Banyo yapmak duş almak orucu bozar mı? Diyanet'e göre oruçluyken banyo yapmak ya da duş almak orucu bozar mı?
Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre oruçluyken banyo yapmak veya duş almak orucu bozmaz ancak bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Oruç, İslam'ın temel ibadetlerinden biri olup kişinin yeme içme, cinsel ilişki gibi bedensel ihtiyaçlarını gün boyunca ertelemesini ister. Oruçlu bir kişinin bu süre boyunca yemek yememesi içki içmemesi ve diğer ibadetlerde olduğu gibi oruçlu olmanın gereklerini yerine getirmesi beklenir.

Bununla birlikte oruçluyken kişinin banyo yapıp yapmamasıyla ilgili olarak Diyanet İşleri Başkanlığı çeşitli açıklamalar yapmıştır.
Banyo yapmak ya da duş almak oruçlunun vücuduna suyun girmesi anlamına gelir. Fakat oruçlu bir kimse yalnızca vücudunu temizlemek amacıyla suya girmekte herhangi bir sakınca görmemektedir. Oruçlu iken banyo yapmak bir başka deyişle vücudu yıkamak veya duş almak doğrudan orucu bozmaz. Yani kişi oruçlu olduğu halde banyo yaparsa oruç geçerliliğini yitirmez. Oruçlu bir kişinin banyo sırasında ağız ve burun gibi organlardan suyun vücuda girmemesi gerekmektedir. Bu durumda en önemli nokta suyun bilerek ve isteyerek vücuda mideye gitmemesidir.
Çünkü İslam’da orucu bozan durumlar arasında ağız yoluyla yiyecek veya içecek almanın yanı sıra vücudun başka bir yerinden (göz burun kulak gibi) kasıtlı olarak bir şeyin girmesi de yer almaktadır. Bu nedenle banyo yaparken suyun ağızdan veya burundan mideye gitmesi orucu bozar. Eğer kişi banyo yaparken istemeden su yutarsa veya burun yoluyla su içeriye kaçarsa oruç bozulur ancak bu durum kasıtlı olmadığından dolayı yalnızca kaza gerektirir.
Hadisler ise şu şekildedir: “Hz. Âişe ve Ümmü Seleme Hz. Peygamber’in (s.a.s.) Ramazan’da imsaktan sonra yıkandıklarını haber vermişlerdir (Buhârî Savm 25 [1930-1931]; Müslim Sıyâm 76 [1109]). Bu itibarla ağız ve burundan mideye su kaçırmamak şartıyla oruçlu kişi yıkanabilir (el-Fetâva’l-Hindiyye 1/199).”
Banyo yaparken diğer bir konu da banyo yaparken aşırıya kaçmamaktır. Özellikle sıcak suyun vücuda fazla miktarda temas etmesi baş dönmesine veya zihin karışıklığına yol açabilir ki bu da oruçlu kişinin ibadetini etkileyebilir. Bu tür durumların da önüne geçilmesi oruçlu olmanın gerekleri açısından önemlidir. Sıcak suyun vücuda fazla etkisi kişinin orucunu zayıflatabilir, doğrudan orucu bozmaz.
Oruçlu bir kimse banyo yaparken niyetli olduğunu unutmamalıdır. Oruç bir tür manevi temizliktir ve bu temizlik sadece bedensel değil, ruhsal bir temizliktir. Kişinin niyetinin bozulmaması oruç ibadetinin ruhunu korur. Eğer kişi banyo yaparken unutup suyu içmeye başlarsa bu durumda oruç bozulmuş olur. Bu yüzden oruçluyken banyo yaparken herhangi bir aşırı dikkatsizlik olmamalıdır.
Diyanet İşleri Başkanlığı iftar ve sahur dışındayken yani oruçluyken de kişilerin vücut temizliği ve hijyenine özen göstermeleri gerektiğini belirtmiştir. Oruç sadece bedensel ihtiyaçlardan feragat etmekle kalmaz, bedeni ve ruhu temizlemeyi amaçlar. O yüzden serinlemek veya rahatlamak amacıyla duş almak oruç ibadetini etkilemez. Burada esas olan banyo yaparken suyun ağız ve burun yoluyla içeri girmemesine dikkat etmektir.
BANYO YAPMAK VEYA DUŞ ALMAK MEZHEPLERE GÖRE ORUCU BOZAR MI?
Oruçluyken banyo yapmak farklı İslam mezheplerine göre bazı küçük farklılıklar içerebilir. Genel anlamda tüm mezhepler oruçlu kişinin banyo yapmasını doğrudan yasaklamaz. Her mezhep oruçluyken suyun vücuda girmesiyle ilgili bazı detaylara farklı yaklaşımlar sergileyebilir.
Genel olarak dört mezhep de oruçlu bir kimsenin banyo yapmasını yasaklamaz. Fakat banyo sırasında dikkat edilmesi istenen detay suyun kasıtlı olarak vücuda yani mideye girmemesi gerektiğidir. Eğer su ağızdan veya burundan geçerse oruç bozulur, lakin bu durum kasıtlı olmadığında oruç sadece kazaya bırakılır.
Banyo yapmak özellikle sıcak havalarda serinlemek veya temizlik amacıyla yapılabileceği gibi aynı zamanda kişinin oruç halini sürdürmesi için de bir engel teşkil etmez. Oruçlu kişilerin banyo sırasında aşırıya kaçmaktan ve suyu boş yere vücuda almaktan kaçnımaları gerekmektedir.