Kalbiniz için tehlikeli olan bu gıdalara dikkat: Yüksek kolesterol içeren kaçınmanız gereken 6 besin!
Günlük beslenme alışkanlıklarımız, sağlığımız üzerinde büyük bir etkiye sahip. Özellikle kolesterol oranı yüksek gıdalar, kalp ve damar sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir. Kolesterol seviyelerinin kontrol altında tutulması, uzun vadede sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için hayati önem taşır. Peki, hangi gıdalar kolesterol oranı bakımından risk oluşturur? İşte, tüketirken dikkat etmeniz gereken 6 besin!
Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için dengeli ve düzenli beslenmek gerekebilir. Ancak bazı gıdalar, içerdiği yüksek kolesterol miktarıyla sağlık açısından risk oluşturabilir. Özellikle kalp hastalıkları ve damar tıkanıklıkları gibi ciddi sağlık sorunlarının önlenmesinde, kolesterol seviyesinin kontrol altında tutulması kritik bir rol oynar. Haberimizde, kolesterol oranı yüksek olan gıdalar, kolesterolün ne olduğu ve kolesterol çeşitlerini derledik. İşte, detaylar...
KOLESTEROL NEDİR?
Kanınızdaki kolesterol ile yediğiniz gıdalardaki kolesterol arasında ayrım yapmak önemlidir. Kan kolesterolü vücudun doğal olarak kendi kendine ürettiği yağ benzeri bir maddedir.
Yani, vücut kendi kendine yeterli miktarda kolesterol üretir ancak yiyeceklerden alınan diyet kolesterolü ekstra olduğundan kolesterol seviyesini yükselterek hastalıklara sebep olabilir. Bununla birlikte, kanda dolaşan farklı kolesterol türleri vardır, bunlar LDL ve HDL olarak ikiye ayrılır.
YÜKSEK LDL KALP HASTALIKLARINA YOL AÇAR
Kolesterolün, kardiyovasküler hastalıklarla en yakından bağlantılı formuna LDL kolesterol denir. Yüksek LDL kolesterol seviyeleri, daha yüksek kalp hastalığı riski, felç ve kalp krizi gibi kardiyak olaylarla ilişkilidir.
HDL KALP HASTALIĞI RİSKİNİ AZALTABİLİR
Kanda dolaşan bir diğer kolesterol türü olan HDL kolesterol, yüksek seviyelerde olduğunda kalp hastalığı ve felç riskini azaltabilir. Bu nedenle kalp sağlığına yönelik diyet ve yaşam tarzı müdahaleleri özellikle kandaki LDL kolesterol seviyelerini düşürmeyi amaçlamalıdır.
KOLESTEROL BİTKİ BAZLI GIDALARDA BULUNMAZ
Diyet kolesterolü, vücut tarafından üretilmez. Aksine, yediğimiz gıdalarda diyet kolesterolü bulunur ve yalnızca et, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve süt ürünleri gibi hayvansal bazlı gıdalarda bulunur. Meyve ve sebzeler gibi bitki bazlı gıdalar herhangi bir diyet kolesterolü içermez. Peki, hangi gıdalarda kolesterol oranı yüksektir? İşte, o gıdalar...
1. İŞLENMİŞ ETLER
Pastırma, sosis, kurutulmuş et, şarküteri eti ve sosisli sandviç gibi yiyecekleri içeren işlenmiş etlerin çoğu, diyet kolesterolü içerir ve aynı zamanda doymuş yağ açısından da zengindir. ABD Tarım Bakanlığı’na göre 85 gramlık bir sosiste yaklaşık 9 gram doymuş yağ ve 60 miligram diyet kolesterolü vardır.
Yani günde 2000 kalori alıyorsanız doymuş yağ ihtiyacınızın yüzde 70’ini tek başına karşıladığından kolesterolünüzü artırabilir. Ayrıca, Dünya Sağlık Örgütü işlenmiş etleri 1. sınıf kanserojen olarak sınıflandırır. Diğer bir deyişle, bu yiyeceklerin düzenli olarak tüketildiğinde kansere neden olduğunu öne süren yeterli kanıt bulunuyor.
2. KIRMIZI ET
Sığır eti ve kuzu eti içeren kırmızı etin daha yüksek miktarda tüketilmesi, daha yüksek LDL kolesterol ve kardiyovasküler hastalık riski ile ilişkilidir. Pişmiş dana göğsünde (yaklaşık 85 gram), 81 gram diyet kolesterolü ve 6 gram doymuş yağ bulunduğundan et tüketimine dikkat etmek kalp sağlığı açısından yararlı olabilir.
3. KABUKLU DENİZ ÜRÜNLERİ
Bir fincan ızgara karides, 200 miligramdan fazla diyet kolesterolü sağlar. Bu, LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye çalışan insanlar için diyetteki günlük kolesterol miktarının tamamıdır. Amerika Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne göre sağlıklı bir kalp için somon gibi anti-inflamatuar omega-3'ler (bir tür doymamış yağ) açısından zengin balıkları da tüketmek isteyebilirsiniz.
4. YUMURTA
Kalp açısından sağlıklı beslenmeyi takip eden kişilere, yumurta sarısının içerdiği diyet kolesterolü yüzünden yumurta tavsiye edilmiyor. Bu sebeple yıllardır yalnızca yumurta beyazı yemeye teşvik ediliyorlardı. Ancak bütün yumurtalar çok fazla doymuş yağ içermez.
Bir bütün yumurta yaklaşık 1,5 gram doymuş yağ içerir. Yani bir yumurta, 2000 kalorilik bir beslenme şeklinde günlük doymuş yağ tahsisinizin yüzde 12'sinden daha azına tekabül eder. Bu yüzden LDL kolesterol seviyenizi düşürmeye çalışıyorsanız aşırı tüketmediğiniz sürece yumurta yüzünden kolesterol seviyeniz çok artmaz.
5. TEREYAĞI
Beslenme ve Metabolizma dergisinde 2018’de yayınlanan çalışmada; tereyağı, hindistancevizi yağı veya zeytinyağı tüketen katılımcıların, lipit düzeyleri üzerindeki etkilerini karşılaştıran bir araştırma yapıldı.
Bu çalışmada tereyağı, hem hindistancevizi yağı hem de zeytinyağıyla karşılaştırıldığında katılımcıların LDL kolesterol düzeylerini önemli ölçüde artırdı. Yani 1 çorba kaşığı tereyağında 31 gram diyet kolesterolü ve 7 gram doymuş yağ bulunduğundan bu yağ yerine doymamış yağ açısından zengin olanları tercih edebilirsiniz.
6. KARACİĞER
Karaciğer, diyet kolesterol oranı en yüksek gıdalardan biridir. İnsan vücudunda karaciğer, kolesterol üretiminden sorumludur ve bu durumun aynısı hayvanlarda da geçerlidir. Yani bir tavuğun veya sığırın ciğerini yediğinizde (yaklaşık 85 gram küçük bir parça) 500 miligram diyet kolesterolü alırsınız. Bu yüzden tüketimini sınırlandırmanız sağlığınız için daha iyi olabilir.
Kaynak: Nutrition and Metabolism, Medline Plus, United States Department of Agriculture, Health, World Health Organization, National Institutes of Health
