Bayramda kalbinizin sınırlarını zorlamayın
Kalpdamar hastalarının, Ramazan ayının ardından gelen bayram tatilini hasarsız atlatmak adına yapmaları gerekenler...
Ceyda ERENOĞLU / GAZETE HABERTÜRK
Ramazan ayının ardından gelen bayram tatilinde hem sıcaklar hem de ağır ikram kültürümüz sağlığımız açısından tehlikeli sonuçlara yol açabiliyor. Yazı dizimizin dün yayınlanan birinci bölümünde diyabet ve böbrek hastalığı olanlara dikkat çekmiştik. Bu kişilerin dışında kalp hastalarının da bu dönemde dikkatli ve bilinçli olmaları gerekiyor. Yapılacak şeyler her ne kadar hepimizin bildikleriyse de bir kere daha hatırlatmakta ve bu dönemi tadıyla ve “bayrama yakışır” şekilde yaşamakta fayda var
Hepimiz bayramlarda keyifli zaman geçirmek ve “bayramı bayram gibi yaşamak” isteriz. Buna rağmen bu dönemde çok fazla besin tüketildiği için hastanelerin acil servislerine başvuruların arttığı bilinen bir gerçek. Kalpdamar hastalarının, kendilerini korumak ve bu süreci hasarsız atlatmak adına yapacakları şeyler var. İşte o yapılacaklar...
BOL SIVI TÜKETİN
Sıcaklara ve neme bağlı damar genişlemesi ve kalp hızı artışına eşlik eden sıvı kaybı kalbi zorladığı için uzun süre bu koşullarda çalışan kalpte mevcut problemler daha da belirginleşebiliyor. Göğüs ağrısında artış, kalp yetersizliğinde alevlenme, tansiyon düşüklüğü ya da sıcak stresi ve dengenin bozulması ile tansiyonda aşırı yükselme özellikle yaşlı hastalarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu nedenle; başta su, meyve suyu ve ılık çay olmak üzere günde en az 2-2.5 litre sıvı tüketilmesi öneriliyor.
YÜKSEK SICAKLIK VE NEM TEHLİKESİNE DİKKAT!
Bayramla rda tıpkı diyabet ve böbrek hastaları gibi kalp hastalarının da yiyip içtiklerine dikkat etmeleri gerekiyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ertan Ökmen, “Sıcaklık özellikle kalp hastaları açısından bazı riskleri beraberinde getiriyor. Hastalar, sıcak hava koşullarında daha uzun ve ağır efor sergileyebilecekleri düşüncesiyle bazen sınırlarını zorluyor, sıkı diyetlerini gevşetiyor, ilaçlarını azaltarak ya da tamamen bırakarak kendilerine zarar verebiliyorlar. Yüksek sıcaklıklar ve yüksek nemin beraberinde getirdiği sıvı kaybı sağlıklı insanları bile zorlarken, kalp yetersizliği olan kişilerde, kalp krizi geçirenlerde, koroner damar ve tansiyon hastalarında daha riskli sonuçlara yol açabiliyor. Bu nedenle bayramda aşırı yağlı, tatlı, tuzlu ve ağır yemeklerden uzak durulması gerekiyor. Yazla artan taze yeşil sebze ve meyveleri bol tüketmeyi, ağır ve katı yağ ile yapılmış yemeklerden uzaklaşıp sigara içmemeyi çok önemli görüyoruz” diyor.
İLAÇLARINIZI DOKTORUNUZA DANIŞMADAN BIRAKMAYIN
Bayramla rda ağır ve yağlı yiyeceklerden ve sindirimi zor kızartmalardan uzak durulması öneriliyor. Kalp hastalarının her zamanki diyetlerini bozmamaları, ağırlıklı olarak taze sebze ve meyve tüketmeleri, hem bol sıvı almaları hem de vitamin, mineral ve antioksidan açısından zengin besinlerden tüketmeleri tavsiye ediliyor. İşte sıcak yaz günlerine denk gelen bayram önerileri;
-Hasta kendisine uygun olan egzersizin türü ve düzeyini belirlemek üzere doktoru ile görüşerek belli yaz sporlarını (denize girmek dahil) yapabilir. Amacın maratona hazırlanmak değil kalp sağlığını korumak olduğu unutulmamalı ve egzersiz için sınırlar zorlanmamalıdır.
-Terlemeyi önleyen giysiler yerine açık renkli, rahat, bol ve ince kumaşlar tercih edilmeli, şapka giyilmelidir.
-Kalp hastalığı yazla birlikte tatile girmediği için kalp ilaçları doktorla görüşmeden azaltılmamalı ve bırakılmamalıdır. İdeal olanı, kalple ilgili kontrollerin yaz sıcakları yüksek derecelere ulaşmadan, uzun tatil veya seyahate çıkılmadan yapılmasıdır.
NOT: Yukarıdaki öneriler pek çok kalp hastası için geçerli olmakla birlikte çok farklı kalp hastalıkları olduğunu ve size uygun en doğru önerileri sağlık geçmişinizi yakından bilen doktorunuzun verebileceğini unutmayın.
KALP SAĞLIĞINIZA YÖNELİK ÖNERİLER
-Orta derecede karbonhidrat, protein ve az miktarda ancak sağlıklı yağlardan oluşan dengeli öğünlerle beslenin.
