En ayıp suçun hukukta adı yok
HABERTÜRK, toplumun içten içe kanayan yarası olan 'ensest' gerçeğini uzmanlarla masaya yatırdı
Hilal ÖZTÜRK- Ceyda ERENOĞLU
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre cinsel istismarların yüzde 43’ünü ensest ilişki oluştursa da yargı sistemimiz ‘aile içi ilişki’ olarak özetlenen ensest gerçeğini görmezden geliyor. Duruma isyan eden hukukçular, “Toplum kendinden nefret etmesin diye suç görmezden geliniyor” diyor
ÇOCUK istismarı davalarında Türkiye’nin önde gelen ismi olan Çocuk İstismarını Önleme Derneği Başkanı Avukat Türkay Asma, TCK’da 2005 yılındaki değişiklikten önce yasa koyuculara bu durumu anlatmaya çalıştıklarını ancak anlaşılmaz bir tutumla “ensest” suçunun yasada tanımlanmadığını söyleyerek söze başlıyor. Asma, yasadaki boşluğu, “TCK’da ensest şudur diye bir tanım yapılmalı ve cezası da diğerlerinden çok ağır olmalı. Ensest yasada tanımlanırsa savcı ve hâkimlerin işi kolaylaşacak ve en ağır cezalar verilebilecek. Mevcut durumda sorunu hâkim ve savcıların yorumuna bırakıyoruz. Oysa kanunda açıkça yazılı olması gerekiyor” diye dile getiriyor. TCK’da ensest demek yerine, ‘cinsel istismar anne-baba veya bakımı üstlenen kişi tarafından yapılırsa, cezanın yarı oranında artırılacağı’ düzenlemesi olduğunu hatırlatan Asma “Bu yeterli değil. Ensest suçu ceza yasasında tanımlanmalı, ağırlaştırıcı neden olmaktan çıkarılıp tek bir madde olarak çok ağır şekilde cezalandırılmalı” diyor.
HUKUKÇULAR İSYAN EDİYOR:
ENSESTİN ceza yasalarında yer almaması hâkim ve savcıların da tepkisine neden oluyor. Ensest başlığıyla konuyu adalet.org sitesinde tartışan hâkim ve savcılar toplumun acı gerçeğini şöyle değerlendiriyor:
Siirt Hakimi Gökhan BAYRAK
'Hiçbir şey yapamıyoruz'
"15 yaşını dolduran kişi, çocuk veya yetişkin, kendi rızasıyla annesi, babası veya kardeşiyle cinsel ilişkiye girerse bunun hiçbir yaptırımı yok. Ne garip değil mi? Duyunca iğreniyoruz, tiksiniyoruz, nefret hissine kapılıyoruz, vicdanımız sızlıyor, ürperiyoruz, öfkeleniyoruz ama hiçbir şey yapamıyoruz! Ülkemizin hemen her yerinde bu tür sapkın davranış veya alışkanlıklara rastlıyoruz. İğrenç ve hiçbir şekilde mazeret uydurulamayacak bir alçaklık. Ahlaki çöküşün son noktası. Ensest ilişki 'suç' olmalı."
Nevşehir Hakimi Özgecan Nidal ÇAMIR
'Bu sorun tartışılmalı'
"Uzun süre yetişkin bireylerin tercihini zina adı altında cezalandırmayı tartışan bir toplum olarak, en öncelikli olarak bu sorunun tartışılması gerektiğini düşünüyorum."
Karşıyaka Hakimi Murat AYDIN
'Suçun üstü örtülüyor'
"Ülkemizde aile içi cinsel istismar ve cinsel saldırı fiilleri oldukça önemli bir sorun. İşin kötüsü, 'Bu sorunu konuşmak memleketin itibarına zarar veriyor, bizde olmaz öyle şeyler!' denilerek üstü örtülüyor. Suçun yaygınlığı bilinenden ve düşünülenden çok."
