Milletvekili seçilme yaşı 25'e iniyor
Milletvekili seçilme yaşını indiren Anayasa Değişikliği Teklifi, TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edildi
Milletvekili seçilme yaşının 25'e indirilmesini öngören Anayasa Değişikliği
Teklifi, TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edildi.
Milletvekili seçilme yaşının 25'e indirilmesini
içeren Anayasa değişikliği teklifi, TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edildi.
AK Parti tarafından verilen teklif, Anayasanın ''milletvekili seçilme
yeterliliği''ni düzenleyen 76. maddesinin ilk fıkrasında değişiklik yapıyor.
Teklif, milletvekili seçilme yaşının 30'dan 25'e düşürülmesini öngörüyor.
Teklif, AK Parti Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay dışındaki tüm
milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
Teklife karşı olduğunu belirten Yarbay, seçme ve seçilme yaşının eşit olması
gerektiğini söyledi; ayrıca, teklifin ''aceleyle'' görüşülmesine karşı çıktı.
AK Parti Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay, milletvekili seçilme yaşının 25'e indirilmesine ilişkin Anayasa değişikliği teklifine karşı çıktı. Anayasanın bir maddesinde değişiklik yapılmasına ilişkin teklif, Anayasa Komisyonu'nda görüşülerek kabul edildi. Komisyon Başkanı Burhan Kuzu, teklifin daha önce 2B ile ilgili düzenlemelerle birlikte Meclis gündemine geldiğini, ancak Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in iadesi nedeniyle yeniden ele alınmadığını hatırlattı. ''Diyeceksiniz ki bugüne kadar neredeydiniz? Biraz geç kalındı'' diyen Kuzu, 1876 yılından bu yana milletvekili seçilme yaşının 30 olduğunu, birkaç ülke dışında AB ülkelerinde bunun 25'in altında olduğunu kaydetti. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin de seçilme yaşının düşürülmesinin siyasi partilerin seçim taahhütleri arasında bulunduğunu hatırlattı. Şubat ayında Viyana'da yapılan Gençlik Konseyleri toplantısına katıldığını anlatan Şahin, milletvekili seçilme yaşı nedeniyle Türkiye'nin eleştirildiğini, kendisinin de bu yönde bir değişikliğin yapılacağını söylediğini kaydetti. Toplantı katılımcılarının milletvekili seçilme yaşının seçme yaşı olan 18'e indirilmesini istediklerine işaret eden Şahin, bunun ''abartılı'' olduğunu vurguladı.
CHP'LİLERİN DOKUNULMAZLIK ISRARI
CHP Ankara Milletvekili Oya Araslı da teklifin, gençlerin siyasete katılımı için önemini vurgulayarak, ''AB istediği için değil, toplumun ihtiyacı bakımından böyle bir değişiklik gerekiyor'' dedi.
Gençlerin politikada ve Parlamentoda yer alıp kendileriyle ilgili kararları
alması gerektiğini belirten Araslı, değişikliğin kağıt üstünde kalmaması ve tüm
siyasi partilerce hayata geçirilmesi dileğinde bulundu.
Teklife tüm siyasi partilerin destek verdiğine dikkati çeken Araslı, ''Keşke
dokunulmazlık konusunda da böyle bir noktaya gelmiş olsaydık. Bu da 25 yaş kadar toplumun beklenti içinde olduğu bir konudur'' diye konuştu.
CHP Adana Milletvekili Ziya Yergök ise değişikliği olumlu bulduğunu,
gençlere güvenilmesi gerektiğini kaydederek, ''Darbeler, dikta yönetimleri
gençlere güvenmez, onları potansiyel tehlike olarak görür. 12 Eylül rejimi
gençleri ezdi, işkence etti, haklarından yoksun bıraktı'' dedi.
