Pandemi döneminde uzaktan sağlık hizmeti
Koronavirüs pandemisi nedeniyle insanlar, virüsün yayılımını durdurmak için sağlık merkezlerinden uzak durmaya başladı. Dünya Sağlık Örgütü ise teletıp yöntemiyle hastaların sağlık hizmeti almalarını öneriyor...
Pandemi insanların kalabalık yerlerden uzak durmalarına neden oldu. Pandemi açısından risk barındıran yerlerin başında da doğal olarak sağlık merkezleri geliyor. Sonuç olarak zorunlu olmadıkça insanlar hastanelere de gitmeme eğilimi gösteriyorlar. Bu durum ise pandeminin dolaylı bir etkisini ortaya çıkardı: Kronik hastalıkların seyrinin kötüleşmesi.
Mesela Çin’de solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle hastaneye başvurular geçen yıla göre yarı yarıya azaldı. Birleşik Krallık’ta ise yeni tanı konulan kanser vakaları geçen yılın dörtte biri düzeyine geriledi. Bu durum her hafta 2300 kişinin kanser tanısının konulamadığı anlamına geliyor.
İspanya’da pandemi döneminde kalp krizi tanılarında %40 oranında düşüş meydana geldi. Diabetten hipertansiyona, depresyondan kalp yetmezliğine kadar neredeyse tüm kronik hastalık gruplarında, doktor kontrollerinin aksaması nedeniyle hastalığın kötüye gittiğinden bahsetmek mümkün.
Ayrıca Covid pandemisinde insanlar evlerinden çıkamadılar, sonuç olarak hareketsiz kaldılar, gün ışığı görememekten D vitamini eksikliği çekilebilir, ayrıca salgının yalnızlık ve olumsuz pek çok psikolojik etkileri olduğundan bahsetmek mümkün. Bu gibi nedenlerle sağlık hizmetine daha da çok ihtiyaç duyulurken daha az ulaşma gibi bir tablo ile karşı karşıyayız. Sonuç olarak gözden kaçıyor olsa da, pandeminin dolaylı sağlık etkilerinin de oldukça kötü sonuçları olması bekleniyor.
GÜVENLİ SAĞLIK HİZMETİ
Bu konuda Dünya Sağlık Örgütü’nün işaret ettiği başlıca yöntem teletıp. Dünya Sağlık Örgütü de dünya genelinde ülkelerin %94’ünde kronik hastalıklarla ilgili hizmetlerin kısmen ya da tamamen pandemi hizmetine dönüştürüldüğünü saptamış. Bunun sonucunda kanser tarama, diabet ve hipertansiyon takiplerinin üye ülkelerin yarısında sekteye uğradığı görülmüş. Tüm bu gelişmeler karşısında üye ülkelerin %58’inin teletıp stratejisini geliştirmesini “cesaret verici” olarak buluyor Dünya Sağlık Örgütü. Aslında teletıp, teknolojiyle birlikte yaygınlaşan bir yöntem olmasına rağmen, telefonun icadından hemen sonra, 1887 yılında bile salgın dönemlerinde gündeme gelmiş bir uygulama.
TELETIP NEDİR?
“Sağlık hizmet sunucusu ile sağlık hizmeti alanın fiziksel olarak aynı ortamda bulunmadıklarında, sağlık hizmetinin telekomünikasyon yöntemleriyle sunulması” gibi resmi bir tanımı var. Pratik anlamda “doktorla internet aracılığıyla görüşmek” şeklinde özetleyebiliriz. 2020 yılı itibariyle ABD’de doktorların en az %15’inin teletıp uyguladığını biliyoruz. Yine pandemi öncesinde ABD’de hastaların %25’inin teletıp deneyimlemiş olduklarını ama pandemiyle birlikte birlikte teletıp uygulamasını tercih edenlerin oranının %60’a çıktığını biliyoruz. NASA uzay uçuşlarında sağlık hizmeti verebilmek için 1960lı yıllarda teletıp uygulamalarının öncülüğünü yapmıştı. Dolayısıyla teletıp, teknolojik yenilik ve insan ilerleyişinin getirdiği koşullar sebebiyle yakın gelecekte sağlık hizmetinin temel modeli haline gelebilir.
TELETIPLA DOKTORLARA ULAŞMANIN YOLLARI
Ülkemizde de teletıp uygulayan doktorlar bulunmakta. Dolayısıyla, doktorların iletişim bilgilerini internetten bulup, teker teker ulaşıp, online görüntülü konuşma yoluyla hizmet verip vermediklerini sormak bir seçenek olabilir. Elbette oldukça zahmetli ve verimsiz bir yöntem bu. Steto tam da bu süreci zahmetsiz ve etkin biçimde sürdürmeyi olanaklı kılan bir platform olarak karşımıza çıkıyor.
Steto zaten online hizmet veren doktorların bir arada oldukları ve online doktor görüşmesi yapabileceğiniz bir platform. Platformda uygun doktoru bulmak çok kolay çünkü doktorlar 100’den fazla uzman ve 25’ten fazla profesör doktor arasından branşları, mezun oldukları üniversiteleri ve hatta cinsiyetlerine göre filtreleme yapmak mümkün. Ayrıca bir uzmanlık alanında farklı konularla özel olarak ilgilenen doktorlar, ilgili anahtar kelimelerle de aranıp bulunabilir. Bulduktan sonra doktorun ajandasından uygun tarih ve saatleri görüp hemen o anda randevu oluşturulabilir. Ödeme Steto üzerinden yapılıp, online görüntülü konuşma da başka bir yazılıma gerek kalmadan yine uygulama üzerinden gerçekleşebilir.
STETO PANDEMİYE YÖNELİK BİR PROJE Mİ?
Steto pandemide sağlık açısından kritik bir ihtiyacı karşılayacağı için öne çekilen, hazırlıkları pandemiden öncesine dayanan bir başlangıç öyküsü şu an itibariyle. Steto iki psikiyatri uzmanı doktorun kurucuları arasında olduğu ve sağlık hizmetinde insan faktörünü her zaman ön planda tutan bir yapı. Doktorun hastasıyla kurduğu ilişki her zaman öncelenecek olsa da, sağlıkla ilgili verilerin hizmete entegre edilmesinin hizmet kalitesine katkısının da farkında olan bir oluşum.
Bu anlamda Steto sadece pandemide hastalık bulaşma riski nedeniyle hastaneye gidemeyen kişilerin hayatını kolaylaştırmakla kalmayacak. Aynı zamanda hareket etmekte zorlanan yaşlıların sağlık hizmeti almasını kolaylaştırabilir. Özellikle ileri yaştaki yakınlarından uzakta yaşayan kişiler artık yakınlarının sağlıklarıyla ilgilenebilme olanağına kavuşacak. Kronik hastalık ya da gebelik gibi durumlar nedeniyle takipli olan kişilerin tatil ya da diğer nedenlerle seyahat ettiklerinde kendilerini oluşum ile daha güvende hissedebilir. Yerleştiği ülkede sağlık hizmetleri daha pahalı olan kişilerin çeşitli girişimler için destek almasını kolaylaştırabilir.
