Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya soruları yanıtladı: (3)

Çetinkaya, "Biz ihtiyaca göre farklı araçları devreye alabiliyoruz. Burada yapmaya çalıştığımız şey, piyasanın etkin bir biçimde çalışmasını sağlamak. Piyasa derinliğinin oluşması, sağlıksız fiyat oluşumlarının ya da aşırı oynaklıkların gündeme gelmemesi, bankaların farklı seçenekleri kullanabilecek konumda olmaları. Kullandığımız araçların tamamı buna hizmet ediyor. Bu yönüyle araçlar kalıcı ama ifade etmeye çalıştığım şey; dönemsel olarak bu faktörlerle kullanım oranları ve talep farklı olabilir." diye konuştu.

Belirli bir süre uygulamada miktarları, limitleri artırarak veya azaltarak tepki verebileceklerini dile getiren Çetinkaya, bu anlamda söz konusu aracın devam ettiğini bildirdi.

Çetinkaya, swap piyasasındaki işlemlere ilişkin verilerin paylaşımına dair bir soru üzerine, bu verileri paylaşmaya başladıklarını, bunları daha açık ve detaylı biçimde yayınlamayı sürdüreceklerini anlattı.

- "Merkez Bankasının bir kur hedefi olmaz"

Çetinkaya, swap işlemlerinin nasıl muhasebeleştirileceğine dair bir yorum üzerine, bunun detaylarını paylaşacaklarını, burada zaman sorunu olabildiğini, verilerin yayınlanma frekansı, içeriği ve zamanıyla ilgili toplam resmi görebilme konusunda bazı eksikliklerin olabileceğini söyledi.

Daha fazla ve net bilgilenme ihtiyacı olduğunda bunu karşılayabileceklerini dile getiren Çetinkaya, burada bir sorunun söz konusu olmadığını ifade etti.

Çetinkaya, "Dalgalı kur rejimiyle ilgili ben duruşumuzu söyleyeyim, bugüne kadar hep bunu ifade ettik. Merkez Bankasının bir kur hedefi, bir kur bandı hedefi, belirli bir yeri tutma çabası olmaz. Merkez Bankası enflasyon, fiyat istikrarı hedefi çerçevesinde birçok faktörde olduğu gibi kur gelişmelerinin de etkisini dikkate alır." diye konuştu.

Ancak Türkiye'de bir zorluklarının bulunduğunu vurgulayan Çetinkaya, "Para politikasının tepki fonksiyonu nedir, ne kadar çok ve yoğun kura tepki veriyoruz, bu kavramlarla ilgili tartışmaların olduğunun farkındayım. Buradaki zorluğumuz şu; biz veriye dayalı olarak enflasyona tepki veriyoruz. Bütün iletişimimiz bunun üzerinedir." ifadelerini kullandı.

Çetinkaya, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ancak enflasyonda ve fiyat istikrarında istediğimiz noktalara gelememiş olmanın, hele bugünlerde hedeflerden epey uzaklaşmış olmanın, yapısal bir mesele olarak dolarizasyonun yüksek olmasının, dış finansman gibi bildiğiniz bu faktörlerin etkisi karşılaştırılabilir diğer ülkelere göre yüksek bir döviz kuru geçişkenliğinin olması elbette kur gelişmelerine ve oynaklığına karşı para politikası kararları verilirken bunların dikkate alınması gerektirir. Ben bu gelişmelerle ilgili sadece TCMB adına konuşabilirim ve Merkez Bankası'nın duruşu budur, burada herhangi bir değişiklik söz konusu değildir."

- "Sıkılaştırmayla ilgili duruşumuzu net biçimde ortaya koyduk"

Murat Çetinkaya, fiyatlamalar ve faiz oranları konusuna değinerek, merkez bankacılığının finansal aktarım üzerinden çalıştığını, para politikası kararlarının etkinliğinin bunu gerektirdiğini söyledi.

Eylülde kendilerinin ciddi bir sıkılaştırma yaptıklarını dile getiren Çetinkaya, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Duruşumuzu net olarak ortaya koyduk. Hatta metindeki değişiklikle bunu yapısal bir noktaya taşıdık. 'İlave sıkılaştırma yapabiliriz, gerektiğini zaman bir sıkılaştırma döngüsü bile olabilir anlamına gelecek tahmin patikasından sapmaya müsaade etmeyeceğiz' duruşunu ortaya koyduk. Bu çerçevede Merkez Bankası aktarımın çalışmamasına herhangi bir biçimde kayıtsız kalmaz. Piyasa gelişmelerini yakından takip ederiz, analiz ederiz ve buna dayalı olarak da para politikası duruşunu ve diğer araçlarımızı uygulamaya alırız. Burada ifade etmeye çalıştığım bir duruştur, yaklaşımdır.

