Kalp krizine işaret eden belirtiler
Göğüste batıcı karakterde ağrı ile kürek kemiği üzerindeki tutulma ağrıları sıklıkla kalp ağrısıyla karıştırılınca kardiyoloji poliklinikleri veya acil servisler kalp krizi geçirdiğini düşünen hastalarla doluyor. Uzmanlar ise "İğne batar veya bıçak saplanır gibi keskin ağrılar çoğunlukla kalp kaynaklı değildir. Sol kürek kemiği üzerinde olan tutulma ağrıları hastaları telaşlandırsa da kalp krizi ağrısı, iki kürek kemiği arasında ortaya çıkan baskı ve ağırlık şeklinde gelir" diyor. Habertürk Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu'nun haberi
Kalp krizi, kalbin kendisini besleyen ve koroner arter olarak isimlendirilen damarların herhangi birinde, aniden meydana gelen bir tıkanma sonucu ortaya çıkıyor. Tıkanmaya bağlı olarak kalp dokusu ihtiyaç duyduğu oksijen ve besin maddelerini temin edemediği için kalp hücreleri ölmeye başlıyor. Koroner arterlerin aniden tıkanmasına neden olan en sık etkenin damar içinde pıhtı oluşması olduğu belirtiliyor. Damar içinde oluşan bu pıhtı, kan akımını tamamen veya tama yakın yakın olarak kestiği için kalp krizine neden oluyor.
PIHTI NEDEN OLUŞUR?
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nazif Aygül, kalp krizi nedenleri, belirtileri ve kalp krizi ile en çok karışan hastalıklar hakkında merak edilen soruları yanıtlıyor ve “Kandaki kolesterol düzeyleri yüksek olan kişilerde bu kolesterol, damar duvarında birikerek plak adını verdiğimiz yapıları oluşturur. Bu plaklarda meydana gelen bir yırtılma sonucunda damar içinde pıhtı oluşur ve oluşan bu pıhtı damarı tıkayarak kalp krizine neden olur” diyor.
KALP KRİZİNİN EN ÖNEMLİ İKİ NEDENİ
Kalp krizine neden olan en önemli iki nedenin kolesterol yüksekliği ve sigara kullanımı olduğu belirtiliyor. Kolesterol yüksekliği damarda plakların oluşmasına neden olurken sigara kullanımı bu plakların yırtılmasına yol açıyor. Kolesterol ne kadar yüksekse bu plaklar o kadar erken yaşta ve yaygın şekilde oluşuyor. Sigara ise bu plakları yırtılmaya hassas hale getirip yırtılmasını kolaylaştırdığı için kalp krizine neden oluyor. Kalp krizi riskini artıran diğer nedenler arasında şeker hastalığı, hipertansiyon, ailesel yatkınlık, hareketsiz yaşam (sedanter yaşam) ve çağımızın hastalığı obezite bulunuyor.
TÜRKİYE’NİN KALP-DAMAR HASTALIKLARINDAN ÖLÜM VERİLERİ
TÜİK verilerine göre 2021 yılında ülkemizde görülen ölümlerin yüzde 33’ü kalp ve damar hastalıklarına bağlı olarak gerçekleşiyor. Bu, her 3 ölümden 1’inin kalp ve damar hastalıklarına bağlı olduğu anlamına geliyor. Bu oranın bütün kanserlerin neden olduğu toplam ölüm miktarından daha fazla olduğuna dikkat çekiliyor. (Tüm kanserlerin neden olduğu ölüm oranı yüzde 29)
KALP KRİZİNİN EN ÇOK RASTLANAN BELİRTİLERİ
Kalp krizinin en sık ve en tipik belirtisinin göğüs ağrısı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Nazif Aygül, “Kalp krizinde görülen göğüs ağrısı daha sıklıkla göğsün ortasında ve göğsün sol tarafında olan baskı/ağırlık hissi şeklinde (hastalar göğsüne öküz oturmuş gibi diye tarif ederler) ve yanıcı tarzdadır. Bu ağrıya nefes darlığı da eşlik edebilir. Ağrı genellikle sol kola, her iki omuza ve 2 kürek kemiğinin arasına sırta, boyna veya karnın üst kısmına (mide bölgesine) yayılabilir. Hastalarda sıklıkla soğuk terleme olarak tarif edilen terleme görülür. Bu durumda hastanın vücudu soğuk iken bir yandan da yoğun terlemesi olur” diyor.
