'İnsan Hayvan' seçkisi İstanbul Modern'de

Yönetmen: Robert Bresson

Oyuncular: Anne Wiazemsky, Walter Green, François Lafarge

Sinemanın en saygıdeğer yönetmenlerinden biri olan Robert Bresson’un zamansız başyapıtı olan film, eşek Balthazar’ın farklı sahipler arasında el değiştirmesini anlatıyor. Bazıları iyi kalpli bazıları ise acımasız olan bu hayvan sahiplerinin motivasyonları, Balthazar’ın anlayışının ötesinde. Eşeğin hayatı, ilk sahibi Marie'ninkiyle paralellik gösteriyor; ne de olsa kendisi insanların günahlarını yüklenen gerçek bir “yük hayvanı”. Güçsüz olmasına rağmen kaderini asil bir şekilde kabulleniyor. Bresson’un alışılmadık kompozisyon, ses ve anlatımıyla bu basit hikâye, saflık ve aşkın üzerine etkileyici bir kıssaya dönüşüyor.

ANADOLU LEOPARI

Yönetmen: Emre Kayiş

Oyuncular: Uğur Polat, Tansu Biçer, Hatice Aslan

Prömiyerini Toronto Film Festivali'nde yapan film, 22 yıldır Ankara Hayvanat Bahçesi’nin müdürlüğünü yapan Fikret'in hikâyesini anlatıyor. Hayvanat bahçesinin satılıp bir eğlence parkına dönüştürülmesi gündemdeyken, Fikret buna karşı çıkmaktadır. Nesli tükenmekte olan yaşlı bir Anadolu leoparının hayatta olması, Fikret'i bu mücadelede kararlı kılan en büyük nedendir. Leoparın başka bir hayvanat bahçesine taşınması planlanınca, Fikret ve yardımcısı bu değişime karşı direnir. Anadolu Leoparı, leoparın hüzünlü kaderi üzerinden, onunla kader birliği yapan insanların iç dünyasını güçlü bir görsel dil ve ritimle ortaya koyuyor.

FİL ADAM

Yönetmen: David Lynch

Oyuncular: Anthony Hopkins, John Hurt, Anne Bancroft

1880’lerin Londrası. Doktor Treves, gezici bir sirkte vücudu deforme olmuş hilkat garibesi görünümlü bir adama rastlar. Adı John Merrick olan bu adamı tedavi altına almak ister ve isteğine ulaşır. Treves, toplum tarafından dışlanmış bu korkunç görünümlü adamı tanıdıkça onun ne kadar hassas ve zeki biri olduğunu görerek, itibarını yeniden kazanmasına yardımcı olacaktır. David Lynch’in gerçek bir hayat hikayesinden uyarladığı film, Viktorya döneminin İngilteresi’nin karanlık atmosferini beyazperdeye yansıtıyor. John Hurt ise asalet ve cesaretle canlandırdığı Merrick portresiyle göz dolduruyor.

KUŞ

Yönetmen: Andrea Arnold

Oyuncular: Nykiya Adams, Franz Rogowski, Barry Keoghan

12 yaşındaki Bailey, beceriksiz babası Bug ve ağabeyi Hunter ile harap bir evde yaşıyor. Babasının geliri belirsiz, annesi ise üç çocuğa bakmakta zorlanıyor. Bug, evlenip yeni eşini eve getireceğini duyurduğunda, Bailey nedime olmayı reddedip evden kaçıyor. Sabah bir tarlada gözünü açan Bailey, eksantrik Bird ile tanışıyor. Film, işçi sınıfına odaklanarak yokluk ve zorlu yaşam koşullarını estetik bir biçimde sunuyor. Bailey ve Bird’ün dostluğu, büyülü gerçekçi bir dünyada gelişerek birbirlerine destek olmalarıyla güçleniyor. Kuş, trajediyle komedi arasında gidip gelirken, ergen ve kaotik enerjisini baştan sona koruyor.

HAYVAN SEVGİSİ

Yönetmen: Ulrich Seidl

Oyuncular: Ernst Schönmann, Franz Holzschuh, Erich Wögerer

Hayvan Sevgisi, Viyanalı yalnız ve eksantrik insanların evcil hayvanlarıyla kurdukları yoğun duygusal bağları inceleyen provokatif bir belgesel. Film, başlangıçta evcil hayvan sahibi olmanın sevinçlerine dair bir yorum gibi görünse de, nihayetinde insan ilişkilerinin karanlık yönlerini açığa çıkarıyor. İnsan-hayvan ilişkisini sorgulayan rahatsız edici ve dokunaklı anlatım, sıradan görünen bu ilişkilerin ardındaki derin yalnızlık ve duygusal boşlukları gözler önüne sererken, alışılmadık ve sıcak bir sevgi hikâyesi de ortaya koyuyor.

MAX SEVGİLİM

Yönetmen: Nagisa Ôshima

Oyuncular: Charlotte Rampling, Anthony Higgins, Victoria Abril

Nagisa Oshima’nın sıra dışı komedi-dramı, evli Margaret'in sirkte kurtardığı şempanze Max ile kurduğu bağ üzerinden, evlilik ve sadakat kavramlarını sorguluyor. İlk görüşte aşkla başlayan bu ilişki, hayvanın içgüdüleriyle toplumun kuralları arasındaki gerilimi ortaya koyuyor. Max'in resmi bir akşam yemeğine katıldığı sahne, bu iki dünyanın çarpışmasını simgeliyor. Senarist Jean-Claude Carrière’nin katkısıyla film, absürt ve hicivli bir ton kazanırken, Charlotte Rampling başroldeki performansıyla dikkat çekiyor.

