Galatasaray kâr açıkladı, borcunu azalttı! Sarı-kırmızılı kulüp bunu nasıl başardı? Futbol ekonomisti anlattı!

"Galatasaray önceki üç yılda çok ciddi zarar yazdı. UEFA tarafında ciddi bir sorun yaşanabilirdi" diyor futbol ekonomisti İsmail Şayan. "Haliyle bu yıl sergilenecek idari performans daha da önemli hale geldi. Geçmişte yaşananların kulübün canını nasıl yaktığını bilen yönetim de dikkatli davranmaya, yaptığı işleri rasyonel bir temele oturtmaya çalışıyor"

Diğer yandan futbolun bağlı olduğu Sportif AŞ ile Galatasaray Spor Kulübü'nün borç ayrımını da unutmamak gerekiyor diyor Şayan. "Borçtaki bu azalışın büyük kısmı, derneğin Florya arazisi için köprü olunan kredisi ile ilgili, buna karşılık alacak da azaldı. Azalışın 1 milyarlık kısmının futbola net borç anlamında direkt etkisi yok"

GALATASARAY'A CAN SUYU: SACHA BOEY

Takvimler 28 Ocak 2024'u gösterdiğinde Galatasaray'dan Kamuoyu Aydınlatma Platformu'na yapılan bildirim, sadece sarı-kırmızılılar için değil, Türk futbolu için de bir dönüm noktasıydı. Alman devi Bayern Münih, Galatasaray ile Sacha Boey'un transferi için anlaşma sağlamış; Galatasaray net transfer gelirinin 30 milyon Euro olduğunu ve buna bağlı olarak şarta bağlı bonusların bulunduğunu açıklıyordu.

DEVRE ARASI TRANSFER POLİTİKASI TEPKİ ÇEKTİ

Galatasaray taraftarının beklentisi, takımın as oyuncusunun yerine bu yüksek bonservis bedeliyle bir değil iki hatta üç transfer yapılması yönündeydi. Galatasaray, Fransız sağ bekin yerine bonservis bedeli ödemeden Serge Aurier'i transfer ederken sol beke de rekor transfer gelirinin 10'da birlik bonservis bedeliyle Derrick Köhn'ü transfer etti. Sarı-kırmızılı yönetimin bu kararı, kamuoyunda tepkiyle karşılandı.

İSMAİL ŞAYAN: SACHA BOEY TRANSFERİ BİR MİHENK TAŞI

Sacha Boey takımdan ayrıldıktan kısa süre sonra Türk futbol kamuoyu tarafından unutulsa da aslında örnek olması gereken bir transferdi. Galatasaray'ın Scout ekibinin raporuyla Türkiye pazarı için çok düşük bedellerle gerçekleşen bir transfer sonrasında sarı-kırmızılı takımla birlikte büyüdü, şampiyonluk yaşadı, Şampiyonlar Ligi'nde boy gösterdi ve piyasa yaptıktan sonra Avrupa'ya yelken açtı. "Bu da aslında bize Türk Kulüpleri'nin nasıl bir yol haritası izlemesi gerektiği hakkında bir mihenk taşı..." diyor Şayan.

"Avrupa'da rekabetçi kalabilmek istiyorsak, oyuncu yetiştirme ve oyuncu geliştirme üzerine eğilmemiz gerektiği açık. Transfer piyasası son yıllarda çok hızlı büyüdü, bu da tüm kulüpler için bir fırsat, ama kullanmak isterseniz. Kadrolara 30 yaş ve üstü 'yıldız' doldurmak, bu fırsatı kullanmayı istemediğiniz mesajını veriyor. Hem taraftara, hem potansiyel transfer hedeflerinize..."

Sadece bu faiz 7 yılda tüm varlığı yer Haberi Görüntüle

9 AYDA YÜZDE 159 HASILAT ARTIŞI!

Geçen sezon şampiyonluğa ulaşan sarı-kırmızılılar bu sezon gelirlerini de katlamış durumda. 31 Mayıs 2022-31 Mayıs 2023 arasında 1 milyar 763 milyon TL hasılat elde eden Galatasaray aynı dönemi 952 milyon liralık zararla noktalamıştı.

Sarı-kırmızılı kulüp 9 aylık süreçte gelirlerini 4 milyar 577 milyon TL'ye çıkardı. Şampiyonluk dışında Şampiyonlar Ligi'ne de katılan ve Manchester United, Bayern Münih gibi dev kulüplerle karşılaşan sarı-kırmızılılar bir önceki yıla göre hasılatını yüzde 159 artırdı.

