Yılın bitmesine günler kala sürpriz haber Baykar’dan geldi. Baykar Teknoloji’nin yerli, milli ve özgün insansız hava araçlarıyla (İHA) ismini kısa sürede dünya liderliğine taşımasının, mevcut ürün ve gelecek vizyonunun bu başarıdaki rolü önemlidir.
İtalyanlar, kökü 140 yıl öncesine dayanan ve stratejik konumda olan Piaggio Aerospace gibi bir şirketi geleceğe taşımak için uzun bir süredir arayış içindeydiler. Son yıllarda değişik girişimleri de oldu. Ancak istenen sonuç alınamadığından yeniden ihaleye çıktılar. Fakat bu tarz şirketler ihaleye çıkarken devletin ilgili kurumlarıyla birlikte çok ince detay ve kriterlerle hareket ediliyor. Baykar, bu stratejik inceliklerin tamamını karşılarken, son yıllarda özellikle savunma sanayi alanında iki ülke ilişkilerindeki olumlu gelişmelerin de bu güzel haberde payı var.
Piaggio’ya en yüksek parayı Baykar verdiği için ihaleyi kazanmadı. İtalya’nın ilgili bakanlığı da bu satışı rakamsal büyüklük sebebiyle onaylamadı. Dikkat ederseniz zaten bu satışta para konuşulmuyor. Rakamlardan bahsedilmiyor. Çünkü bildiğim kadarıyla bir Arap ülkesi çok daha yüksek para teklif ederek ihaleye girmiş, ama onay alamamış. Nedenleri önemli…
Birincisi;
Piaggio Aerospace gibi bir şirketin endüstriyel gelişimi sağlanarak, geleceğe taşınması, yaşatılması isteniyor. Bunu yapabilecek şirket aranıyor.
İkincisi;
Böyle bir şirkete talip olanların mevcut durumu, havacılık ve uzay konusundaki ürünleri, çalışmaları ve gelecek vizyonuna da bakılıyor.
Üçüncüsü;
Bu bir savunma ve havacılık şirketi. Geçmişten gelen ciddi tecrübeleri var. Elinde fikri mülkiyet hakları kendisine ait olan özgün ürünler bulunuyor. Dolayısıyla bu şirketi satın alıp, İtalya’da yaşatıp, büyütmeyi arzu eden tarafın ülkesi de önemli. İtalya ile sorunları bulunmaması ve stratejik ilişkiler kuracak seviyede olmasına da dikkat ediliyor.
İşte bu önemli kriterleri karşılayan Baykar, sadece Piaggio’yu satın almış olmuyor. Aynı zamanda iki ülke arasındaki stratejik iş birliklerini, savunma sanayi alanındaki ilişkileri daha üst seviyeye taşıma görevini de üstlenmiş oluyor.
Hatırlanacağı üzere TUSAŞ’ın bünyesindeki Atak helikopterleri İtalyan AgustaWestland ile birlikte geliştirildi ve stratejik ilişkilerle ülkemize kazandırıldı. İtalya’daki ilk törene katıldığımdan gelişmeleri yakından takip ettim. Artık Türkiye, bu sayede askeri ve sivil alanda dünyadaki sayılı helikopter üreticilerinden birisi.
Sarsılmaz da daha önce İtalyanların dünyaca ünlü ve yaklaşık 300 yıllık maziye sahip Vincenzo Bernardelli Silah Fabrikası'nı satın almıştı. Bu fabrikada 200 çeşit NATO standartlarında tüfek ve füze başlıklarının yanı sıra, avcılık ve atıcılık gibi sportif amaçlı silahlar üretiliyordu. Sonra ne oldu biliyor musunuz? Atak helikopterlerinin toplarını Sarsılmaz yapmaya başladı. İtalyanlar da bu topları Sarsılmaz’dan istedi…
Savunma sanayinde bu iki başarılı iş birliği ve Baykar’ın İHA alanında dünya lideri olması iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerde çıtayı daha yükseğe koymasına vesile olacaktır. Özellikle Baykar’ın Piaggio’yu teslim almasıyla birlikte başka sürpriz gelişmeleri tahmin etmek zor değil.