SADECE NEFES DARLIĞI DA BİR UYARI OLARAK ALINMALI
Kalp krizinin daha az görülen belirtileri; çarpıntı, baş dönmesi, bayılacak gibi olma hali ve bayılma olarak sıralanıyor. Özellikle yaşlı hastalarda ve şeker hastalarında hiç göğüs ağrısı olmaksızın sadece nefes darlığı bile olabiliyor. Kimi hastaların hiçbir belirgin şikâyet olmaksızın sessiz kalp krizi de geçirebilecekleri belirtiliyor.
KULUNÇ AĞRISI BİLE KALP KRİZİ SANILABİLİR
Kalp krizi belirtileri en çok yemek borusu ve mide hastalıkları (ülser, gastrit, reflü vb.), boyun fıtıkları, kulunç denilen tutulma ağrıları ile karıştırılabiliyor. Bu hastalıklar da benzer bölgelerde göğüs ağrısına neden olsalar da genellikle tarif edilen ağrı karakter olarak kalp krizi ağrısından farklı bulunuyor.
GÖĞÜSTE İKİ KÜREK KEMİĞİ ARASINDAKİ AĞRIYA DİKKAT!
Hastalar en sık göğüsteki batıcı karakterde ağrı ile kürek kemiği üzerindeki tutulma ağrılarını kalp ağrısı zannederek kardiyoloji poliklinikleri veya acil servislere başvuruyorlar. İğne batar veya bıçak saplanır gibi olan keskin ağrıların, sıklıkla kalpten kaynaklanan ağrı olmadığı belirtiliyor. Sol tarafta olduğu için sol kürek kemiği üzerinde olan tutulma ağrıları hastaları genellikle telaşlandırsa da kalp krizi ağrısı, sol kürek kemiğinden çok 2 kürek kemiği arasında ortaya çıkıyor ve baskı ile ağırlık şeklinde oluyor.
20 FARKLI HASTALIK GÖĞÜS AĞRISI YAPABİLİR
Prof. Dr. Nazif Aygül; “Göğsün sol tarafında olan ağrılar hastalarımızda haklı olarak endişe yaratmaktadır. Fakat göğüs bölgesinde ağrıya neden olan tek organ kalp değildir. 20 kadar farklı hastalığın göğüs ağrısına neden olabileceği unutulmamalıdır. En sık gastrit, reflü gibi hastalıklar göğsün ortasında ağrı ve yanma yapan kalp dışı nedenler olarak karşımıza çıkar. Bazen böyle bir durumda ağrının gerçek nedenini ayırt etmek biz kardiyologlar için bile zor olabilir. Ayırım şikayetlerin açlık durumunda artması, ağza acı su gelmesi gibi bu hastalıklara işaret eden belirtilerle yapılmaya çalışılır. Günümüzde çok sık olarak karşımıza çıkan bir diğer neden ise boyun fıtığıdır. Bunun dışında bilgisayarın karşısında çalışma süresinin artması, cep telefonu kullanımına bağlı duruş/postür bozuklukları giderek daha sık görülmeye başlamıştır. Boyun fıtıklarının da göğüs ağrısına neden olarak kalp hastalıkları ile karışabileceği unutulmamalıdır” diyor.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
* Efor testinin normal olması yakın zamanda kalp krizi geçirmeyeceğinizi göstermez. Efor testi kalp damarındaki ciddi darlıkları tespit eder. Kalp krizi efor testi ile tespit edilemeyen küçük plaklar nedeniyle de oluşabilir.
* Her kalp krizinde EKG’de bozulma olmaz. EKG’nin normal olması kişide kalp krizi olmadığını göstermez.
* İlk bakılan kan testi sonucunun normal olması kişide kalp krizi olmadığı anlamına gelmez. 4-6 saat sonra yeniden bakmak gerekebilir.
GÖĞÜS AĞRISI EN AZ 15 DAKİKA SÜRERSE HASTANEYE BAŞVURUN
Kalp krizi acil tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunu olarak değerlendiriliyor. En etkili tedavisinin anjiyografi yaparak tıkalı damarı görmek ve balon/stent ile o damarı açmak olduğu belirtiliyor.
Prof. Dr. Nazif Aygül, “Bu tedavi ne kadar erken yapılırsa o kadar iyi sonuç verir. Çünkü damarın tıkalı kaldığı her dakika kalp hücreleri ölmeye devam eder. Ölen kalp hücrelerinin yerine sonradan yeni kalp hücreleri gelmez. Bu, hastanın yaşamını yitirmesine veya ‘kalp yetmezliği’ adı verilen durumun oluşmasına neden olur. Bu nedenle eğer ani başlayan ve 15 dakikadan daha uzun süren bir göğüs ağrısı şikâyetiniz varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız” diyor.
