllar içinde, Avrupa Birliği karşıtlığının artmasıyla yapılan Brexit referandumu, göçmen sorunu, pandemi, Rusya- Ukrayna Savaşı ve yaşam maliyetlerinin artışı gibi pek çok krizle karşı karşıya kaldı.

İkinci sorun ise artan gıda ve enerji maliyetleri ve bununla birlikte azalan hane geliri. Bunların seçmen üzerinde etkili olduğu düşünülüyor.

İşçi Partisi lideri Kein Starmer, seçim kampanyasında başladığı günden bu yana değişim mesajı verdi. Seçim sonucun belli olmaya başlamasıyla birlikte yaptığı ilk açıklama ise "Değişim şimdi başlıyor" oldu.

İngiltere'de yıllardır çözülemeyen sorunların başında hastanelerdeki muayene sırası konusu bulunuyor.

İşçi Partisi, iktidar olması halinde her yıl 2 milyon yeni hastane randevusu oluşturabilecek imkan sağlamayı vadetti. Bunu yeni sağlık çalışanları istihdam ederek, maaş ve fazla mesai ücretlerini artırarak gerçekleştireceğini anlattı.

Düzensiz göçün önüne geçip İngiltere'de bulunan düzensiz göçmenleri güvenli ülkelere yollamak da İşçi Partisi'nin vaatleri arasında yer aldı.

Asgari ücreti artırmak, ulaşım ücretlerini düşürmek ve okullarda ücretsiz yemek vermek gibi ekonomiye yönelik vaatleri bulunan İşçi Partisi, hem ekonomik hem de siyasi istikrarı sağlama sözü verdi.

14 yıldır iktidarda bulunan Muhafazakar Parti'nin güvenlik, düzensiz göçmen kontrolü, ücretsiz çocuk bakımı, enflasyonun düşeceği yönündeki vaatleri ise seçmende karşılık bulmadı.