Bu süreçte loca yenileme anlaşmasını da duyuran ve yeni loca da satan Galatasaray 9 aylık sürede 608 milyon TL kâr elde ettiğini duyurdu. Sarı-kırmızılılar 2022-23 arasında 43 milyon 700 bin Euro zarar ederken geride kalan 9 aylık süreçte ise 18 milyon 100 bin Euro kâr elde etti.

GELİRLER NASIL ARTIŞA GEÇTİ?

Galatasaray'daki gelir artışında iki noktaya dikkat çekiyor Şayan. "Bir, Galatasaray geçen yıl Avrupa'da yokken bu yıl Şampiyonlar Ligi oynadı. İkincisi döviz kurundaki artış. Bunların yüzerine yönetimin başarılı çalışması da eklenince ortaya eldeki tablo çıkıyor. Şampiyonlar Ligi gelirleri, UEFA'dan gelen paradan ibaret değil. Her şeyden önce oynadığınız maç sayısı artıyor. Bu maçların her birinden derbi hasılatları kadar hasılat geliyor. Bu maçların varlığı, kombine satışına da pozitif etki ediyor. Ayrıca bu maçlardaki ürün satışlarını da atlamamak gerek. Stattaki mağazadan yapılan bu satışlar, ciroyu da ciddi anlamda etkiliyor"

UEFA Şampiyonlar Ligi'ne doğrudan katılamayan Galatasaray, ilk eleme maçına temmuz sonunda çıktı; grup aşamasına kadar Zalgiris, Olimpija ve Molde ile karşılaştı. Şampiyonlar Ligi'ndeki grubunu Bayern Münih ve Kopenhag'ın ardından üçüncü sırada tamamlayan sarı-kırmızılılar, UEFA Avrupa Ligi play-off turunda da Sparta Prag'la karşılaştı ve bu sezon iç sahada oynadığı Avrupa maçı sayısını 7'ye yükseltti.

ŞAMPİYONLAR LİGİ FAKTÖRÜ SPONSORLARDA DA ETKİLİ

Şampiyonlar Ligi faktörü sadece maç günü gelirlerini artırmakla kalmıyor. Avrupa'daki maçlar kulübe yeni sponsorluk anlaşmalarının da kapılarını açıyor. Bunun da dışında performansa bağlı olmakla futbolcuların da değeri Devler Ligi'nde katlanıyor. "Şampiyonlar Ligi'nde yer almak, sponsorlar açısından da kulübü daha cazip hale getiriyor" diyor Şayan.

"Hatta bazı alanlarda ülke içi organizasyon sponsoru / Şampiyonlar Ligi sponsoru ayrımlarını da görebiliyoruz. Bunların hepsi ek gelir fırsatı. Galatasaray da bu fırsatı iyi kullanmış gibi görünüyor." Şayan haksız da değil. Galatasaray formasına lig için ayrı, Şampiyonlar Ligi için ayrı göğüs sponsorluğu anlaşmaları yaptı.

BORÇLAR EURO CİNSİNDEN DE ERİDİ

Galatasaray'ın borç yükümlülükleri döviz cinsinden de azalmış durumda. 31 Mayıs 2023'te 180 milyon 400 bin Euro olan borç, Şubat 2024 itibarıyla 70 milyon 100 bin Euro'ya gerilemiş durumda. Uzun vadeli borçlar 110 milyon Euro'dan 45 milyon 800 bin Euro'ya inerken 70 milyon 400 bin Euro'luk kısa vadeli borç ise 24 milyon 300 bin Euro'ya gerilemiş durumda.

TL - EURO FARKI AVANTAJ MI DEZAVANTAJ MI?

Futbol piyasasına hakim para cinsi Euro iken kulüplerimizin gelir kalemlerinin önemli bölümü Türk Lirası cinsi. Peki Euro - TL makasının bu kadar açılması kulüpler için dezavantaj mı yoksa bu avantaja çevrilebilir mi? "Fiyatı sen belirlediğin sürece gelirin isterse Arjantin pezosu olsun, fark etmez" diyor Şayan.

