En çok merak edilen konulardan: Trump'ın Ukrayna politikası ne olacak?
ABD'nin yeni Başkan'ı seçilen ve Beyaz Saray'daki ikinci dönemine hazırlanan Donald Trump'ın yeni dönem politikasında en merak edilen konulardan biri, Rusya-Ukrayna Savaşı'ndaki tutumu. Kampanya dönemi boyunca savaşı bir günde bitirebileceğini öne süren ve Ukrayna lideri Zelenskiy'i, 'dünyanın en büyük pazarlamacısı' olarak tanımlayan Trump'ın savaşı bitirmek için Putin ve Zelenskiy'le görüşmesi bekleniyor. Uzmanlara göre Trump, Putin'e 'sınırlı tavizler' verebilir.
Tüm dünya, kıran kırana geçmesi beklenen ABD Başkanlık Seçimleri'nde hem tüm salıncak eyaletleri alarak hem de popüler oylarda rakibini geçerek net bir zafer elde eden Donald Trump'ın bir dönem arayla başlayacağı ikinci dönemine hazırlanıyor.
Trump'ın ikinci dönemine dair en büyük soru işaretlerinden biri ise Rusya-Ukrayna Savaşı'nda ABD'nin yeni politikasının ne olacağı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy, ABD'nin Kiev'e verdiği askeri ve mali desteğin boyutunu eleştiren ve Rusya ile savaşı hızla sona erdirme sözü veren Trump'ı tebrik eden ilk dünya liderleri arasında yer aldı.
Trump'ın zaferini ilan etmesinden kısa bir süre sonra yayınladığı mesajda Zelenskiy şu ifadeleri kullandı:
"Başkan Trump'ın kararlı liderliği altında güçlü bir Amerika Birleşik Devletleri dönemini dört gözle bekliyorum. Başkan Trump'ın küresel meselelerde 'güç yoluyla barış' yaklaşımına olan bağlılığını takdir ediyorum. Bu tam da Ukrayna'da adil barışı pratik olarak yakınlaştırabilecek bir ilkedir. Bunu birlikte hayata geçireceğimizden umutluyum."
Ukrayna Devlet Başkanı daha sonra Trump'ı arayarak tebrik ettiğini ve onunla birlikte çalışma sözü verdiğini söyledi.
Zelenskiy, "Yakın diyaloğu sürdürme ve işbirliğimizi ilerletme konusunda mutabık kaldık. Güçlü ve tereddütsüz ABD liderliği dünya ve adil bir barış için hayati önem taşımaktadır." dedi.
Trump'ın Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e karşı kazandığı zafer, çok daha büyük ve donanımlı bir ülke olan Rusya'ya karşı Ukrayna'nın hayatta kalmasında kilit rol oynayan ABD desteğinin geleceği konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Rus güçleri ve Ukrayna güçleri 2022'nin başlarından beri savaşıyor. Moskova güçleri Ukrayna'nın yaklaşık beşte birini işgal etmiş durumda. Rusya, iddia ettiği ilhakların tanınmasına kadar savaşın sona ermeyeceğini söylüyor. Kiev ise topraklarının tamamını geri istiyor ve bu tutum, Joe Biden'ın Başkanlığındaki ABD yönetimi ve Batılı müttefikleri tarafından büyük ölçüde destekleniyor.
Trump ve Zelenskiy kampanya döneminde neler demişti?
Cumhuriyetçi Donald Trump, kampanya sürecinde Zelenskiy'i sık sık eleştirdi ve Rusya'nın 2022'de komşusuna savaş başlatmasından bu yana milyarlarca dolarlık ABD askeri yardımı talep ettiği ve aldığı için onu defalarca 'dünyanın en büyük pazarlamacısı' olarak nitelendirdi.
Trump ayrıca Ukrayna liderini Moskova ile barış arayışında başarısız olduğu için eleştirdi ve Ukrayna'nın barış anlaşması yapmak için topraklarının bir kısmını Rusya'ya bırakmak zorunda kalabileceğini öne sürdü ki bu Kiev tarafından kabul edilemez bir taviz olarak görülüyor.
Trump, Zelenskiy'nin sadece savaşı sona erdiremediği için değil, çatışmanın başlamasına sebep olduğu için de suçlanması gerektiğini söyledi.