Karar mekanizmasının ve atacağımız adımların nasıl çalıştığına dair bir çerçevedir. Bu çerçeve dün nasılsa, geçen yıl ve ondan önce nasılsa şu anda da öyle olmaya devam ediyor. Herhangi bir değişiklik yok. Biz tahminlerimizi yaparken net bir biçimde piyasa gelişmelerini, riskleri dikkate alarak bizi hedefe taşıyacak para politikası duruşunu belirleriz. Bunun dışındaki diğer unsurlar tali şeylerdir. Biz piyasadaki fiyat gelişmelerini, fiyatlama davranışlarına bakarız. Orada olası bütün riskleri, özellikle yukarı yönlü riskleri daha da dikkate alarak bulunduğumuz dönemde para politikası duruşumuzu belirleriz."

Çetinkaya, TL'ye güvene ilişkin bir soru üzerine, "Merkez Bankası TL'ye güveni sağlamak için elindeki tüm araçları aynı kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Konuşma metninde de bunu ifade etmeye çalıştım. Fiyat istikrarının sağlanması bunun için temel şarttır. Bu amaçla para politikası duruşumuzu şekillendiriyoruz. Bunun dışında elbette piyasadaki olası oynaklıklar, algı ve istikrarı bozabilecek unsurlara karşı da elimizdeki tüm araçları, likidite araçlar da dahil olmak üzere kullandık, kullanmaya devam ediyor olacağız." diye konuştu.

- "Kurul, ihtiyaç duyduğu anda ilave parasal sıkılaşma yapabilir"

Rezervlere ilişkin soru üzerine Çetinkaya, rezervler hesaplamaları konusunda farklı uçlara dağılan, farklı rakamlar ve farklı yorumlamalar bulunduğunu belirtti.

Çetinkaya, rezervler konusunda gerekli açıklamalar yaptıklarını, yapmaya da devam edeceklerini, rezervlerde trende bakılarak analiz yapılmasının daha sağlıklı sonuçlar vereceğini, yakın zamanda bunun görülmesiyle bu soruların geride kalacağını söyledi.

Para Politikası Kurulu faiz kararı metninden "ilave parasal sıkılaşma yapılabilir" ifadesinin çıkarılmasına yönelik soruyu Çetinkaya, şöyle yanıtladı:

"Aslında konuşmamda da bahsettim. Biz ilave sıkılaşma ifadesini çıkararak, aslında şunu söyledik. Enflasyonun hedeflerinden uzaklaşıldığı dönemde bizim projeksiyonlarımız ve tahmin patikamız, bir anlamda ara hedef haline gelir. Biz burada daha dönemsel bir ifadeyi çıkarttık, daha yapısal bir ifadeyi ekledik. Karar metninin bütüncüllüğü içinde bakıldığında yukarı yönlü risklere vurgumuz devam ediyor. Manşet enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanıncaya kadar sıkı parasal duruşun korunacağını ifade ettik. Kurul, ihtiyaç duyduğu anda ilave parasal sıkılaşma yapabilir. Bu çok net. Metni daha yapısal bir içerikle ikame ettik."

Murat Çetinkaya, kredi faizlerine ilişkin soru üzerine, piyasa faizlerinin TCMB politika faizi etrafında dalgalandığını, kredi-mevduat faizlerinde normalleşme gördüklerini ifade etti.

- "Gıdada yeni sezon arzının olumlu katkısı olabilir"

Gıda fiyatlarındaki artışa ilişkin soruya Çetinkaya, "Gıda fiyatları ciddi bir oynaklık unsuru olmaya devam ediyor. Burada dönemsel olarak bakıldığında yakın dönemde sebze-meyvede yeni sezon arzının olumlu bir katkısı olabilir. Ancak gıdada maalesef olumsuz bir durum var. Bunun için koordineli çabalar devam ediyor. Bu bir belirsizlik oluşturmasının yanında refah etkisi var." şeklinde cevap verdi.

Çetinkaya, Merkez Bankasının iletişim politikasının değişip değişmeyeceğine yönelik soru üzerine, iletişime açık olduklarını ve olabildiğince detaylı paylaşımlar yaptıklarını söyledi.

Enflasyon Raporu toplantılarını temel iletişim aracı olarak gördüklerini, bunun dışında ekonomi kavramlarıyla ilgili her seviyede bilgilendirme yaptıklarını anlatan Çetinkaya, ihtiyaç olması halinde iletişimdeki iyileşmelere devam edeceklerini dile getirdi.

Çetinkaya, ihtiyaç olması halinde PPK toplantıları sonrası ilave basın toplantıları yapılabileceğini belirterek, "Kargaşa, gürültü ortamında değil sakinleşmeden sonra iletişimi tercih ediyoruz." diyerek sözlerini tamamladı.

(Bitti)