50 yaş üstü 4 arkadaş her zamanki çay bahçesinde oturmuş derin konular konuşuyoruz. Son üç yıldır bahçesine patates eken ama bir türlü verim alamayan arkadaşımız dertli: “Kendi bahçemden topladığım patatesten bir kızartma yiyemeyecek miyim ya!” Aramızdaki tek bekar arkadaşımızın derdi son ilişkisinin evlilik yolunda gitmesi. Kafası karışmış “Bu saatten sonra ne evliliği!..” Kedisi Viktor balkondan düşen arkadaşımız, “Çok şükür bir şeyi yok, ne ara çıktı ne ara düştü anlamadık” diye anlatıyor evdeki haftanın olayını. İzlediğimiz filmler, son keşfimiz filmler, eser miktarda siyaset, ondan da az futbola çeşnilendirdiğimiz sohbet nasıl olduysa benim pantolonuma geldi!
Ben bir kot pantolon adamıyım. Kot pantolon, tişört ve spor ayakkabı benim üniformam. Kendimi bildim bileli böyle geziyorum ortalıkta. Jilet gibi ütülenmiş kumaş pantolonlar, gömlekler, kösele ayakkabılar insanı değilim ben. Pantolonların, gömleklerin ütüsü 5 dakika dayanıyor bana. İki dirhem bir çekirdek giyinip evden çıktığım nadir günlerde daha 100 metre yol yürümeden yaka paça dağılıyor bende. Sanırsın saldırıya uğradım gömlek pantolonun dışına çıkıyor, kollar sıvanıyor (ve asla birebir eşit katlanamıyor:) ütüden eser kalmıyor.
Neyse kot pantolon ve tişörtümle masamızda dönüp duran geyiği takip ederken arkadaşım, “Oğlum pantolonla pişmiyor musun bu sıcakta, niye sen da şort giymiyorsun yoksa ‘erkek adam şort giymez’cilerden misin sen de?” deyiverdi.
O ana kadar şort konusunda böyle katı görüşleri olan bir kitlenin varlığını bile düşünmemiştim. “Yok ya ne alaka bugün böyle denk gelmiş” gibi kişiliksiz bir cümle kurdum kendi içime konuşur gibi alabildiğine sessizce. Arkadaşlarımdan ayrılıp eve doğru yürürken bacaklarımı saran pantolonuma bakıp Tony Soprano’yu düşünüyordum!
"BİR ERKEK ŞEHİR İÇİNDE ASLA ŞORT GİYMEMELİDİR!"
21. Yüzyılın en iyi TV dizilerinden ‘The Sopranos’ta mafya babası Tony Soprano’yu canlandıran James Gandolfini, bir gece uyurken telefonu acı acı çalıyor. Uyku sersemi telefonu açan Gandolfini’ye kim olduğunu bilmediği bir ses, “Beni dinle yaptığınız diziyi izliyoruz ve de seviyoruz. Harika bir iş çıkarıyorsunuz ancak bir şey var bilmeniz gerekiyor: Bir mafya babası asla şort giymez!” Telefon kapanıyor. James Gandolfini ertesi gün sette olayı anlatıyor ve dizinin en efsanevi repliklerinden “Bir mafya babası asla şort giymez!” böylece senaryoya ekleniyor.
Mafya babalarıyla ünlü modacı-yönetmen Tom Ford’un aynı fikirde olacağı hiç aklama gelmezdi doğrusu! ‘Modern bir erkek’ olmanın kurallarını ‘Çevrenize saygı, çalışmak ve tutkulu olmak, görgü kurallarına uymak, ırkçı-cinsiyetçi olmamak, insanları geçmişlerine göre yargılamamak’ diye sıralayan Ford listesini “Bir erkek şehir içinde asla şort giymemelidir. Parmak arası terlikler ve şortlar asla şehir için uygun değildir. Şortlar sadece tenis kortunda ya da sahilde giyilmelidir” diyerek tamamlıyor.
Kraliçe II. Elizabeth’in resmi tasarımcısı Hardy Amies de Tom Ford ve Gandolfini’yi gecenin bir yarısı arayan mafya babasıyla aynı fikirde. Amies, ‘ABC of Men’s Fashion’ (Erkek Modasının ABC’si) adlı kitabında, “Bir erkek eğer sahilde yürüyüşe çıkmadıysa asla şort giymemelidir” diyerek ‘uygun olmayan ortamda’ şort giyen erkeklerin belli bir zarafet duygusundan nasibini almadığını iddia ediyor.
"ERKEKLERİN KILLI BACAKLARIYLA ŞORT GİYMESİ..."
Kısa pantolonları, zarafet eksikliğiyle eşleştirmenin 200 yıldan fazla bir geçmişi olduğuna dair bir şey okumuştum. 1789’daki Fransız Devrimi’ne kadar üst sınıftan erkeklerin tercih ettiği kıyafetler uzun çoraplarla tamamlanan pantolonlar şeklindeymiş. O dönemde uzun pantolonlar ‘Baldırı Çıplaklar’ olarak tanımlanan alt sınıflarla ilişkilendiriliyormuş. Burjuvazinin yükselişiyle birlikte uzun pantolonlar erkekleri için ‘genel görünüm’ normu olarak kabul edilmeye başlamış. Kısa pantolon ise biraz da İngiliz okullarındaki ‘üniforma’lardan hareketle çocuklukla anılır olmuş.
Kot pantolonum ve ben eve doğru yürürken mafya babalığı ya da zarafet duygumun şort giymememle bir alakası olmadığını düşünüyordum. Tom Ford kusura bakmasın ama onun bu konuda ne düşündüğü de umurumda değil. Ancak bu erkeklerin şort giyip giymemesi meselesi ben sandığımdan da büyük bir problem galiba!