"Kulüpler zam yapmakta özgür, gelir de öyle artıyor. Maç başına seyirci geçen sezon 50 binken bu sezon 150 bin kişiye yükselmedi. Maç sayısı artarken bilet fiyatları da ciddi zam gördü. Ne forma ne bileti üç yıl önceki fiyata almak mümkün değil, hiç bir zaman da olmadı. Döviz kuru arttıkça fiyatlar da arttırılıyor. Kur artışının maliyetini karşılayanlar, taraftarlar. Sponsorlarla anlaşmaların çok büyük kısmı döviz üzerinden, kur artışı ile birlikte bunlar da TL bazında geliri yükseltiyor"

Avrupa futboluyla Türk futbolu arasındaki makasın açılmasının ilk nedenlerinden biri, Avrupa kulüplerinin sürdürülebilir ekonomi modellerine sahip olması. Denetleme mekanizmalarının çalıştığı liglerde kulüpler gelirinden fazlasını en fazla bir ya da iki sezon harcayabiliyor. Bu yanlışta ısrar edenler ciddi yaptırımlarla karşı karşıya geliyor. "Ancak gelirdeki tüm artışa karşın giderin de benzer oranda arttığını görüyoruz" diyor Şayan ve uyarıda bulunuyor. "Kulüpler, gelirin ne kadar artabileceğine dair çalışmayı önceden yapıp, giderlerini de ona göre şekillendirebilirler, bu imkan ellerinde. Burada da o yapılmış. Yani gider artışı, gelir artışını yutmuş diyebiliriz"

"GALATASARAY'DAKİ FARK OYNCU SATIŞINDA"

Peki giderleri artan Galatasaray, kurdaki yükselişe rağmen nasıl kâra geçti? "Geçmiş yıllara kıyasla en önemli farksa, oyuncu satışında. Galatasaray bu sezonu artıda kapatabilecekse bunu, başta devre arasında yaptığı satışlara borçlu" diyor Şayan.

"İlk 9 ayda 645 milyon TL artı görünüyor ancak Ocak 2024'te 1 milyar TL oyuncu satış kârı sağlandı. Bu olmasa şu anda 360 milyon TL civarı zarar görünecekti. Benzer tabloyu Fenerbahçe'de de görüyoruz. Ama Beşiktaş ve Trabzonspor'da çok ciddi zarar var, çünkü onlar oyuncu satışından Fenerbahçe ve Galatasaray gibi ciddi kârlar sağlayamadılar"

Türk kulüpleri, Sacha Boey örneğinde olduğu gibi ucuza alıp değer katıp pahalıya satarak Avrupa kulüpleriyle rekabet edebilecek bir ekonomik yapıya kavuşabilir mi? "Alıp satarak kâr sağlamaya çalışmak bir yöntemdir ancak beraberinde pek çok riski getirir" diyor Şayan. "Boey ve Szalai satışları kârlı ama alıp da kâr edemediğiniz Linnes gibi pek çok örnek de mevcut. Yaşı ve temel nitelikleri gelişime müsait her oyuncunun sizin ortamınızda gelişebileceğinin garantisi yoktur. Hatta geriye gidenleri de gördük"

AL-SAT YAPMAK MI ÜRETMEK Mİ DAHA KÂRLI?

Futbol rastlantısallığın azaltılmaya çalışıldığı oyunlardan biri olsa da bilimsel çalışmalar bu oyunun hala belli bir noktasına kadar dahil olabiliyor. Beyzbol, basketbol gibi spor dallarında detaylı istatistiklerle oyuncu seçimlerinde isabet oranı çok yukarılara çekilebilirken futbolda henüz istikrarlı bir başarı sağlayan modele rastlayabilmiş değiliz. "Üretime yönelmek çok daha makul bir yöntem" diyor Şayan geçen sezon Danimarka'nın ülke dışındaki oyuncu sayısının 225, Belçika'nın 277, Portekiz'in 339, Hollanda'nın 346 olduğunu hatırlatarak.

Çanlar İstanbul futbolu için çalıyor Haberi Görüntüle

"İSTANBUL NÜFUS BAKIMINDAN ÖNEMLİ BİR FIRSAT"

"Kaynak sadece para değildir. Ülkemizin gençleri, çocukları çok daha önemli kaynak ve onlara iyi bir sporcu eğitimi vermek bizim onlara borcumuz. Nüfusu Danimarka'nın 2,5 katını, Portekiz ve Belçika'nın 1,5'ar katını aşan, Hollanda ile yarışan İstanbul, kulüpler için önemli bir fırsat kaynağı ancak kulüplerimizin bu konuda anlaşılmaz bir inadı var. Oyuncu yetiştirme geliştirmeye yönelmek yerine o kaynağı 'yıldız'lara ve menajerlerine aktarmayı yeğliyorlar. Havaalanlarını şenlendiren bu tutumsa onları bildiğimiz kısır döngünün daha da derinlerine itiyor"