Baykar, İtalya’nın köklü şirketini satın alarak küreselleşme yolunda da önemli bir adım atmış oldu. Dünyada ilk savaş uçağını İtalyanların Osmanlı İmparatorluğu’na karşı Trablusgarp Savaşı’nda kullandığını biliyoruz. Ayrıca 1911’de İtalyanların Türklere karşı kaldırdığı o uçağın Türk askerleri tarafından tüfek atışlarıyla düşürüldüğü de tarihe geçmiş durumda. Anlayacağınız havacılık ve savunma konusunda İtalyanlarla ilişkilerimizin geçmişi sanılandan çok daha eski…
İtalyan havacılık devi Piaggio ise ilk uçağını 1915 yılında üretmiş. Dünyanın en eski uçak üreticilerinden birisi. Günümüzde ise bıyıklı uçağıyla fuarlarda dikkatimizi çekiyor. İş dünyasının ilgisini çeken pervaneli iş uçağı Avanti, alanında dünyanın en hızlısı olmasıyla ünlü. Hatta lakabı da “Gökyüzünün Ferrarisi.”
Piaggio hakkında tüm bilgiler 2-3 gündür yazılıyor. Şirket sadece uçaklar geliştirip, üretimini sürdürmüyor. Halihazırda uçak motoru parçaları da imal ediyor. F35’e de motor parçası üretiyor. Geçmiş yıllarda uçak motoru da geliştirip, üretmiş. Şu an farklı motorların bakımını yapıyor.
Günümüzde iş dünyasına hitap eden P180 Avanti Evo’yu üretiyor. Bu modellerin bakımını da yapıyor. Ayrıca P180’nin askeri versiyonunu MPA ismiyle geliştirmiş. Sivil modelin aynı gövdesi üzerinde geliştirilen askeri versiyonu da dikkat çekiyor.
Ürünleri arasında P1XX Hammerhead İHA da var. Daha önce yapmış, sonra durdurmuşlar. Bakalım İHA uzmanı Baykar ile bu program nasıl ilerleyecek?
Piaggio’nun halihazırda İtalyan hükümetinden aldığı 15 adet uçaklık siparişi var. Motor bakım ve parça siparişleri de bulunuyor. 2024 başı itibariyle elinde tam 390 milyon euroluk iş olan bir şirketten bahsediyoruz.
Havacılık sektörüne bakım, onarım ve revizyon hizmetleri de veren Piaggio, İtalya’nın savunma sanayi ekosisteminde stratejik öneme sahip. Bu sebeple de bu türden şirketlerin satışının veya hisse devrinin sahiplerinin tek başlarına yapmalarına müsaade edilmiyor. Devletin ilgili kurumlarının da onayından geçmesi gerekiyor. Baykar her türlü onayı alıp, insansız hava araçlarından İtalya’da insanlıları uçurmaya doğru havalanmış durumda.
Rahmetli Özdemir Abi’nin özgün İHA’ları için ilginç bir sloganı vardı; “Adam yokluğundan bu uçakları insansız yaptık.” Hatta bazı insanlı küçük gövdeli uçakları insansıza dönüştürme projesi de vardı.
Keşke bugünleri görmüş olsaydı da ben de ona takılabilseydim; “Ne oldu, Özdemir Abi, adamı İtalya’da mı buldun? Gittin, ‘Gökyüzünün Ferrarisi’ni üreten Piaggio fabrikasını satın aldın?”
Netice itibariyle yılı bitirirken İtalya’dan önemli bir şirketi Baykar satın aldı. Bu ancak teknolojik başarıyla olabilecek bir şey. Günümüze kadar 25’ten fazla modelde uçak geliştirip üreten Piaggio, bakalım Baykar ile ürün çeşitliliğini nereye taşıyacak?
