Haniye suikastinin ardından: İsrail'in İran'daki suikastları
Hamas lideri Haniye, İran'da suikaste uğrayarak hayatını kaybetti. Ancak İsrail'in İran'da suikastler düzenlemesi 2007 yılına dayanıyor. Son 15 yıldır birçok İranlı bilim insanına suikast düzenleyen İsrail'i ABD eski Başkanı Donald Trump'ın İran Devrim Muhafızları komutanı Kasım Süleymani'ye suikast düzenletmesi takip etmişti. İran'ın en üst düzey görevlilerin yıllar içinde suikastlara kurban gitmesi, "Kökleşmiş bir istihbarat zaafiyeti mi var?" yorumlarını da beraberinde getirdi.
İran Devrim Muhafızları, Hamas lideri İsmail Haniye'nin Tahran'da İsrail tarafından suikasta uğradığını duyurdu.
İran'ın yeni cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'ı yemin törenine katılmak için Tahran'da bulunan Haniye'nin hava saldırısında öldürüldüğü açıklandı.
Açıklamada "Hamas, büyük Filistin halkına, Arap ve İslam milletlerine ve dünyanın tüm özgür insanlarına kardeş lider İsmail Haniye'nin şehit olduğunu ilan eder" denildi, İsrail'in 'bedel ödeyeceği' açıklandı.
Haniye, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere diğer Hamas yetkilileri, Hizbullah ve müttefik gruplardan yetkililerle birlikte Tahran'daydı.
İsrail, istihbarat teşkilatı Mossad tarafından gerçekleştirilen suikastlar söz konusu olduğunda genellikle yorum yapmıyor.
Nisan ayında İsrail'in Gazze'ye düzenlediği bir hava saldırısında Haniye'nin üç oğlu ve dört torunu ölmüştü.
Haniye'nin öldürülmesi İsrail'in Beyrut'a nadiren düzenlediği ve Hizbullah'ın üst düzey askeri komutanlarından Fuad Şükür'ü öldürdüğünü açıkladığı saldırının ardından gerçekleşti.
İsrail'in suikastları
İsrail, İranlı nükleer bilim insanlarını ve atom programıyla bağlantılı diğer kişileri hedef alan bir suikast planı yürütüyor. 2020 yılında İran ordusunda üst düzey bir nükleer bilimci olan Mohsen Fakhrizadeh, Tahran dışında bir arabada seyahat ederken uzaktan kumandalı bir makineli tüfekle öldürülmüştü.
2010 ve 2020 yılları arasında dört İranlı nükleer bilim insanı daha (Masoud Ali-Mohammadi, Majid Shahriari, Darioush Rezaeinejad, Mostafa Ahmadi Roshan) İsrail bağlantılı suikastlarda öldürülmüştü.
Rezaeinejad motosikletli silahlı kişiler tarafından vurularak öldürülürken, Shahriari ve Ahmadi Roshan arabalarına yerleştirilen patlayıcılarla öldürüldü. Fereydoon Abbasi de bombalı bir araç saldırısına hedef olmuş ancak kurtulmuştu.
2010 yılında öldürülen Mohammadi bir nükleer bilimci ve Tahran'daki Şerif Üniversitesi'nde fizik doktorası yapmış bir yüksek lisans öğrencisiydi. Akademik dergilerde yayınlanmış 50'den fazla makalesi bulunuyordu.
Shahriari, İranlı yüksek rütbeli bir fizik bilimcisi ve nükleer zincir reaksiyonları konusunda uzman bir nükleer mühendisti. Tahran Amir Kabir (Politeknik) Üniversitesi'nden mezun olmuş ve Shahid Beheshti Tahran Üniversitesi'nde profesörlük yapıyordu. Şehriyari'nin İran Atom Enerjisi Örgütü'nde nükleer zenginleştirme ile ilgili teknolojilerin geliştirilmesinde kilit bir isim olduğu biliniyor.
Suikastların ilki ise 2007 yılından.
Hosseinpour bir nükleer fizik bilimcisi ve Şiraz Üniversitesi ile İsfahan'daki Malek Ashtar Teknoloji Üniversitesi'nde öğretim görevlisiydi. Elektromanyetizma alanında uzman olan Hosseinpour, 15 Ocak 2007'deki suikaste uğrayarak hayatını kaybetti. Hosseinpour, İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi'nin kurucularından biriydi.
ABD de, 3 Ocak 2020'de Bağdat'ta düzenlediği saldırıda İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'yi öldürmüştü. Bu suikastin ardından bölge gerilmiş, İran ABD'nin Irak'taki üslerine saldırılar düzenlemişti.
İsrail'in nisan ayında İran'ın Şam Konsolosluğu'ndaki üst düzey komutana suikast düzenlemesi, iki ülke arasındaki gerilimi tırmandırmıştı. İran ordusu karşı saldırı olaran İsrail topraklarını onlarca füzeyle hedef almış ancak başarılı olamamıştı.
İsrail'in son 15 içindeki sistematik suikastları, İran istihbaratı için 'zaafiyet' eleştirilerini artırdı.
3 Ocak'ta Kerman'da meydana gelen ve yaklaşık 100 kişinin ölümüne neden olan terör saldırısı da, İran'ın yakın geçmişte yaşadığı en kötü olaylardan biri. İran istihbarat teşkilatının zayıflıkları ve başarısızlıkları İran sınırları ve İran'ın koruması altındaki grup ve bölgelerin güvenliğinde ciddi bir zaafiyet yarattı.
