Le Pichon’un 7.6’lık İstanbul öngörüsü tartışma yarattı
Fransız Prof. Xavier Le Pichon'un, "Beklenen İstanbul depremi tek kırılma olursa 7.6, iki parçalı kırılma olması durumunda 7-7.2 büyüklüğünde olur." açıklamasını Türk yerbilimciler ve jeofizik uzmanları değerlendirdi
Marmara Denizi’ni 15 yıl süreyle Le Suroit isimli gemiyle inceleyen ünlü Fransız deprembilimci Prof. Xavier Le Pichon’un olası İstanbul depremiyle ilgili tezleri Türk deprem uzmanları arasında tartışma yarattı.
HABERTÜRK’ün sözlerini manşetine taşıdığı Le Pichon’un öngörüsü, “Olası İstanbul depremi, Marmara’daki Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın tek parça halinde kırılmasıyla 7.6 büyüklüğünde ya da iki parçalı olarak 1-2 aylık periyot içinde kırılması durumunda 7-7.2 büyüklüğünde olacak. Yılda 18 milimetre kayan bu fay hattı en son 1766’da yaşanan büyük İstanbul depremiyle kırıldı. Geçen 250 yıllık zaman diliminde fay hattı 4.5 metre bozulmaya uğradı. Bunun başka bir anlamı da ünlü profesöre göre 15 yıl içinde büyük bir depremin olacağı” yönünde.
Olası İstanbul depreminin etkisinin, 1999’da yaşanan Gölcük depremiyle eşdeğer olacağını belirten Le Pichon’un görüşlerini Türk yerbilimcilere ve deprem uzmanlarına sorduk. Uzmanların büyük çoğunluğu Le Pichon’la aynı fikirde değil. İşte değerlendirmeler...
İŞTE DEPREM UZMANLARININ İSTANBUL İÇİN DÜŞÜNCELERİ
‘LE PICHON’U DESTEKLER BİÇİMDE İKİ DEPREM OLDU’
Yıldız Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Şükrü ERSOY
“Le Pichon’un araştırması, süregelen bir çalışmanın sonucu. Elimizde ne var? 1999’dan sonra 30 yıl içinde yüzde 65 olasılıkla 7’den büyük bir depremin Marmara’da olacağı söylenmişti. Le Pichon ve ekibi çalışmalarının üzerine yeni bilgiler eklemiş. Genel olarak katılıyorum. 1999’da Le Pichon’u destekler anlamda Marmara’da iki deprem oldu. Bir tanesi Marmara Denizi’ne kadar geldi. Fayın 120 kilometrelik kısmı kırıldı, rahatladı. 17 Ağustos’tan 3 ay sonra Düzce’de deprem oldu. 40 kilometrelik bir kısım daha kırıldı. Tek parçada kırılsaydı, 17 bin değil 25 bin kişi ölebilirdi. Marmara’nın içinde kıtanın itildiği 4 metrelik bir gerilim var. Bazı arkadaşlar bunun, depremleri geciktirdiği ve küçülteceğini belirtiyor, ben katılmıyorum. Marmara, depremler ve tsunamiler açısından sabıkalı bir bölge. 1509’da en büyük deprem yaşanırken, 1766’da çifte deprem oldu. İBB’nin Japonlarla gerçekleştirdiği 4 ayrı senaryo çalışması var. Bunda 7.7 büyüklüğünde bir deprem de yer alıyor. Bu Gölcük depreminin 3 katı demek. Le Pichon ve ekibi 15 yıl içinde depremi öngörüyor.”
‘DEPREME 15 YIL KALDI DEMEK DOĞRU OLMAZ’
Jeofizik Mühendisi Yrd. Doç. Dr.Oğuz GÜNDOĞDU
“Deprem 7.6 büyüklüğünde olacak demek yanlış. Çünkü bunu bilemeyiz. Tek parça kırılırsa da boyunu çok uzun almışlar. Muhtemelen adaların önünü de bunun içine katmışlar. Tek parça kırılacağını varsayıyorlar. 1766’da tek parça kırılmadı. İstanbul’a yakın yerler kırıldı. Ondan sonra Tekirdağ’a yakın yerler kırıldı. Bir kere bu noktada da önemli bir ayrışmamız var. Adaların önü kırılma belirtileri gösteren bir yer ama 1766 depremine bağlı değil. İki parça da tek parça da kırılabilir. 30 yıl içinde deprem olacağı düşünülüyor ancak 16 yıl geçti, 15 yılı kaldı dememiz doğru olmaz. ABD’de 70 yıldır bekleniyor, onlar bekledikleri süreyi aştılar. Doğa ile o kadar keskin ilişkilerimiz yok. Ayasofya’nın 1766 depreminde zarar görmediği söyleniyor. Bu da doğru değil. Ayasofya ve bazı tarihi mekânlar o depremde zarar gördü, bunu belgelerle görmek mümkün.”
‘2045’TEN ÖNCE DEPREM OLURSA ŞAŞARIM’
İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet ERCAN
“7.5’ten büyük depremler Marmara’da bin yılda bir olur. O da 1999’da olmuştur. 1999’dan beri söylüyorum kırılma 2 kolda, arka arkaya olacak. Onlar tek parça kırılacağını uzun süre savundular. İki parça kırılacak bir depremde 7.6 kırılma asla olmaz. Depremin büyüklüğü 2 parçalı olacağı için İstanbul kolunda 6.4 ile 6.7 arası, Tekirdağ kolunda 7 ile 7.2 arasında olur. 2045’ten önce deprem olursa şaşırırım.”
‘BÜYÜKLÜĞÜ EN AZ 7 OLACAKTIR’
İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Prof. Dr. Okan TÜYSÜZ
“Depremin büyüklüğünü net olarak tahmin etmemiz mümkün değil. 1912’de Marmara’nın batısında büyük Şarköy depremi yaşandı. O zamanki fayın ne kadar kırıldığını kesin olarak bilmiyoruz. Ancak Tekirdağ’a kadar uzandığı tahmin ediliyor. Hepimiz net bir Marmara depremi bekliyoruz ve bunun büyüklüğü en az 7 olacak.”
‘BÜYÜK MARMARA DEPREMİ OLMAZ’
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şener ÜŞÜMEZSOY
“7.6, 7.8’lik depremler olacak tezi bilimsel olarak çürütüldü. Bu tezi çürüten de L’Atalante Gemisi’nde bizzat çalışan ve fiili olarak yürüten Prof. Dr. Rolando Armijo oldu. 2005 yılında TÜBİTAK tarafından da bu basına duyuruldu. ‘Büyük Marmara depremi olacak’ diyenlerin söylemini doğru bulmuyorum.
‘EN YÜKSEK 7.4 OLABİLİR’
ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali KOÇYİĞİT
“Depremin 7.4’ten büyük olma olasılığı Gölcük depreminden büyük bir deprem olacağı anlamına gelir. Kuzey Marmara fayının 7.6’lık bir deprem üretme olasılığı yoktur. Gölcük üzerindeki segmentlerin üretebileceği deprem en yüksek 7.4 olabilir. 7 ve üzeri depremde Yeşilköy açıklarından başlayıp, Tekirdağ Çukurluğu’na kadar 2’den fazla çatlak oluşabilir.”
LEYLA ÜNAL/GAZETE HABERTÜRK
