Halk hikayeleri örnekleri ve özellikleri: Halk hikayeleri nedir, özellikleri neler ve kaça ayrılır?

Kimi zaman tamamen gerçek kimi zamansa gereğe yakın olay ve durumların anlatıldığı hikâyelere halk hikâyeleri adı verilir. Çoğunlukla kahramanlık ve sevgi gibi duyguların işlendiği, hikâyede yer alan kişilerin gerçek yaşama uygun olduğu halk hikâyelerinin özellikleri nelerdir? Halk hikâyeleri anonim midir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…

Giriş: 14.03.2023 - 16:33 Güncelleme: 14.03.2023 - 16:33

Halk hikayeleri örnekleri ve özellikleri

Halk ozanları ve âşıklar tarafından anlatılan, duyguları daha hızlı iletebilmek adına nazımın kullandığı halk hikâyeleri konularına göre kaça ayrılır? Halk hikâyeleri olağanüstü müdür? Halk hikâyeleri örnekleri ve halk hikâyelerinin sınıflandırılması hakkında bilgiler bulabileceğiniz içeriğimizi sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…

Halk Hikâyelerinin Özellikleri

Aktarmaya ve olaya dayanan bir tür olarak karşımıza çıkan halk hikâyelerinin özellikleri şu şekilde listelenebilir:

Halk hikâyelerinde aşk, sevgi ve kahramanlık gibi konular işlenir.
Hikâyeler, ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasal ve kültürel özelliklerini yansıtır.
Olaylar halkın anlayacağı, sade bir dille anlatılır.
Âşıklar, olayları saz çalarak anlatma yolunu seçmişlerdir.
Halk hikâyeleri sözlü gelenek ürünleridir, yani anonimdir.
yüzyıldan itibaren destanın yerini almıştır.
Nazım-nesir karışıktır.
Anlatmaya ve olaya dayanan bir türdür.
Masallarda olduğu gibi kalıplaşmış ifadeler vardır.
Halk hikâyesinin içinde masal, efsane, fıkra, dua, beddua, deyim, atasözü, bilmece vb. örneklerine rastlanabilir.
Özel anlatıcıları vardır. Meddahlar veya âşıklar tarafından anlatılır. Anlatıcıları okur-yazar, az çok kültürlü kişilerdir.
Genellikle mutlu bir biçimde biter.
Kahramanların yaptığı dua ve beddualar mutlaka kabul edilir. Kahramanın en büyük yardımcısı Hz. Hızır’dır.
Halk hikâyeleri kimler tarafından anlatılır sorusunun cevabı ise halk ozanları, âşıklar ve şairler olacaktır.
Kahramanlar genellikle bade içme, bir resme bakarak, ilk görüşte ve aynı evde büyüyen kahramanlar kardeş olmadıklarını öğrenince âşık olurlar.

Halk Hikâyeleri Anonim midir?

Ortaya çıktıkları dönemin şartları hakkında bilgiler veren halk hikâyeleri, destandan modern hikâyelere geçişi sağlayan anonim hikâyelerdir.

REKLAM

Peki, halk hikâyeleri olağanüstü müdür? Bu soruya verilecek cevap da hayır olacaktır çünkü halk hikâyelerindeki aktörler; gerçek yaşama uygun ve hayatın içinde karşımıza çıkması muhtemel kişilerdir.

Halk Hikâyeleri Konularına Göre Kaça Ayrılır?

Halk Hikâyeleri konusuna göre aşk hikâyeleri, dini temalı hikâyeler ve destani hikâyeler olmaz üzere üçe ayrılmaktadır.

Aşk Hikâyeleri: Toplum hafızasında uzun süre yaşayan aşkların hikâye haline getirildiği, sevgi temalı halk hikâyeleridir.

Din Temalı Hikâyeler: Tarihe mal olmuş kahramanları veya dinsel açıdan önemli kabul edilen erdemli kişileri konu edinen halk hikâyeleridir.

Destani Hikâyeler: İçinde destana ait bazı özellikleri barındıran halk hikâyeleridir.

REKLAM

Halk Hikâyelerinin Bölümleri

Halk hikâyelerin bölümleri genel olarak beş farklı kısım şeklinde düzenlenmektedir.

Fasıl: Âşık bu bölümde dinleyiciyi hazırlamak, ustalığını göstermek veya dinleyenlerin isteklerine cevap vermek için bir divani söyler.

Döşeme: Manzum veya mensur cümlelerden oluşan kalıplaşmış bir giriştir.

Hikâyenin Asıl Konusu: Aşk hikâyelerinde aşığın sevgilisine kavuşmak için çektiği sıkıntılar; dini-destanî hikâyelerde ise, din ve kahramanlık konuları ağır basar.

Sonuç ve Dua: Aşk hikâyelerinin büyük bir çoğunluğu sevgililer vuslata ermeden biter. Hikâyenin sonunda dua edilerek hikâye bitirilir. Tüm bu bilgiler ışığında halk hikâyeleri nasıl biter sorusunun cevabı sonuç ve dua kısmı ile olacaktır.

REKLAM

Efsane: Hikâye ile ilgisi olmayan bu efsanede, vuslatın gerçekleşmediği hikâyelerde sevgililerin öbür dünyada vuslata ereceklerine işaret edilir.

Halk Hikâyelerinin Sınıflandırılması

Halk hikâyelerinin sınıflandırılması 4 ayrı başlıkta ele alınmaktadır.

Halk Hikâyesi Örnekleri