Kadın eli sıkmak haram mı?
Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu'nun açıklaması tartışılıyor: "Biz kadın eli sıkarız"
Gülin Yıldırımkaya
gulinyildirimkaya@haberturk.com
Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu, Balçiçek İlter’le Söz Sende programına katılarak 29 Ekim’de yaşanan resepsiyon krizi ve bazı milletvekillerinin Hayrünnisa Gül’ün elini sıkmamasını yorumladı. Bardakoğlu’na göre ‘günübirlik olaylardan genellemeler yapılamaz’:
“Biz hanımefendilerin uzattıklarında ellerini sıkıyoruz bunda bir sorun görmüyoruz. Bu medeni dünyanın âdetidir. Bunu tartışmamız bile beni rahatsız ediyor. Günübirlik olaylardan genellemeler de yapılması yanlış. Gündem basit ve sığ konularda boğulup gidiyor.”
İlahiyatçılar arasında sık sık kesinliği tartışma konusu olan “Kadın eli tutan ateş tutmuş sayılır” şeklindeki hadise dayandırılan kadın ve erkeğin el sıkışma konusu resepsiyonla birlikte yeniden gündeme gelince konunun uzmanlarına sorduk. Kimi “El zinasına girer”, kimiyse “Kuran-ı Kerim’de böyle bir yasak yok” diyor.
İşte farklı görüşlerle “el sıkma” polemiği...
Tokalaşma haz amaçlıysa haramdır, el zinasına girer
İlahiyatçı ALİ RIZA DEMİRCAN:
Müslüman erkeklerin ve kadınların karşılaştıklarında erkek erkeğe ve kadın kadına tokalaşmaları yükümlülük bakımından sünnettir. Mahremiyet (evlenme yasaklığı) ve nikâh bağı ile ilişkili bulunan kadın-erkek arasında tokalaşma da meşru ve sünnet nitelikli bir uygulamadır.
Aralarında mahremiyet ve nikâh bağı bulunmayan genç erkeklerle yaşlı kadınlar ve genç kadınlarla yaşlı erkekler arasında tokalaşma ise ahlaki sakıncalardan beri olacağı için mubahtır, caizdir; yapılması sakıncasız bir işlemdir.
Aynı şekilde aktif cinsel duyguları sönmüş yaşlılar arasındaki tokalaşmalar da mubahtır.
Birbirleriyle evlenebilir konumda olan, bir diğer anlatımla aralarında mahremiyet ve nikâh bağı bulunmayan kadınla erkek arasındaki tokalaşma ise amacına göre farklı hükümleri içermektedir. Anılan kadınlarla erkekler arasındaki cinsel arzulu tokalaşma -Doğrusunu Allah bilir, Kuran’ın yanı sıra nebevi sünnetle de irtibatlandırılabilirharamdır. Çünkü peygamberimiz, cinsel arzulu tokalaşmaları, cinsel organ zinasına yaklaştırıcı elin zinası olarak niteler.
Peygamberimizin elin zinasının tutmak olduğunu bildiren hadislerinde kullandığı el-betş kelimesi de tabii tutuşu değil yapışıcı, arzulu, kavrayıcı tutuşu ifade etmektedir: “Mahremiyet ve evlilik bağı olmaksızın bir kadının eli içine dokunan kişinin kıyamet gününde eline ateşten kor konulur.”
Cinsel amaç gütmeyen tokalaşma ise temelde helaldir, abdesti de bozmaz. Fakat harama yol açabileceği için mücbir bir sebep olmadıkça sakınılmalıdır. Özellikle kadınlarımız ileri derecede kaçınıcı bir duyarlılık göstermelidir.
Ancak nefislerine güven duyan veya yaşadıkları seküler toplumda, takdir haklarını kullanarak içinde bulundukları durumu, tokalaşmayı gerektirici; koruyucu veya manevi yarar sağlayıcı bir neden olarak değerlendiren mümin kadınlar ve erkekler ise İslam adına asla yerilmemelidir.
El sıkmak haram değil sıkmamak gericilik değil
Zaman Gazetesi Yazarı, Sosyolog ALİ BULAÇ:
Ağırlıklı görüş kadın elinin sıkılmasının sakıncalı olduğu doğrultusundadır, İslam fıkhında kadın eli sıkmak haram olarak kabul edilmiştir. Son zamanlarda bu hükme mesnet eden hadisin sahih olmadığı yolunda bazı görüşler var. Dolayısıyla bazı bilginlere göre kadının eli sıkılabilir. Bence bu konuda insanları kendi düşünceleriyle baş başa bırakmak gerekir. Yani ne kadının elini sıkanın haram işlediğini söylemeli, ne de kadının elini sıkmayanın çağdışı veya gerici olduğunu söylemeli. İnsanlar neye inanıyorsa ona saygı duymak gerekir. ‘Ateş’ diye bir hadis var evet, fakat hadisin doğruluğu konusunda şüphe edenler var. Dini kesimde kadın eli sıkanlar da bu şüphelerden hareketle kadının elinin sıkılabileceğine inanıyorlar. “Kadın elini sıkanlar da, sıkmayanlar da kendi vicdani kanaatleriyle serbest kalmalılar” diye düşünüyorum.
Hadis ‘Kadın eli tutan ateş tutar’ diyor ama niyet mühim
İlahiyatçı Prof. Dr. BEYZA BİLGİN:
Doğruluğu kesin olmayan “Kadın eli tutan ateş tutmuştur” şeklinde bir hadis var. “Kişi yanlış bir iş yapmıştır ve bunun karşılığında yanmıştır” anlamını taşır. Kadın eli sıkmayan kişiler bu hadisi kullanıyorlar. Bu genel bir uygulama değil, kısmi bir uygulamadır. “Zinaya yaklaşmayınız” şeklinde bir ayet var, kadın elini tutmayı zinaya götüren yol olarak görüyorlar, “Önce kadının elini tutarsın, sonra koluna sarılırsın, tüm bunlar adım adım ilerler ve bunlar tehlikeli adımlardır” diye düşünüyorlar. Bu kesin olarak doğru bir hadis değil, ama bunlar ayetin yorumları içinde kullanılan ve kesin olarak ispatlanmasa bile halk tarafından böyle kabul edilmiştir. Zaten Diyanet İşleri Başkanı da söylüyor, “Şu kadar zamandır halk bunu böyle anlamış, genel kabul görmüş, hep buna dayanıyor ve önemli olan da bu” deniliyor. Önemli olan niyettir. Kişiler de niyetleri neyse ona göre yargılanacaklardır.
İslam’da böyle bir yasak yok, bazı tarikatların görüşü
İlahiyatçı yazar İSMAİL NACAR:
“İslam’da kadın eli sıkılmaz” diye bir kural veya yasak yoktur. Bunu ilahiyat camiası olarak yıllardır tartışıyoruz ama böyle bir şey yok. Bu el sıkma yasağı sadece bazı tarikat çevrelerinin kendi görüşleridir. Müçtehitler içinde de böyle ciddi bir içtihat yoktur. Kuran-ı Kerim’de zaten yoktur, Peygamber efendimizin hadisinde de yoktur. Ama dediğim gibi tarikat çevreleri özellikle İsmailağa Dergâhı, kadınla el sıkışmayı sakıncalı olarak görüyor. Bu onların görüşüdür, yazılı bir kuralı yoktur.
