El titremesinin nedenleri
El titremesinin nedenleri nelerdir? El titremesi sorunu olan hangi bölüme gitmeli? El titremesi nasıl önlenir? El titremesi tedavisi var mı? sorularının yanıtını Dr. Cem Ortaçbayram verdi
El titremesi, ciddi nörolojik hastalıkların ilk belirtisi olabilir.Bilimsel adı “tremor” olan titreme, istemsiz oluşan, ritmik, sallanma şeklindeki bir eklem hareketi olarak tanımlanıyor. Dolayısıyla sadece ellerde değil, kollarda, başta, bacaklarda ve ses tellerinde de görülebiliyor. Bazen yoğun stres altında ya da tiroit hormonunun artmasına bağlı olarak ortaya çıkabilen ellerdeki titreme sorunu altta Parkinson gibi çok daha ciddi nörolojik sorunlara da işaret edebiliyor.
Nöroloji Uzmanı Dr. Cem Ortaçbayram, bu nedenle hiçbir titremenin küçümsenmemesi ve ‘zamanla geçer’ diye düşünmeden dikkate alınması gerektiğine dikkat çekiyor.
BASİT GÖRÜNEN BİR TİTREME BİRÇOK SORUNUN NEDENİ OLABİLİR
Basit bir titreme gibi görünen bu sorunun birçok nedeni olmakla birlikte sıklıkla; stres, korku, hipertiroidizm ya da hipokalsemi (vücutta kalsiyum miktarının azalması) gibi metabolik durumlar ile bazı ilaçlar ve uyarıcılara bağlı olarak geliştiği görülüyor. Bununla birlikte Parkinson hastalığı ve bazı hareket bozukluklarının karakteristik belirtisi de ellerde ortaya çıkan titreme oluyor. Tremorun nedenleri çeşitli olduğu için görülme sıklığı da buna bağlı olarak değişiklik gösteriyor ve bu konuda net bir bilgi verilemiyor.
EL TİTREMESİNİ ÖNLEMENİN YOLLARI
Nöroloji Uzmanı Dr. Cem Ortaçbayram, nerede ya da hangi şekilde ortaya çıkarsa çıksın, tremor yakınması olan kişinin, buna eşlik edebilecek hastalıklar açısından değerlendirilmek amacıyla bir nöroloğa başvurması gerektiğinin altını çiziyor. Yakınmanın şiddetine ve altta yatan duruma göre bazen sadece kullanılan bir ilacın dozunu ayarlayarak bu sıkıntıyı sona erdirmek mümkün olabiliyor. Özellikle esansiyel tremor ve fizyolojik tremor, kafein alımı, stres, sıkıntı ve fiziksel yorgunlukla artış gösterdiği için bunlardan kaçınmak el titremesinin azalmasını sağlayabiliyor. Dr. Cem Ortaçbayram, ancak kimi zaman da çok önemli bir hastalığın ilk ve tek bulgusu olarak ortaya çıkan tremora tanı konmasının hayati bir önem taşıdığına dikkat çekiyor.
ELLERDEKİ TİTREMENİN ALTINDA YATAN ETKENLER
1- Esansiyel tremor: Genellikle her iki elde başlayan bu durum en sık rastlanan tremor türü olarak gösteriliyor ve 100 binde 350 gibi bir sıklıkla dünyada en fazla görülen hareket hastalığı olarak nitelendiriliyor. Bazı durumlarda önce tek elde başlamış bile olsa yaklaşık üç yıl içinde diğer elde de titreme başlıyor. Gündelik yaşam içinde ince motor hareketlerini gerektiren, yazı yazmak, eşyaları tutmak gibi durumlarda titreme daha belirgin bir hal alıyor. Hatta, ellerdeki titremeye ses veya dil tremorunun da eşlik ettiği görülüyor. Hastalar titremenin genellikle uykuda kaybolurken stres altında arttığını belirtiyor.
2- Parkinson tremoru: Pankinson hastalığının karakteristik belirtisi olan bu titreme genellikle tek elde başlıyor. 60-65 yaşından sonra görülme riski artıyor. Hastanın baş ve işaret parmağı birlikte titriyor. Para saymaya benzer bir özellikte olan bu titreme çoğunlukla dinlenme sırasında ortaya çıkıyor.
3- Serebellar (beyincikle ilişkili) tremor: Bu titreme türünün yaşanmasında temel etken, beyinciği etkileyen damarsal, tümöral, dejeneratif ya da kalıtsal hastalıklar oluyor. Hastalar, günlük yaşam içinde asansör ya da elektrik düğmesine basmak gibi istemli bir hareket yaptıkları sırada titremenin belirgin hale geldiğini anlatıyor.
4- Pozisyonel tremor: Dinlenirken ya da vücudun belli bir duruşunda, hareketle ortaya çıkabilen bu titremenin sadece ellerle sınırla kalmadığını söyleyen Nöroloji Uzmanı Dr. Cem Ortaçbayram, vücudun farklı yerlerinde ortaya çıkabildiğini anlatıyor.
5- Fizyolojik tremor: Stres, korku, sıkıntı, hipoglisemi, hipertiroidi, alkolün bırakılması ve ateş gibi durumlarda gözle görülür hale gelen bu titreme türü herkeste ortaya çıkabiliyor. Titremenin salınımı, parmağın ileri geri hareketi gibi küçük yaşanıyor. Çok büyük olmuyor.
TİTREMENİN TEDAVİSİ VAR MI?
Titremenin seyri, şiddeti ve karakteristik özellikleri nedenlerine bağlı olarak değiştiği için tedavi yaklaşımında da sorunun kaynağını belirlemek önem taşıyor. Herhangi bir ilacın yan etkisi olarak başlayan titreme dozaj düzenlenmesi ya da kullanımının durdurulması ile düzeltilebilirken, Parkinson tanısı konan hastalar için tedavi yönü buna göre belirleniyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Cem Ortaç Bayram, konuyla ilgili şu bilgileri aktarıyor: “En sık rastlanan esansiyel tremorun tedavisinde farklı ilaç gruplardaki ilaçlardan yararlanılıyor. Öte yandan eğer titreme strese bağlı ise psikolojik destek ve stres yönetimi konusunda hastanın bilgilendirilmesi önem taşıyor. Metabolik bozukluklardan kaynaklanan tremorda ise sorunun giderilmesi tremorun da ortadan kalkmasını sağlıyor. Bazı seçilmiş vakalarda da cerrahi yöntemler uygulanabiliyor.”
