Kalp hastalarına ve o kan sulandırıcıdan kullananlara aşırı sıcakta sağlıklarını koruma önerileri

Türkiye sıcak havanın etkisiyle yanarken bu sorunun genel sağlık, özellikle de kalp sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiliyor. Araştırmalar, aşırı sıcaklarda kalp ve damar problemlerine bağlı ölümlerde artış olduğunu gösteriyor. 2022 yılında en önemli kardiyoloji dergilerinden biri olan "Circulation"da yayınlanan ve 27 ülkede yapılan bir çalışmaya göre her 100 kalp nedenli ölümün 1'inin nedeni aşırı sıcak veya aşırı soğuk hava. (Alahmad B, et al. Associations between extreme temperatures and cardiovascular cause-spesific mortality: results from 27 countries. Circulation, 2023 ,147, 36-46) Uzmanlar aşırı sıcakların yaşandığı bugünler ile sıcaklıkların etkisini daha da göstereceği önümüzdeki günlerin kalp sağlığı üzerine olumsuz etkilerine dikkat çekiyor.

Sıcak havada vücudun kendini korumak ve bu ısıyı ideal olan 36.5-37.2' de tutmak için çok çalışması kalbin, akciğerlerin ve böbreklerin de daha çok çalışması anlamına geliyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, "Aşırı sıcaklarda kalbin yükü iki nedenle artar. İlkinde damarlarda genişleme olacağı için tansiyon düşer ve kalp, tansiyonu normal sınırlarda tutmak için fazla çalışmak zorunda kalır. İkincisinde aşırı terleme yüzünden kan miktarı azalır ve vücut su kaybeder. Azalan kan miktarına bağlı tansiyon düşüklüğünü önlemek için gereğinden fazla çalışmak zorunda kalan kalbin yükü, aşırı sıcaklarda çok artar. Vücudun ısısında aşırı artışa neden olan unsurlardan biri de nemdir. Bu nedenle kalp sorunları yaşayanlar için aşırı sıcak hava 'risk' demektir. Kalp hastaları için serin yer ve yeterli sıvı tüketimi bu nedenle çok önemlidir. Yeterli sıvı tüketmek terleme yolu ile ısı kaybını telafi edeceği için tansiyonun düşmesini engelleyecektir.

AŞIRI SICAK HAVA KİMLER İÇİN DAHA RİSKLİ?

Aşırı sıcak havada daha büyük risk taşıyanlar daha önce kalp problemi yaşamış olanlar, kalp ameliyatlılar, kalp ilacı kullananlar ve 65 yaş üstü kişiler olarak sıralanıyor. Sıcak havada vücudu serin tutarak, kaybedilen su ve mineralleri yerine koymanın mümkün olduğunu söyleyen Prof. Dr. Cengiz Köksal, "Bol sıvı tüketmek çok önemlidir. Sıvı tüketiminde öncelikli olan bol su içmek olsa da süt, meyve suyu ve çay tüketmek de faydalıdır. Alkollü içeceklerin ise sıvı tüketiminde yeri olmadığı için tercih edilmemesi gerekir. Soğuk salata ve meyve; su, mineral ve vitamin içeren zengin gıdalar oldukları için önemlidir ve bol tüketilmelidir. Bunun dışında uyku için evin en serin yerinin seçilmesi, hafif, yünlü ve bol kıyafetler giyilmesi, saat 11.00 - 15.00 arası güneşten uzak durulması, aşırı fiziksel egzersiz yapılmaması, dışarı çıkılacak ise güneş gözlüğü ve şapkasız çıkılmaması alınması gereken önemli tedbirler arasındadır" diyor.

REKLAM

SICAKTA KENDİNİZİ KÖTÜ HİSSEDERSENİZ

Kişinin sıcakta kendini kötü hissetmesi halinde hemen uzanması ve ayaklarını yüksekte tutması, bol su içmesi, serin bir yere geçip cildini soğutması (soğuk kompreslerle vücudu silmek vb.) şikâyetlerin devam etmesi halinde mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması öneriliyor.