Balıkesir İvrindi Hakimi Filiz Erdoğan ÇİÇEK
'Toplum bunu hazmedemez'
"Bu suç olursa, kanıtlanmış, belgelenmiş olur. Toplum kendini kirlenmiş hisseder. Ne devlet ne de birey bunu hazmedemez. Çünkü hazmedilecek bir durum değil. İnsan o iğrençliği yaşayan varlıkların bir kesimi olduğu toplumun mensubu olmaktan utanır. O nedenle, 'yokmuş gibi davranmak en iyisi!' diye düşünülüyor olmalı."
ÖRNEK OLAYLARDA ÇIKAN KARARLAR
Kızı şikâyetini geri alınca dava düştü
Ankara'da bahçıvanlık yapan baba R.A., kızı M.A'ya 8 yaşından beri cinsel istismar uyguluyordu. Gündelikçi olan anne S.A.'nın evde olmadığı zaman kızıyla cinsel ilişki yaşayan R.A., ensest ilişkiyi kızı 14 yaşına gelinceye kadar sürdürdü. Bu ilişkiye bir kez M.A.'nın abisi K.A. da tanık oldu. Abi K.A., annesine haber verdi ama bir şey değişmedi. M.A. yaşadığını, eşi polis olan bir kadın akrabasına anlattı. Savcılığa yapılan şikâyet üzerine baba tutuklandı. M.A.'ysa SHÇEK yurduna alındı. Bir üniversite hastanesinde tedaviye alınan M.A. ailesi tarafından dışlandı. Çok sevdiği abisinden ayrılmaya dayanamayınca şikâyetini geri aldı. Suçu işleyen baba cezasız kaldı. M.A. 6 yıl kendisine tecavüz eden babasıyla aynı evde yaşamaya devam ediyor."
İki kızını taciz eden babaya 27 yıl hapis
Ankara'da 2 kız kardeş E.K ve M.K, anneleri öldüğü için babaları K.K.'yla yaşıyordu. Baba K.K., 7-8 yaşından itibaren kızlarına cinsel istismarda bulunmaya başladı. Kızlar birbirlerini korumaya ve babalarıyla yalnız kalmamaya gayret gösterse de kurtulamadı. Okuldaki rehber öğretmeninin durumu fark etmesi üzerine, olay savcılığa gitti. Baba tutukladı, kızlar, anneanne ve dayılarının yanına yerleştirildi. Sincan Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılan yargılamada baba K.K. "Benim yetiştiğim aile ortamında yakın akrabalarım da bu tür sapık ilişkiler vardı" diyerek savunma yaptı. Mahkeme, K.K.'yı 27 yıl hapis cezasına mahkum etti.
Çocuğa şiddet ve cinsel istismara 18 yıl
Adana'da uyuşturucu satışından sabıkalı H.Y, 10 yaşındaki kızı Y.Y.'yla zorla cinsel ilişkiye girdi. İtiraz etmesi üzerine kızına şiddet uyguladı. Mahkeme, bakımı altındaki çocuğa cinsel istismar suçundan baba H.Y.'ye 18 yıl 10 ay 15 gün hapis cezası verdi.
Tüm istismarların yüzde 43'ü ensest
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) araştırması, dünyada cinsel istismar yaygınlığının yüzde 10-20 arasında olduğunu ve bu olguların yüzde 43'ünün aile üyelerinin tacizine uğradığını belirtiyor. Türkiye'de kadına şiddetin araştırıldığı bir çalışma, kadınların yüzde 7'sinin 15 yaşından önce cinsel istismara maruz kaldığını ve bu oranın kentsel bölgelerde kırsal bölgelere göre 3 kat fazla olduğunu, istismarcıların yüzde 30'ununsa erkek akrabalardan çıktığını saptıyor. Türkiye'de bin 955 lise öğrencisi üzerinde yapılan bir araştırmaysa, çalışmaya katılanların yüzde 13.4' ünün cinsel istismara maruz kaldığı, bu oranın yüzde 1.8'ininse ensest olduğu gösteriyor.
Konuya ilişkin çalışmalar, istismarcıların büyük bölümünün 'normal' olarak tanımlanan kişilerin olduğunu, daha önce suç kaydı bulunmayan kişiler arasından çıktığını ifade ediyor. Araştırma, ensest suçlularının, cinsel istismarcılara göre içe kapalı ve çevresine bu konuda ipucu vermeyen kişilerden oluştuğuna dikkat çekiyor.