AB ülkelerinde seçme ve seçilme yaşının 18 olduğunu ifade eden Yergök,
değişikliği, geç olmakla birlikte olumlu olarak nitelendirdi. Değişikliğin kendi
dönemlerinde çıkarılmasının onurunu yaşayacaklarını belirten Yergök, ''1 Mart
Tezkeresine 'hayır' diyen, 25 yaşı getiren bir Parlamentonun üyesi olmaktan onur
duyuyorum. Keşke bunu, dokunulmazlıklarla taçlandırabilseydik'' görüşünü savundu.
CHP Konya Milletvekili Atilla Kart da dokunulmazlık konusuna işaret ederek,
İçtüzük ihlali yapıldığını ileri sürdü. Dokunulmazlık dosyaları hakkında dönem
sonuna erteleme kararı verildiğini hatırlatan Kart, yüz kızartıcı suçtan mahkum
olan bir kişinin milletvekili olamazken, bu durumdaki bir kişinin
milletvekilliğinin sürdürülmesine aracı edildiklerini söyledi. İktidarın 25 yaşı daha önce 2B ile birlikte getirdiğini belirten Kart, ''Artık bu zafiyetinizden sıyrılın. Yasama çalışmaları öngörüsüz şekilde yapılıyor'' dedi.
''ÜST SINIR 65 OLSUN'' ÖNERİSİ
AK Parti Adana Milletvekili Abdullah Torun ise milletvekili seçilme yaşının
25'e indirilmesinin doğru olduğunu belirterek, ''25 yaşındaki bir kişi,
üniversiteye bitirmiş, evlenmiştir. Bu nedenle 25 iyi bir yaştır'' dedi.
AK Parti Karaman Milletvekili Mevlüt Akgün de seçmenin seçilmeden daha zor
olduğunu ifade ederek, seçilme için üst sınır olarak 65 yaşın getirilmesini
önerdi. Akgün, ''Memuru 65 yaşında emekli ediyoruz. 65 yaşındaki kişiden tapuda rapor istiyoruz. Bu görevin üst sınırı olarak 65 yaş getirilmeli'' diye konuştu.
Akgün'ün önerisine Komisyon Başkanı Kuzu, CHP ve AK Parti'li milletvekilleri
tepki gösterdi. Milletvekilleri ''liyakat ve eğitim yaştan önemli'' diyerek
tepkilerini dile getirirken, CHP Samsun Milletvekili Sezai Önder, ''bana
dokunuyor'' dedi.
AK Parti Samsun Milletvekili Suat Kılıç, 25 yaş konusunda ''büyük heyecan''
duyduğunu belirterek, ''Müteşekkirim. Parlamento'nun en genç üyesiyim'' dedi.
İlk Meclis'te yaşı 30'un altında milletvekilleri bulunduğunu, Atatürk'ün
Kurtuluş Savaşı'nı başlatırken 38 yaşında olduğunu anlatan Kılıç, ''Cumhuriyet'in
kuruluşunda genç bir iksir var'' dedi.
Bazı kişilerin milletvekili olmak için 25 yaşın çok genç olduğunu
savunduklarını hatırlatan Kılıç, ''Bir sultan 23 yaşında İstanbul'u
fethedebiliyorsa, 25 yaşındaki bir kişi de ülke yönetiminde sorumluluk
üstlenebilir'' görüşünü savundu.
Milletvekili olmak için 65 yaşın üst sınır olması önerisinin adil
bulmadığını söyleyen Kılıç, öneriyi ''fantezi'' olarak tanımladı. Kılıç'ın
''Böyle bir şey kabul edilirse, bize okulda ders veren değerli anayasa hukukçusu
hocalarımız ve komisyon başkanımız bizden ayrılır'' demesine Kuzu ''Kim öle kim
kala'' derken, CHP'li Oya Araslı da ''Seve seve bırakırız. Bizimki kişisel
değil'' karşılığını verdi.
SEÇİM NE ZAMAN?