Ekşi Sözlük’te ‘Erkeklerin kıllı bacaklarıyla şort giymesi’ başlığının altına yazılan ilk yorum aynen şöyle: “Hayır anlamıyorum hadi dışarıdan nasıl göründüğünü önemsemiyorsunuz kendinize de mi saygınız yok!” Başlıkla ilgili 60 sayfalık ‘entry’ var. “Tam anlamıyla görüntü kirliliği" diyen de var, “Şort giymek özgürlüktür” diyen de.
ŞORT GİYMEK 'SERTLİK VE ERKEKSİLİK GÖSTERME ARZUSU MU?
54 yaşındaki fizyolog Tom Holland, sadece sıcak havalarda değil eksi derecede soğuklarda da şort giymekten vazgeçmiyor: “Sıcak hissetmektense soğuk hissetmeyi tercih ederim!”
Psikolog Carolina Estevez, genellikle erkeklerin dondurucu havalarda bile kısacık şortla sokağa çıkmasında ‘sertlik ve erkeksilik gösterme arzusu’nun yatıyor olabileceğini söylüyor.
Geçen yıl Met Gala’ya siyah kısa pantolon, kırmızı gömlek, siyah kravat ve kırmızı bir kabanla katılan Pedro Pascal’ın ‘şortu’nun erkeksilik ya da sertlik gösterme arzusunun bir yansıması olmadığı ortada... Her şey gibi erkeklerin giyimi de değişiyor Fransız Devrimi’nden bugüne çok şey değişti. Erkek modası da tabii ki...
Bugünlerde erkeklerin ‘şort’ giymesi konusunda bir savaş çıksa cephenin en ön saflarında yer olacak isim olan Paul Mescal, kısa pantolondan da kısa şortlarıyla adeta ‘Tom Ford’a meydan okuyor. Önümüzdeki aylarda etekli ve sandaletli olarak ‘Gladyatör II’ filmiyle beyazperde de boy gösterecek olan Mescal, “Kısa pantolonların, şortların hayranıyım. Benim gözümde bu orantıyla ilgili bir durum. Daha kısa pantolon, daha uzun bir gömlek... Erkeklerin şort giymesini sonun kadar savunuyorum” diyor.
"ŞORTLARIM OLMASA NASIL GİYİNİRDİM HİÇBİR FİKRİM YOK!"
‘Normal People’ dizisinin ardından yıldızı hızla parlayan Paul Mescal, giydiği şortların yeni olmadığını hayatı boyunca giydiği futbol şortları olduğunu anlatıyordu. O gün bugündür ne zaman bir röportaj yapsa konu dönüp dolaşıp şortlara geliyormuş. Dakota Johanson’a dolabında onlarca kısacık şortu olduğun söylüyor mesela, “Şortlarım olmasa yazın nasıl giyinirdim hiçbir fikrim yok” diyor...Paul Mescal’ın ‘şort’ savunuculuğu ünlü moda evlerini de etkilemiş. Örneğin Gucci Milano’daki ilkbahar-yaz 2025 defilesinde erkek mankenler podyumda gelecek yazın kısa şortlarıyla yürürken onları en ön sırada şortuyla izliyordu.
Şort meselesinde iş yerinde ya da gece bir davet giyme söz konusu olduğunda birçok insanın tüyleri diken diken oluyor. Gece kısa bir pantolonlu bir takım elbiseyle bir davete katılma fikrine yıldızlar kadar uzak olanlar bu durumu cümle içinde kullanırken bile yüzlerini ekşitiyorlar. Erkeklerin iş yerinde kısa pantolon giyme fikri ise bugün için çılgınca gelse de yakın bir gelecekte kendinizi bu manzaraları görmeye hazırlasanız iyi olur. 2022’de YouGov tarafından yapılan bir ankette İngilizlerin yüzde 66’sının erkeklerin iş yerinde şort giymesinin uygun olduğunu düşündüğünü ortaya koymuş. Bu oranın 2016’da yüzde 37 olduğunu düşünürseniz şortlu erkekler iş yerine geliyor hazırlanın derim.
"ŞORT GİYEN ERKEKLERİ İĞRENÇ BULUYORUM!"
Dedim ya bu erkeklerin kısa pantolon (şort) giymesi konusunda bu kadar çok konuşulduğunu hiç düşünmemiştim. Kıyafetlerin özel olarak dikilmediği sürece insanların üzerine tam oturmadığını söyleyen, sürekli ‘erkek gibi’ ceket-gömlek-kot pantolondan oluşan kendisine bir beden bol gelen kombinlerle dolaşan yazar-düşünür Fran Lebowitz şort giyen erkeklerin en büyük düşmanlarından olduğunu da bilmiyordum. Lebowitz hangi yüzyılda olduğumuzun umurunda bile olmadığını şort giyen erkekleri ‘iğrenç’ bulduğunu söylüyor: “Doğrusunu söylemek gerekirse şort giymiş bir erkekten daha az görmek isteyeceğim çok az şey var. Birinin el bombasıyla bana doğru geldiğini görmeyi tercih ederim. Yaz aylarında metroda şort giymiş yetişkin erkeklerin yanında oturmak; korkunç! Çocuk gibi görünüyorlar onları ciddiye almıyorum...”
Tom Ford, Fran Lebowitz, Tony Soprano, Hardy Amies ve daha nice ünlü ünsüz erkeklerin kısa pantolonlarla ortalıkta gezinmesinden hoşlanmayan insanları düşünerek eve kadar yürüdüm. Kot pantolonumu çıkarıp, bermuda şortumu giydim... İçimde tarif edemediğim bir özgürlük hissiyle şortumla bir fotoğrafımı çekip WhatsApp grubundan arkadaşlarıma yolladım!