ENSEST ÇOCUKLARDA NELERE YOL AÇIYOR?
Kaygı bozukluğu, depresyon, fobiler, madde kullanımı, psikoz, kendine zarar veren davranışlar, aile kurmaya ve cinselliğe karşı olma hali, cinsel fonksiyon bozukluğu, anti-sosyal kişilik bozuklukları.
Kızını rakip gören anne öfke duyuyor
Uzmanlara göre 'ensest', annenin genellikle zayıf kişilik yapısına sahip olduğu, çocuğuna destek veremediği ailelerde görülüyor. Anne olayı ortaya çıkardığı takdirde sosyal ve ekonomik olarak çok zorlanacağını ve durumla baş edemeyeceğini düşünüp, savunma mekanizması olarak 'inkâr'ı seçiyor. Bazen de eşinden korktuğu için olayı açığa çıkarmıyor. Dikkat çeken bir nokta da özellikle baba kız ensestlerinde, annenin kızını rakip ya da kuma gibi görerek ona büyük öfke duyması oluyor.
ABD VE AVRUPA’DA CEZASI MÜEBBET
DÜNYANIN birçok yerinde yaşanan ensest suçu, Amerika ve Avrupa’daki ceza yasalarında tanımlanıyor. Bu büyük suçun karşılığında verilen cezanın idam veya ağırlaştırılmış müebbet hapis olduğu belirtiliyor. Amerika’da idam cezası uygulanan eyaletlerde ensest suçu işleyenler idam ediliyor. Yargılamada çocuğun verdiği ifade yeterli görülüyor ve yargı süreci sadece bir ay sürüyor. Bu ülkelerde adli tıp rutinleri ve kızlık zarı kontrolü gibi incelemeler yapılmıyor. Çocuğun ifadesi çelişkiliyse yalan makinesinde ifadesi alınıyor. Enseste maruz kalan çocuk koruyucu ailelere veriliyor ve tedaviye alınıyor.
TCK, 'ENSEST'E NE DİYOR?
Çocukların cinsel istismarı cezayı ağırlaştırıcı neden
- MADDE 103. - (1) "Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. (3) Cinsel istismarın üstsoy, ikinci veya üçüncü derecede kan hısmı, üvey baba, evlat edinen, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, sağlık hizmeti veren veya koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından gerçekleştirilmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır."
- MADDE 104. - (1) "Cebir, tehdit ve hile olmaksızın, on beş yaşını bitirmiş olan çocukla cinsel ilişkide bulunan kişi, şikâyet üzerine, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
NEDEN ENSEST YAPIYOR?
- Cinsel dürtülerini kontrol edemiyor
- Sağlıklı cinsel ilişki yaşayacak partner bulamıyor
- Sosyal yalıtılmışlık
- Yaptığının yanlış olduğunu düşünmemek üzere savunma mekanizmaları geliştiriyor.
Ensestin ortalama başlama yaşı 12
Ensest sıklıkla ergenlik başında ya da hemen ertesinde başlıyor. ABD'de yapılan birçok çalışmada istismara uğrayanların yarıdan fazlasının 12 yaş civarında olduğu görülüyor. Bir başka çalışmadaysa 3-5, 6-8, 9-11, 12-14 yaş gruplarında cinsel istismar yüzdesinin birbirine yakın olduğu belirtiliyor. Bu da her yaşta çocuğun ensest riski altında olabileceğine işaret ediyor.
Tacizcinin profili
Ensest ilişkiye giren baba profilinde genellikle sert, ataerkil ve duygusal olarak dengesiz kişilik ortaya çıkıyor. Yine tacizcinin alkol ya da madde bağımlılığı, kişilik ve dürtü kontrol bozukluğu gibi bir psikopatolojisi söz konusu oluyor. Pedofil, yani çocukları cinsel olarak çekici bulan kişiler de enseste yönelebiliyor.