KEDİ KIZ

Yönetmen: Jacques Tourneur

Oyuncular: Simone Simon, Tom Conway, Kent Smith

Val Lewton’un yapımcılığını üstlendiği bu ikonik korku filmi, korkutucu unsurları izleyicinin hayal gücüne bırakmasıyla türü yeniden tanımlıyor. Manhattan'da yaşayan Sırp göçmeni Irena Dubrovna, eski bir lanet nedeniyle sevdiği adamla yakınlık kurduğunda bir kediye dönüşeceğine inanıyor. Yönetmen Jacques Tourneur, basit efektler yerine yaratıcı ses ipuçları ve gölgeler aracılığıyla gerilim yaratmayı başarıyor. Kedi Kız, 1940'ların en başarılı filmlerinden biri olarak korku sinemasında yenilikçi bir dönüm noktası oluşturuyor.

PEPE

Yönetmen: Nelson Carlo de Los Santos Arias

Oyuncular: Jhon Narváez, Sor María Ríos, Fareed Matjila

Bu yıl Berlin Film Festivali’nde “En İyi Yönetmen” ödülünü kazanan film, bir suaygırının bakış açısından güç, dil ve maneviyat üzerine düşünen halüsinatif bir belgesel-dram. Dört farklı oyuncu tarafından farklı dillerde seslendirilen suaygırı, elektronik bas sesiyle kendi tarihini anlatıyor. Kolombiya’da öldürüldükten sonra “öteki” taraftan konuşan hippo, Pablo Escobar’ın hayvanat bahçesi için Atlas Okyanusu üzerinden taşınan suaygırlarının soyundan geliyor. Sömürgeciliğin daireselliğini vurgulayan Pepe, arşiv materyallerinden Afrika’da çekilmiş doğa görüntülerine, 16 mm’den siyah-beyaz’a kadar farklı formatlarda gezinerek sinematografik olarak da çok çeşitli bir dünya sunuyor.

BESTIAIRE

Yönetmen: Denis Côté

Quebec'teki Parc Safari hayvanat bahçesinde çekilen Bestiaire, tuhaf ve büyüleyici bir sinematik deneyim sunuyor. Bazıları bölgeye özgü, çoğu ise uzak ekosistemlerden getirilen hayvanların günlük rutinlerini yakalayan filmde hayvanlar insanlar tarafından gözlenirken, aynı zamanda insanlar da hayvanlar tarafından izleniyor. Türler bu yapay ortamda sessizce etkileşime girerken, biz ve onlar arasında daha başka bir kavram ve his ortaya çıkıyor. Filmde kullanılan ses ve görüntüler, esaretin duvarları içinde yalnız veya izole görünse de doğal ve estetik bir güzellik taşıyor.

İNEK

Yönetmen: Dariush Mehrjui

Oyuncular: Ezzatolah Entezami, Mahin Shahabi, Ali Nasirian

İran Yeni Dalga sinemasının önemli eserlerinden İnek, tek mutluluk ve geçim kaynağı olan ineği bir gece gizemli bir şekilde ölen fakir köylü Hasan’ın hikâyesini anlatıyor. İneği aniden ölünce, Hasan'ın ona olan psikolojik bağlılığı deliliğe sürükleniyor ve kendisini inek sanmaya başlıyor. Bu dönüşüm, hem bireysel hem de toplumsal bir değişimi simgeliyor. Psikiyatr Gholam-Hossein Sa'edi'nin kısa öykülerinden ilham alan film, ihracat yasağına rağmen Venedik Film Festivali'ne kaçırılmış ve kısa sürede uluslararası alanda bir başyapıt olarak kabul edilmiştir. İnsan ve hayvan arasındaki sınırların bulanıklığını yürek burkan bir yoğunlukla işlerken din ve sol siyasetin katmanlarına derinlemesine sarılan film, 1979 İran Devrimi'nin de gücünü yansıtıyor.

KÖPEK DAVASI

Yönetmen: Laetitia Dosch

Oyuncular: Laetitia Dosch, François Damiens, Jean-Pascal Zadi

Bu komedi, hayvanların suçlandığı davaları inceleyerek hayvan hakları ve adalet sisteminin karşılaştığı etik sorunları ele alıyor. Çaresiz Dairuch, sadık köpeği Cosmos’u savunmak istediğinde, açık fikirli avukat olan Avril ile bir dava sürecine giriyor. Bu süreç komik ve dinamik olsa da Cosmos’un hayatı ciddi bir tehdit altında. Röportajlarla zenginleştirilen film, evcil hayvanlarla kurulan duygusal bağları vurgularken, hayvanları suçlu olarak etiketlemenin sonuçlarını mizah ile ciddiyet arasında sorguluyor.

AYI ADAM

Yönetmen: Werner Herzog

Oyuncular: Timothy Treadwell, Amie Huguenard

Tuhaf bir aktörken vahşi yaşam koruyucusuna dönüşen Timothy Treadwell, 13 yıl boyunca Alaska’da boz ayıların yanında yaşadı ve onları korumaya adanmış videolar çekti. Ancak sonunda kendisi ve kız arkadaşı, korumaya çalıştığı bu ayılardan biri tarafından trajik bir şekilde öldürüldü. Herzog, Treadwell’in Alaska'nın büyüleyici manzarasında günlük gibi çektiği görüntüleri kullanarak, karakterinin karmaşıklığını gösteren bir belgesel sunuyor. Richard Thompson’ın etkileyici müzikleri eşliğinde, bu belgesel saplantısının peşinden giden bir idealistin hayatını ve ölümünü anlatıyor.