1958 yılında İzmir'in Torbalı İlçesi'nde doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Torbalı'da tamamladıktan sonra Gazi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü'nü bitirdi. Eğitiminden sonra Kuşadası İlçesi'nde bulunan Tusan Oteli'nde müdür yardımcılığı ve Güzelçamlı Beldesi'nde bulunan Club Solara Oteli'nde İşletme Müdürlüğü yaptı. 1993 yılında İzmir İl Özel İdaresi Balçova Termal Tesisleri'ne Genel Müdür olarak göreve başlayan Mehmet Ali ÇALKAYA, bu görevinin belirli dönemlerinde İzmir Valiliği Jeotermal Enerji Şirketi'nde ve Özel İdare 75. Yıl Cumhuriyet Özel Öğretim Kurumları'nda da Genel Müdürlük görevini yürüttü.
23 Şubat 2004 tarihinde bu görevinden istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'nin Balçova Belediye Başkan Adayı oldu. 28 Mart 2004'teki yerel seçimlerde Balçova Belediye Başkanı seçilen Mehmet Ali Çalkaya halen bu görevi yürütmektedir. Evli ve iki çocuk babası olan Mehmet Ali Çalkaya iyi derecede İngilizce bilmektedir.