-Liften zengin tahıl, kepek, fasulye, meyve ve sebzeleri düzenli tüketin. Çözünebilir lifler kan kolesterolünü yüzde15 kadar düşürür.
-Tam yağlı süt ve ürünlerinden çok yağı azaltılmış olanları tercih edin.
-Bol miktarda (günde en az 5 kez) sebze ve meyve tüketin. Bunlarda da önemli vitamin ve mineraller bulunduğunu unutmayın.
-Haftada 4 yumurtadan fazlasını yemeyin.
-Günde 5 gramdan fazla tuz tüketmeyin.
-Günde en az 8-10 bardak su için.
-Kırmızı et yerine balık, derisi hariç kümes hayvanları ve az yağlı etleri tüketin.
-Bol miktarda (günde en az 5 kez) sebze ve meyve yiyin.
EGZERSİZİ İHMAL ETMEYİN
Dr. Ayşe Serap Yalın, egzersizin önemine dikkat çekerek, “Bayram ziyaretleri ve hazırlıkları nedeniyle egzersiz planları bu dönemde kesintiye uğruyor. Yemek sonrası arkadaşlar ve aileyle yapılacak yürüyüşler çok yararlı. Egzersiz hem bu özel günlerdeki yanlış beslenmenin etkilerini hem de hastalar için beslenmenin yol açtığı kaygıları azaltıyor” diyor.
UYKUSUZLUK YEME İSTEĞİ UYANDIRIYOR
Bayram ziyaretleri nedeniyle uyku zamanı genellikle geç saatlere kayıyor. Uykusuzluk ise kan şekeri düzeyinde olumsuz etki yaparak hem daha çok yeme isteği uyandırıyor hem de yağ ve şekerden zengin gıdaların tüketimini tetikliyor. Kontrolsüz yemeyi önlemek ve kan şekeri kontrolü için günlük 7-8 saatlik uyku öneriliyor.
RAMAZANDA ALDIĞINIZ KİLOLARI ARA ÖĞÜNLERLE VERİN
Beslenme ve Diyet Uzmanı Çağatay Demir, bu süreçte alınan kiloları vermenin kolay yollarını paylaşıyor:
ARA ÖĞÜNÜN ZAYIFLAMAYA YARIMCI OLDUĞUNU UNUTMAYIN
-Atılacak ilk önemli adım, eksilen ara öğünleri yerine koymak ve bol su tüketmeye başlamaktır. Bu, vücudun azalan su dengesini yerine koyacak ve düzensizleşen şeker tablosunda olumlu sonuçlar yaratacaktır. Ara öğün almak, bölgesel olarak zayıflamaya yardımcı olur ve bir sonraki öğünde fazla tüketim yapılmamasını sağlayarak vücudu dengeler. Ara öğün seçenekleri olarak meyve, light süt ya da diyet kurabiyeler tercih edilebilir. Ceviz ve badem de az tüketildiği takdirde iyi birer ara öğündür.
PİDEYE 'ELVEDA', ESMER EKMEĞE 'MERHABA' DEYİN
Ramazanda tüketilen pide ve hamur işlerinin yerini esmer ekmeklere ya da kepekli makarna ve pilavlara bırakması gerekir. Hamur işleri ve tatlıların yerini ise meyveler ve sütlü tatlılar alabilir. Özellikle bayram ziyaretlerinde reddedilemeyen tatlı ikramları ile fazla kaçan öğünlerden sonra 2-3 meyveden oluşacak meyve salatalarından yardım alınması gerekir.
SOFRANIZDA SEBZE ÇORBASI VE IZGARALARA YER AÇIN
Sofralarda ağır kremalı çorbalar yerine hafif hazırlanmış şehriye, tavuk suyu ve sebze tarzı çorbaları bulundurmak, ızgara ya da fırında hazırlanmış et öğünlerine ve balık tüketimine dönmek kilo kaybetmek için idealdir.
HAREKETE GEÇİN
İftarın ardından üzerimize çöken uyku hali nedeniyle hareketimizin sınırlandığı bu aydan sonra, hafif tempolu yarım saatlik yürüyüşlerin hem yağ yakımına hem de kendimizi daha zinde ve sağlıklı hissetmemize etkisi vardır. Bu yürüyüşlerin ardından tüketilecek öğünlere dikkat edilmeli ve bol su tüketilmelidir.
SİNDİRİM SORUNLARINIZI DETOKS ÇAYIYLA ÇÖZÜN
Sindirimle ilgili sorunlar yaşadığınızı ya da kilo veremediğinizi düşündüğünüz zamanlarda detoks çayı yardımcınız olabilir.
DETOKS ÇAYI TARİFİ:
Bir orta boy elma, 1 kabuk tarçın, bir tutam ıhlamur ve bir tutam kuru papatya ile hazırlanacak çay, hem yağ yakımında hem de sindirim problemlerinizde yardımcı olacak, gevşemenizi ve günlük stresten arınmanızı sağlayacaktır. Ihlamur ağrı gidericidir ve toksit etkenleri uzaklaştırır. Tarçın ise kan şekerini dengeleyip gaz ve şişkinliği giderir. Bunun dışında iyi huylu kolesterolü yükseltir ve antibiyotik etkisi vardır.