Tacizcinin savunması: Eğitim veriyorum
Cinsel istismar ve tacizde bulunan babalar, çocuklarına eğitim verdiklerini, ilk cinsel eğitimin babadan alınmasının iyi olduğuna inandıklarını, bunun babalık hakkı olduğunu savunabiliyor. Bu kişiler, ahlaki gelişimleri normal olmadığı için yaptıklarının yanlış olduğunu düşünüp kendilerini suçlu hissetmiyor. Ahlaki değerleri topluma uyan tacizciyse, kendilerine hakim olamadığını söylüyor.
Türkiye'de son yıllarda üniversite hastanelerinde bu konuda çalışan, "Çocuk Koruma Merkezleri" açılıyor. Ancak bu merkezlerin sayıları henüz çok az ve kapasiteleri kısıtlı. Sağlık Bakanlığı'ysa 'Çocuk İzlem Merkezleri' adı verilen ve çocuğun ifadesinin bir uzman tarafından alınırken savcının izlediği ve çocuğun olayı tekrar anlatmak zorunda kalmadığı bir sistemi kurma aşamasında.
Çocuk ilk annesiyle paylaşıyor
- Ensestle bebeklikte bile karşılaşılabiliniyor.
% 55'i 5-10 yaşında
- Amerikan Suç Önleme Komitesi Raporu, cinsel istismarın çocukların yüzde 55'inde 5-10, yüzde 40'ındaysa 10-16 yaş aralığında başladığını gösteriyor.
- Erkeklerin mağduriyet yaşı kız çocuklara oranla daha büyük.
- Ensest yaşanan evlerde annelerin çoğu, eşleri tarafından dövülen, aşağılanan ve baskı gören kişiler.
- Evde ensest varsa tek çocukla sınırlı kalmıyor ve tüm çocuklar cinsel istismara uğruyor.
% 6-12'si biliniyor
- Ensest, yüzde 6-12 oranında rapor ediliyor.
- İstismar edilenler sorunu çok uzun süre saklıyor
- Kadınların yüzde 36'sı erkeklerin ise yüzde 46'sı yaşadıkları cinsel istismardan ilk defa araştırma sırasında söz ediyor
- Çocuk yaşadığı olayı genellikle ilk olarak annesiyle paylaşıyor.
'En çok babayla kızı arasında yaşanıyor'
Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği Başkan Yardımcısı ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Figen Şahin, ensets vakalarında failin en sık babalar olduğuna dikkat çekiyor. Şahin, "En sık görülen ensest ilişki, baba-kız ilişkisidir. Yurtdışı yayınlarda üvey babanın biyolojik babadan 5 kat fazla cinsel istismarda bulunduğu bildirilmesine rağmen Türkiye'de yapılan bir çalışma, istismarcıların yüzde 57'sinin biyolojik baba, yüzde 7'sininse üvey baba olduğunu saptanmıştır" diyor.
Baba-kız ilişkisinden sonra en sık görülen ensest ilişkiyse kardeşler arasında. Baba-oğul ilişkisi gizli cinsel eğilimin olduğu durumlarda ortaya çıkabiliyor. Genellikle cinsel istismar kurbanlarının kızlar olduğu düşünülse de sanılandan daha fazla sayıda erkek çocuk da cinsel istismara uğruyor.
'En önemli neden annenin koruyucu olamaması'
Annenin hastalığı veya evi terk etmesi, kişilik olarak çok zayıf ve pasif olması nedeniyle koruyucu güç olmayı becerememesi, gece çalışma zorunluluğu, babanın işsizliği nedeniyle çocukların evde uzun süre babalarıyla yalnız kalmaları, evde anne rolü üstlenen bir kız çocuğunun bulunması gibi nedenler ensest olasılığını artırıyor.
Türkiye'de adli dosyaların incelendiği bir çalışma, istismarcıların yüzde 94'ünün okumamış veya ilkokul mezunu olduğunu, yüzde 50'sinin de işsiz olduğunu ortaya koyuyor. Adli olaylar içinde yüksek sosyo-kültürel düzeydeki örneklerin az olmasının nedeninin, bu ailelerde ensestin daha kolay gizlenmesi olduğu düşünülüyor.
