Depresyondan kurtulmanın yöntemleri nelerdir?
Hayattan artık keyif almama, mutsuzluk, durduk yere kötü hissetme, ağlama nöbetleri ve enerji düşüklüğü, depresyon gibi ruhsal sorunların habercisi olabilir. İlaç tedavisi almadan depresyondan kurtulmak mümkün mü? İşte detaylar...
Gündelik işlerinizi yapmaya çalışırken veya insan ilişkilerinde sürekli bir aksaklık ve sorun yaşamanıza sebep olan durumların başında depresyon gelebilir. Depresyondan kurtulmak ise sanıldığı kadar zor olmayabilir.
Depresyon, sürekli bir mutsuzluk ve ilgili kaybına neden olan bir duygudurum bozukluğudur. Ayrıca majör depresif bozukluk veya klinik depresyon adı da verilir. Hissetme, düşünme ve davranma şekillerinizi etkiler ve çok çeşitli duygusal ve fiziksel sorunlara yol açabilir. Normal günlük faaliyetlerinizi yaparken sorun yaşayabilir ve bazen hayatın yaşamaya değer olmadığını hissedebilirsiniz.
DEPRESYON ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Depresyonun farklı türleri vardır ve her biri kendine özgü özellikler taşır:
- Majör Depresyon: Yoğun ve uzun süreli depresyon dönemleriyle karakterizedir.
- Atipik Depresyon: Uyku artışı, aşırı yemek yeme ve duygusal tepkiler gibi farklı belirtilerle kendini gösterir.
- Mevsimsel Depresyon: Genellikle kış aylarında güneş ışığı eksikliğine bağlı olarak gelişir.
- Doğum Sonrası Depresyon: Yeni doğum yapan annelerde görülen bir depresyon türüdür.
- Distimi: Daha hafif fakat uzun süreli bir depresyon türüdür.
- Âdet Öncesi Disforik Bozukluk (PMDD): Bu depresyon türünde aşırı sinirlilik, kaygı veya depresyon gibi ruh hâli semptomlarıyla birlikte PMS (âdet öncesi sendromu) belirtileri de yaşanır. Bu semptomların âdet dönemi başladıktan birkaç gün sonra düzeldiği görülebilir. Ancak semptomlar, bireyin yaşamını etkileyebilecek kadar ciddi bir hâle de gelebilir.
DEPRESYONA NEDEN OLAN ETKENLER
1. GENETİK
Birinci dereceden akrabasında depresyon olan bir bireyin bu ruhsal bozukluğa sahip olma ihtimali, diğer insanlara oranla ortalama üç kat daha fazladır. Ancak ailesinde depresyon öyküsü olmayan bireylerin de depresyona yakalanma ihtimali bulunur.
2. STRES
Sevilen birinin ani kaybı, travmalar, boşanma ve izolasyon gibi stresli ve zorlayıcı deneyimler yaşamak depresyonu tetikleyebilir.
3. İLAÇLAR
Kullanılan bazı ilaçlar, yan etki olarak depresyona yol açabilir.
4. BEYİN KİMYASI
Serotonin ve dopamin de dâhil olmak üzere nörotransmitterlerin dengesiz olması depresyona neden olabilir.
DEPRESYON BELİRTİLERİ NELERDİR?
Depresyon belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ancak genelde aşağıdaki belirtiler öne çıkar:
- Sürekli mutsuzluk ve karamsarlık hissi
- İlgi kaybı ve zevk alamama
- Enerji düşüklüğü ve yorgunluk
- Uyku sorunları (çok uyumak veya uykusuzluk)
- Konsantrasyon güçlüğü
- İştahta değişiklik (aşırı yeme veya iştah kaybı)
- Kendine zarar verme veya intihar düşünceleri
Özellikle ağır depresyon belirtileri arasında intihar düşünceleri ve işlevsellik kaybı ön plandadır. Eğer bu belirtiler sizde ya da bir yakınınızda görülüyorsa, profesyonel yardım almanız önemlidir.
DEPRESYONDAN KURTULMAK İÇİN ÖNERİLER
1. Yakınlarınız ve özellikle aileniz ile daha fazla vakit geçirin.
2. Duygularınızı ifade edin, diğer insanların ne hissettiğine verdiğiniz önem kadar kendi duygu ve ihtiyaçlarınızı da gözetin.
3. Depresyon döngüsünü unutmayın, depresyonda çoğunlukla kişinin bir şey yapma isteği olmaz, uyuma isteği olur ve yaptığı şeylerden zevk almaz. Eğer belirtileri besleyecek şekilde evde oturup, hiçbir şey yapmaz ve içinizden gelmesini beklerseniz depresyonun seviyesini artırabilirsiniz. Bu sebeple mümkün olduğunca böyle durumlarda zevk almasanız da faaliyetlerinizi sürdürmeye devam edin.
4. Geçmişe odaklı olmayın, geçmiş hatalar üzerinde durup problem odaklı yaklaşmayın.
5. Olumlu duygu ifadelerini artırın. Olumsuz duygu ve düşüncelerinizi yerinde ve zamanında, uygun dozda ifade etmekten kaçınmayın. Unutmayın ki zamanında sergilenen uygun ifade ve aktif davranış, birikimi engelleyecek, küçük artçı depremler büyük depremin önüne geçecektir.
6. İyileşme sürecinde dalgalanmalar olabilir, zaman zaman depresif belirtilerde artış görülebilir. Bunu normal karşılayın.
7. Aile üyelerinin beraber vakit geçirmeleri önemlidir. Zaman geçirme ev içerisinde ufak bir aktivite ile sağlanabileceği gibi ev dışında da yapılan aktiviteler ile de sağlanabilir.
8. Gün aşırı açık havada düzenli yürüyüş yapmanın, antidepresanlarla aynı tedavi edici etkiyi yaptığını unutmayın. Kademeli olarak temponuzu ve yürüyüş sürenizi artırabilirsiniz.
9. Ev içinde yatakta geçirdiğiniz süreyi azaltıp, hareketinizi artırabilmek için ev içi sorumluluklar alın.
10. Gün ışığından fazla faydalanacak şekilde uyumaya özen gösterin. Geç saatlerde yatıp geç saatlerde uyanmak depresyonu kendi başına sürdüren bir etmendir. Erken yatıp erken kalkmaya kendinizi alıştırın.