"Bu ona yardım etmek istemediğim anlamına gelmiyor çünkü o insanlar için çok üzülüyorum. Ancak bu savaşın başlamasına asla izin vermemeliydi. Savaşın kaybedeni var."
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy ise, Fox News'e verdiği mülakatta, Donald Trump'tan, Başkanlık Seçimleri'nde yeniden seçilmesi halinde Rusya'ya karşı savaşta Ukrayna'yı destekleyeceğine dair 'çok doğrudan bilgi' aldığını söylemişti:
"Seçimlerden sonra ne olacağını ve kimin başkan olacağını bilmiyorum. Ancak Donald Trump'tan bizim tarafımızda olacağına ve Ukrayna'yı destekleyeceğine dair çok doğrudan bilgi aldım."
Donald Trump ise eylül ayında, Zelenskiy'nin, ABD Başkanlık Seçimleri'ni Demokratların kazanmasını istediğini söyledi.
"Zelenskiy'nin tarihteki en büyük pazarlamacı olduğunu düşünüyorum. Ülkeye her gelişinde 60 milyar dolar alıp gidiyor. Bu seçimi kazanmalarını o kadar çok istiyor ki."
Trump seçimi kazanması halinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Zelenskiy'i arayacağını ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nı sona erdirecek bir anlaşmaya varmaları için onları teşvik edeceğini söyledi.
"Belirli tavizler verebilir"
Ukraynalı siyasi analist Volodymyr Fesenko, Trump'ın muhtemelen savaşı sona erdirmek için hızlı görüşmeler için bastıracağını ve bunun Rusya'ya 'belirli tavizler' içerebileceğini öne sürüyor.
Ukrayna'nın uluslararası devlet tahvilleri yaklaşık 2 sent yükseldi ve yatırımcılar Trump'ın kazanmasıyla piyasanın savaşın daha hızlı sona ermesini beklediğini belirtiyor.
Ukrayna'nın en büyük askeri destekçisi olan ABD, on milyarlarca dolarlık silah gönderdi ve Moskova'yı diplomatik olarak ve mali yaptırımlar yoluyla izole etmeye yönelik uluslararası çabalara öncülük etti.
Ancak Ukrayna, Biden yönetiminin füze, tank, uçak ve diğer silahların onaylanmasındaki gecikmelerden duyduğu hayal kırıklığını da dile getirdi. Son olarak Ukrayna Batı'dan Rusya'nın derinliklerine saldırmak için füze kullanımına yönelik kısıtlamaları kaldırmasını istedi ki Kiev bunun uzun menzilli Rus saldırılarını engellemek için gerekli olduğunu söylüyor. Ukraynalı siyasetçi Yaroslav Zheleznyak, Trump'ın ocak ayında göreve başlamasına kadar geçecek sürenin mevcut Başkan Biden'ın 'cesur adımlar' atması için 'bir fırsat penceresi' olabileceğini söylüyor ancak ABD siyasi kültüründe 2.5 ay süren geçiş sürecinde görevi devredecek yönetimin yeni dönemi etkileyecek kararlar alması sık görülen bir durum değil.
Parlamentonun silah ve mühimmat komisyonuna başkanlık eden milletvekili Oleksandra Ustinova, Trump'ın üst düzey diplomatik, güvenlik ve savunma görevlerine yapacağı seçimlerin, Trump yönetiminin savaş üzerindeki etkisini belirlemede kilit rol oynayacağını söyledi. Ustinova, "Şu anda Mike Pompeo'nun savunma bakanı olması kuvvetle muhtemel ve kendisi Ukrayna'nın büyük bir dostu. Elbette herhangi bir değişiklik olduğunda herkes endişelenir" diye ekledi.
Ukrayna halkı Trump'ı bekliyor
Kiev sakinleri Trump'ın savaşı nasıl durduracağını duymak için sabırsızlanıyor.
41 yaşındaki Oleksii Iarokha, "Sanırım hepimiz tek bir şey bekliyoruz. Savaşın durması. Trump savaşı sadece bir gün içinde durduracağına söz verdiği için hepimiz bunu bekliyoruz" dedi.
21 yaşındaki Iryna Dvirna ise, "Bir şekilde Putin'i etkileyeceği düşünülebilir. Öte yandan, çok yakın ilişkilere sahip olduklarını söylüyorlar ve belki de Trump Putin'e herhangi bir şeyi değiştirmesi için çok fazla baskı yapmayacaktır. diyor.