Anavatan Partisi Bitlis Milletvekili Edip Safder Gaydalı da olumlu bulduğu
teklif için çok geç kalındığını belirterek, seçime 5 kala değişiklik yapıldığını
söyledi.
Gaydalı, seçim tarihi konusunda sıkıntı olduğunu belirterek, Milletvekili
Seçimi Kanunu'nda ''seçim takviminin 3 Temmuz'da başlayacağı ve seçimin Ekim'in ikinci pazar gününün yapılacağının'' yer aldığına işaret ederek, buna göre 14 Ekim 2007'de seçim yapılacağını, ancak Anayasa değişiklik teklifinin 14 Ekim'e yetiştirilmesinin zor olduğunu söyledi.
Bazı milletvekilleri seçimin 28 Ekim'de yapılacağını ifade ederken, Komisyon
Başkanı Kuzu, ''15 Temmuz'da erken seçim yapsaydık ne olacaktı? diye sordu.
AK PARTİ'Lİ YARBAY KARŞI ÇIKTI
AK Parti Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay ise teklife karşı çıktığını, seçme ve seçilme yaşının aynı olması gerektiğini söyledi. Sembolik bir değişiklik
yapıldığını, hayata geçirecek altyapının olmadığını öne süren Yarbay, şöyle
konuştu:
''Bu istek için elem yapıldığını görmedim. Meclisin kapısına gelen gençler
de yok. Gençler, rektör seçimine katılamıyor, lisede yönetimde söz sahibi değil.
Başka yerde söz sahibi değiller, Parlamentoda söz sahibi olsun diyoruz.
Milletvekili seçilme yaşının düşük olduğu ülkelerde ikili meclis yapısı var.
Bu değişikliği yaptıktan sonra, tıpkı dokunulmazlıkta olduğu gibi, 'milletvekilinin askerlik görevi, dönem sonuna ertelenir' diye düzenleme yapmamız gerekecek. Türkiye nüfusu yaşlanıyor. Yaşlıları Koruma Yasası çıkarmamız lazım.''
Teklifin hızla görüşülmesinden duyduğu memnuniyetsizliği dile getiren
Yarbay'a CHP'li Kart, ''Siyasi iktidarın karakteristiği bu...'' dedi.
Devlet Bakanı Şahin, Yarbay'ın sözlerini yadırgadığını belirterek, ''Bu
bizim parti programımızda vardı'' demesine Yarbay, ''Parti programında var diye
böyle aceleyle getirilmesi mi gerekirdi? Seçim ve siyasi partiler yasasında
değişiklik de bizim acil eylem planımızda var'' karşılığını verdi.
'KİMSE BİZİ SAMİMİYETSİZLİKLE SUÇLAYAMAZ''
Kuzu'nun Yarbay'a söz verirken ''Buyur Yarbayım'' demesine Şahin'in ''Yarbay'ı terfi ettirecek bir çözüm bulmanız gerekiyor'' demesi, komisyonda gülüşmelere neden oldu.
CHP Antalya Milletvekili Tuncay Ercenk de savaş ortamında kurulan ilk
Mecliste yaşı 30'un altında milletvekili olmasının gayet normal olduğunu
belirterek, ''Şimdi toprak satmak, ihaleler için çalışılıyor'' demesine, Komisyon
Başkanı Kuzu, ''Bu çok ağır oldu'' diye tepki gösterdi.
Komisyonda CHP'li milletvekilleri ile Devlet Bakanı Şahin arasında tartışma
da yaşandı. Kart'ın değişikliğin geç gelmesinde AK Parti'nin tavrının etkili
olduğunu söyleyerek, ''Kimi kandırıyorsunuz?'' demesine Şahin, kimsenin
kendilerini samimiyetsizlikle suçlayamayacağını, teklifi daha önce
getirdiklerinde CHP'nin ret oyu kullandığını söyledi.
Tartışmaların ardından teklif, Yarbay'ın ret oyuna karşılık CHP ve AK Parti
milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.