Karbon fiber güçlendirme (CFRP) nedir ve hangi binalara uygulanır?
Depreme karşı dayanıksız olduğu tespit edilen bir binanın güçlendirilmesi için karar verildikten sonra yapılan yasal düzenlemeler sonrasında betonarme mantolama, betonarme perde ilavesi, çelik konstrüksiyon veya karbon fiber güçlendirmelerinden hangilerinin yapılacağına karar verilir. Karbon fiber güçlendirme, karbon liflerle güçlendirilmiş polimer malzeme kullanılarak, binaların kolon ve kiriş gibi yapısal elemanların depreme karşı güçlendirilmesi işlemidir.
KARBON ELYAF (FİBER) NEDİR?
CFRP ya da FRP olarak bilinen "Karbon Fiber Lifli Polimer Güçlendirme" betorname, yığma ve ahşap yapı evler için dışarıdan yapılan güçlendirme işlemidir. Karbon fiber güçlendirme fiyat olarak, betonarme güçlendirmeye oranla daha hesaplıdır ancak her projede uygulanması doğru değildir.
KARBON ELYAF (LİF) GÜÇLENDİRME İŞLEMİ NEDİR?
FRP (Fiber Reinforced Polymers) fiberle (liflerle) güçlendirilmiş polimer reçine yani kompozit bir malzemedir. CFRP, CFRM kompozit güçlendirme sistemi, betonarme, beton, tuğla, taş, ahşap, çelik bütün yapı elemanlarına dıştan uygulanır.
Uygulanan yapının yük kapasitesini artırmaz, eğilme dayanımını artırma, durabiliteyi geliştirme ve dinamik yüklerden gelen yorulma direncini güçlendirme gibi olanaklar sağlar. Karon fiber çeşitlerinden olan karbon elyaf kumaş, gömlek kumaşı kadar ince bir malzemedir ve dünyada bilinen en sağlam malzemelerden birisidir.
Karbon lifli polimer ile güçlendirilen tuğla duvarlar, deprem sırasında yapının ileri geri oynamasını azaltır böyelikle binanın depremden zarar görme riski en aza indirilir.
HATAY'DA BİNA KARBON FİBER GÜÇLENDİRME İLE AYAKTA KALDI
Ülkemizde Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremlerde zarar gören illerden birisi olan Hatay'ın Defne ilçesinde ikiz bloklardan biri depremde tamamen çöktü diğeri ise tamamen ayakta kalmayı başardı. Ayakta kalan binaya daha önceden karbon fiber lifli polimer güçlendirme yapıldığı tespit edildi.
BİNA İNCELENDİKTEN SONRA BİLEN MÜHENDİSLER TARAFINDAN YAPILMALI
Ancak uzmanlar Karbon Fiber güçlendirme uygulaması yapılmadan önce binanın güvenilir bir denetim firması tarafından incelenmesi gerektiğini söylüyor. Eğer binanın güçlendirilmesi için sadece Karbon fiber uygulaması yeterliyse ve gerçekten güvenilir uzmanlar tarafından uygulanıyorsa depreme karşı güçlendirme sağlayabiliyor.
İşi bilmeyen kişiler tarafından bina incelenmeden yapılan güçlendirme çalışmaları tam tersi şekilde binaya daha çok hasar verebiliyor.
KARBON FİBER GÜÇLENDİRME FAYDALARI VE AVANTAJLARI
- Paslanmaz ve manyetik alan oluşturmaz.
- Yapılarda mevcut kullanımı engellemeden veya durdurmadan uygulama olanağı sağlar.
- Maliyeti yüksek makine ve ekipman gerektirmez.
- Bakım gerektirmez.
- Kullanıma göre yük taşıma kapasitesini, eğilme ve kesme dayanımlarını, durabiliteyi ve sürekliliği artırır.
- Yorulma direncini kırabilir.
UYGULAMA ALANLARI
- Betonarme kolonları, kirişler, levhalar, bağlantı elemanları.
- Çelik ve beton tanklar.
- Kıyı ve deniz yapıların güçlendirilmesi.
- Patlamaya dayanıklı yapıların güçlendirilmesi.
- Ahşap kiriş ve kolonlar.
- Betorname baca ve duvarlar.
- Tüneller
- Borular
- Tuğla duvarlar
- Çatılar