TANSİYON HASTASI İSENİZ VE TANSİYON İLACI KULLANIYORSANIZ

lanıyorsanız, aşırı sıcaklarda terleme yoluyla normalin çok üstünde sıvı kaybı olacağı ve vücuttaki tüm damarlar genişleyeceği için tansiyon düşmesi sorunuyla karşılaşılabiliyor. Bu nedenle yaz aylarında kullanılan tansiyon ilaçlarının kesilmesi veya dozunun ne olması gerektiğinin doktora danışılması çok önemli görülüyor. Bu durum, kalp krizi geçiren veya koroner damar sorunu olan hastalara verilen kalp koruyucu "nitral" olarak adlandırılan ilaçlar içinde geçerli bulunuyor. Koroner damarları genişletmek ve kalp şikâyelerini azaltmak için kullanılan nitrat türü ilaçlar tüm vücutta damar genişlemesi yaparak tansiyonu düşüreceği için bu tür ilaçların dozunun yaz aylarında azaltılabileceği veya kesilebileceği belirtiliyor.

REKLAM

KALP YETMEZLİĞİNİZ VE KAPAK HASTALIĞINIZ VAR MI?

Kalp yetmezliği veya kalp kapak problemi nedeniyle idrar söktürücü alanların doktorlarına danışmaları öneriliyor. Aşırı sıcaklarda sıvı kaybı en çok terleme yolu ile gerçekleştiği için doktorun, idrar söktürücü kullanan hastasının ilacını kesebileceğine dikkat çekiliyor. Eğer kalp yetmezliğinden dolayı kişinin sıvı alımı günlük 1.5 litre ile kısıtlandıysa bu miktarın aşırı sıcaklarda 2 litreye çıkması gerekiyor. Bu durumda vücutta fazla su toplanıp toplanmadığını kontrol etmek için belli aralıklarla (günlük veya haftalık) kilo takibi yapmak gerekiyor. Takiplerde kilo alımı veya kilo kaybı olmasının, kişiye vücutta fazla su toplanıp toplanmadığı veya yeterli sıvı alıp almadığı konusunda fikir vereceği belirtiliyor.

AĞIZDA KURULUK VE BACAKLARDA KRAMP

Tansiyon hastalarına, kalp yetmezliği olan veya kalp kapak hastalığı bulunan kişilere tuz kısıtlaması yapılıyor. Bu hastalara, özellikle aşırı tuz içeren gazlı içecekler ile turşu vb. gıdalar yasaklanıyor. Bunun nedeni, tuz tüketiminin vücutta aşırı sıvı yüklenmesine yol açması olarak açıklanıyor. Ancak aşırı sıcak havada meydana gelen terlemede suyla beraber tuz kaybı da gerçekleşeceği için dikkatli olunması gerekiyor. Tansiyonu sürekli düşük kişilerin ağızlarında kuruluk varsa ve bacaklarında kramplar oluşmaya başladıysa bir miktar tuz tüketmeleri öneriliyor. İdrar söktürücü ilaç kullanan hastaların ise aşırı potasyum kaybını önlemek için günde 1 adet muz veya bir kaç parça kayısı tüketmeleri gerekebiliyor.

KAN SULANDIRICI KULLANANLAR

Kapak ameliyatı (mekanik kapak) geçirmiş olan ya da kalp damarlarına stent konulan hastaların sıvı kaybına uğramamaları çok önemli bulunuyor. Vücudun aşırı sıvı kaybına uğraması kanın pıhtılaşmaya yatkın olmasına yol açıyor. Pıhtılaşmaya yatkınlık mekanik kapağın çalışmasını bozabildiği gibi kalp damarlarındaki stentlerin tıkanmasına da neden olabiliyor. Bu nedenle kan sulandırıcı ilaçların düzenli alınmaya devam edilmesi ve kaybedilen sıvının kontrollü olarak yerine konması şart görülüyor. Bu noktada Prof. Dr. Cengiz Köksal, kalp kapak ameliyatı olan, kalp ritim problemi bulunan veya damar tıkanıklığı sorununa sahip hastaların yaygın kullandığı "Warfarin" etken maddeli güçlü kan sulandırıcı ilaca dikkat çekerek, "Bu ilacın ideal dozu, belli aralıklarla yapılan ve "INR" diye adlandırılan kan testi sonucuna bakılarak ayarlanıyor. Bu güçlü kan sulandırıcıyı kullanan hastalarda yaz mevsiminde aşırı sıcaklarda vücuttaki sıvı kaybının da etkisi ile INR değerleri daha yüksek çıkma eğiliminde olduğu için hastaların yaz mevsiminde karşılaşılan aşırı sıcaklarda daha sık INR kan tahlili yaptırmaları ve ilaç dozunu daha yakından takip etmeleri gerekiyor" diyor. Köksal'ın "Sakın doktorunuza danışmadan kalp ilaçlarınızı kesmeyin veya dozlarını azaltmayın" uyarısı ise haberimizin en önemli mesajını oluşturuyor.