Sabirler Tarihi, Kurucusu ve Özellikleri: Sabirler Kimdir, Ne Zaman Kuruldu?
Sibirya Bölgesi'ne adını veren Sabirler, günümüzde yoğun olarak merak edilir. Selçuklular'dan da önce Anadolu'nun kapısını Türklere açan bu kavim, esasında bir Türk kavmidir. Hüküm sürdükleri yıllarda büyük bir derin etki bırakımışlardır. Peki Sabirler Anadolu'ya ilk kez nasıl geldiler ve nerelerde bulundular? İşte tüm merak edilenler…
Anadolu’ya ilk Türk akınlarını gerçekleştirmesiyle bilinen Sabarlar, Bizans’a karşı kurulan ittifaklarda yerini almasıyla da anılır. Tahmini 5 – 7. Yüzyıllar arasında Kafkasya’nın kuzeyinde yaşayan Sabirler tarihi günümüzde yoğun olarak merak edilir. Kafkasya’nın yanı sıra Kuban bölgesinde de yaşadıkları görülmüştür. Peki Sabirler kimdir? Ne zaman kuruldu ve özellikleri neler? İşte konu ile ilgili merak ettiklerinizin yanıtları…
SABİRLER KİMDİR?
Peki Sabirler kimdir? Diğer ismiyle “Sabarlar” Sibirya ve Kafkasya çevresinde yaşayan bir Türk topluluğudur. Devletin kuruluş tarihi ise 463 yılı olarak bilinir. Tahmini 558 yılına kadar varlıklarını sürdürdükleri bilgisi vardır. 461 – 465 yılları arasında Batı Sibirya kavimlerinin göç olayları ile birlikte kendilerine ait bilgiler ortaya çıkmaya başlamıştır. Doğuda Avar’ların baskısı ile karşı karşıya gelen kavim, batıya göçünü gerçekleştirmiştir.
Ural- Altay dağları arasındaki platolarda yaşayan Ogur- Türk boylarını kendi anayurtlarından atan Sabarlar, İçim ırmakları civarına yerleşmelerini sağlamıştır. Ayrıca yerli halkın hikâyelerinde de Sabirler’den çokça bahsedilmiştir. Halk arasında eski Sabarların üstün sayıldıkları da bilinenler arasındadır.
SABİRLER TÜRK MÜ?
Sabirler Türk mü? Evet, Sabir kavmi Türk’tür. Kökenleri konusunda çeşitli görüşler olsa da Hunlar ve Göktürkler ile bağlantıları olduğu düşünülür. Ancak genel olarak Sabarlar’ın Türk boyu olduğu düşünülür ve ortak görüş olarak kabul edilmiştir.
SABİRLER NE ZAMAN KURULDU?
Sabirler ne zaman kuruldu? Bu Türk topluluğunun 463 yılında kurulduğu bilgisi vardır. 5 ve 6. yüzyıllarda Doğru Avrupa ve Batı Asya’da yaşayan Sabarlar, Sasani ve Bizans ile etkileşimde olmuştur. Zamanla diğer bölge halkıyla ve Türk boylarıyla kaynaştıkları ve sonrasında tarih sahnesinden çekildikleri bilinenler arasındadır.
SABİRLERİN ÖZELLİKLERİ NELER?
Sabirler özellikleri itibarıyla da dikkat çekmiştir. İşte bu topluluğun bazı özellikleri;
• Hun ve Göktürkler ile bağlantıları vardır.
• Başlangıçta Orta Asya’da yaşadıkları bilgisi vardır.
• Sonrasında batıya göç ederek Hazar Denizi çevresine yerleşmişlerdir.
• Savaşçılık yönlerinin güçlü olduğu bilinir.
• Kafkasya’da yaşadıkları bilgisi de dikkat çeker.
• Bizans, Sasani ve benzeri devletlerin ilişkilerinde paralı asker olarak da kullanılmışlardır.
• Göçebe devlet geleneklerini benimsemişlerdir.
• Güçlü bir askeri düzen ve disiplin ile yönetilmişlerdir.
• Hayvancılık, savaşçılık ve yağmacılık gibi faaliyetler, geçim kaynakları arasında sayılabilir.
• Sabirler kurucusu kesin olarak bilinmese de bazı kaynaklarda “Boariks” isimli bir liderle anılır.
• Sabirler sınırları 5 ve 6. yüzyıllarda İdil (Volga) Nehri ve Kafkasya civarında geniş bir bölgededir.
• Sabar sözcüğü, anlam olarak “yoldan sapan” gibi bir kelime öbeğiyle ifade edilebilir.
• Anadolu’ya 2. Türk akınını yapan kavim olarak bilinir.
• Hazar Devleti’nin asıl kurucu kadrosunu meydana getirdikleri bilgisi de vardır.
• Güçlü savaş teknikleri ve araçları olduğu düşünülür.
• Sibirya’ya adını vermişlerdir.
• Önce Göktürk, sonrasında ise Hazar hakimiyetine girmişlerdir.
• Sabar ve Bizans arasındaki ilişkilerin 531 yılına kadar sürdüğü bilinir.
SABAR DEVLETİ NASIL YIKILDI?
Sasaniler’in 545 yılında Kafkaslar’da büyük mücadelesi olmuştur ve kayıpları daha yüksektir. Bu tarihte Sabarlar ise askeri güç olmaktan çıkmış ve 557’de yenilgi almıştır. Bundan sonrasında Sabirler, Göktürkler’in egemenliğine girmiştir. Kafkas bölgesindeki son Sabar yönetimi ise 576 yılında olmuştur. Bu Türk topluluğunun yıkılışından sonra Kür Nehri güneyine yerleştikleri bilgisi vardır. Onları buraya yerleştirenler ise Bizanslılar olmuştur. Bu topraklarda 7. yüzyıl ortalarına kadar Sabar ismine rastlanmaya devam etmiştir.
Semender ve Belencer isimli iki kabilenin aynı topraklarda kurulacak Hazar Devleti’nin temelini teşkil ettiği bilgisi de bulunur. Sabarlar’ın Doğu Avrupa egemenliği tarihe karışmış ve birlikleri son bulmuştur. Ancak Kafkaslarda, Kuban- Terek ve İtil – Yayık gibi alanlardaki etkileri uzunca bir süre devam etmiştir. Zamanın iki büyük devleti olan Bizans ve Sasaniler üzerinde önemli etkileri olduğu bilinir.
