DİTAP nedir? Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) hakkında

DİTAP NEDİR?

Hem üretici hem tüketici hem de sektörün kazanması hedeflenen DİTAP ile, Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçinin ürettiği ürünlerin, Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) sayesinde değer fiyattan tüm alıcılar ve üreticiler buluşturmayı hedefliyor.

YÜZDE 10'LUK KISIM DİTAP'TA OLACAK

Türkiye’nin sebze-meyve üretiminin yüzde 10’luk kısmının DİTAP üzerinden geçmesinin hedeflendiğini söyledi. Pakdemirli şöyle konuştu:

- DİTAP ülkemizdeki tarım sektörünün tamamını kapsamaktadır. Kooperatiflerden, birliklere, çiftçilerden, üreticilere, gübre, tarımsal ilaç, alet ekipman sektörüne, finansman sektörü, sigorta sektörünün bulunduğu kısaca sektörün tüm paydaşlarının gereksinim duyduğu her türlü ürünün tedarik edileceği bir alt yapıya sahip olacak. Alıcı, satıcı lojistik sektörü olmak üzere bu portalda herkes olacak.

- Böylelikle; üretimden tüketime kadar her noktayı izleyeceğiz. Neden DİTAP kurduk. Üretici 'ben daha fazla kazanmalıyım, ürünümü daha iyi fiyatla satmalıyım', tüketici ise 'ben daha uygun fiyatla tüketmeliyim' diyor. Tüketici açısından daha kaliteli ürün ve uygun fiyat. Sürdürülebilir tedarik. Planlı üretim. Arazinin verimini artıran bu çalışmalar sonucunda elde edilen ürünün, yüksek değer ile iç ve dış pazarda yer bulması, çiftçimize daha çok kazanç sağlaması adına tarımsal üretimin planlanması gerekmektedir. Bu planlamayı yapabilmek için tarımsal ürün pazarının hem bireysel tüketici hem de endüstriyel tüketici açısından talepleri önceden oluşturulacaktır. Bu talepler ile talebi değerlendirmek isteyen çiftçilerimizin Bakanlığımız sistemlerine kayıtlı ve talebe yön verecek teknoloji ile desteklenmesi amacıyla DİTAP’ı oluşturduk.

- Bu sözleşmeli tarım portalı sadece gönüllülük esası ile bireysel tüketicinin pazarını yöneten hal, manav, zincir marketlerin ve endüstriyel ürün pazarını yöneten gıda fabrikalarının tarımsal ham maddeleri için talep oluşturabilmesine imkân sağlayacak. Bu taleplerin SMS bilgilendirmesi ile ülkemizin en ücra köşesindeki çiftçimize kadar ulaşmasını sağlayacağız. Ayrıca portal sayesinde İşlenmiş gıda sanayiye yönelik fayda sağlayarak, başta coğrafi işaretli ürünlerimiz olmak üzere bir çok işlenmiş ürünün markalaştırıp katma değerini arttırarak pazarlanması sağlanacak. Bu sayede ihracata yönelik pazarın artmasını sağlayacağız.”

DİTAP İÇİN "TAKAS BANK" MODELİ ÖNERİSİ

Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Fehmi Kiraz, Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) üzerinden gerçekleştirilecek sözleşmeli üretim modeline ilişkin, "Sözleşme metni, cayma konusu ve diğer noktalarda çok sağlam düzenlenmeli. 10 kuruş daha fazla kazanma imkanı bulan taraf bu işten cayabilir" dedi.

Kiraz, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayata geçirilen ve sözleşmeli üretim modeliyle sektörün tüm paydaşlarını tek bir platformda buluşturan DİTAP'a ilişkin değerlendirmede bulundu.

Sözleşmeli üretimi sonuna kadar desteklediklerini belirten Kiraz, bu modelin, fiyat regülasyonu, tarım ürünlerinin değerlendirilmesi, çiftçinin girdi ve avans temini noktasında önemli olduğunu söyledi.

Kiraz, sözleşmeli üretimin bugüne kadar bazı sanayiciler tarafından kullanıldığını anımsatarak, "Ne üreteceğini ve ürününü hangi fiyata satacağını bilen üretici mutlu olur, pazar endişesi yaşamaz. Bu manada DİTAP'ta sözleşmeli üretim modeli ve ürünleri online pazarlama imkanı bulunuyor." diye konuştu.

Kiraz, sözleşmeli üretimde bu işin mevzuatının iyi düzenlenmesi gerektiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:

"Sözleşmeli üretim, geçmiş yıllardan kalan eski bir yönetmelikle yürütülüyor. Bu işin mevzuatı iyi şekilde kurgulanmalı ve güncellenmeli. Sözleşmeli üretimde sözleşme metni, cayma konusu ve diğer noktalarda çok sağlam düzenlenmeli. 10 kuruş daha fazla kazanma imkanı bulan taraf bu işten cayabilir. Sistemin sağlıklı işlemesi açısından sözleşme çok iyi olmalı. Ayrıca Takas Bank gibi sözleşme bedelinin belli bir depozito ile tutulacağı, caymayı önleyici bir mekanizma kurulmalı. Paranın bir miktarı, üretim sezonu boyunca Takas Bank gibi yapıda tutulursa caymalar olmaz. Ürün geldiği zaman Takas Bank'tan o paranın üreticiye geçmesi şeklinde bir yapı olabilir. Cayma olursa Takas Bank'taki depozito miktarı yanar."

"KÜÇÜK İŞLETMELER EZİLMEMELİ"

Sözleşmeli üretim modelini kurarken küçük üreticinin her ilçede bir şubesi bulunan zincir marketlerin altında ezilmesinin önlenmesi gerektiğine işaret eden Kiraz, "Burada bu marketlerin monopolleşmesini önleyecek bir yapı da kurgulanmalı. Küçük aile işletmeleri bu girdabın içinde kapılırsa bu marketler fiyatı istediği gibi belirler. O zaman fiyat, hem tüketici hem de üretici zararına belirlenebilir. Bunu engelleyecek de bir yapı olmalı. Bu market zincirlerine belli kota konabilir, belli sektörler arasında kota paylaştırması yapılabilir. Üretici aleyhine fiyat oluşması halinde cezai yaptırım da getirilebilir. " ifadelerini kullandı.

"SAHADA DENETİM YAPILMALI"

Sistemle ürün planlamasının da yapılabileceğini ve bunun sağlanmasıyla ürün fiyatlarının dengeleneceğini vurgulayan Kiraz, Ziraat Bankası ve Tarım Kredinin sözleşmeli üretim yaptıran işletmelere yüzde 80'e varan faiz indirimiyle destek olmasının da olumlu olduğunu bildirdi.

Kiraz, sözleşmeli üretime konu ürünün uydu görüntüsü üzerinden takip edilmesinin yeterli olmadığını belirterek, Tarım ve Orman Bakanlığının bu konuyu sahada denetlemesi gerektiğini dile getirdi.

Fehmi Kiraz, bu sistem oturuncaya kadar platformun 5 yıl vergilerden muaf olmasını da önerdi. Sözleşmeli üretimin teşvik edilmesi için bu üreticilere tarımsal destekler noktasında pozitif ayrımcılık yapılabileceğini ifade eden Kiraz, "Normal üreticiyi de mağdur etmeden, sözleşmeli üretim yapan üretici büyüyene kadar bir miktar desteklenebilir." dedi.