Suriye İç Savaşı'nın en kritik cephesi: Halep'in son 13 yılı
Suriye'nin en büyük ikinci kenti ve 2011 yılında başlayan Suriye İç Savaşı'nda en kritik cephelerin başında gelen Halep, dört yılın ardından yeniden çatışmaların merkezinde. Muhalif gruplar, 2016 yılından beri Suriye ordusunun kontrolünde bulunan Halep'e saldırarak kent merkezine girdi. Şam ise saldırıların püskürtüldüğü açıklamasını yaptı. Peki Halep'te savaş nasıl başladı? Son 13 yıllık süreçte neler yaşandı?
2011 yılında başlayan Suriye'deki iç savaş son yıllarda yatışmış olsa da ülke bölünmüş durumda. Suriye içindeki kuvvetler uzun süredir kendi bölgelerinde sessizliğin içindeyken, bu sessizliği muhalif grup Heyet El Tahrir Şam bozdu.
HTŞ, Türkiye sınırına yakın İdlib vilayetinin bazı bölümlerini kontrol ediyor. Muhalif gruplar Suriye'nin kuzeyindeki diğer bazı bölgeleri de kontrol ederken, PKK/YPG terör örgütü ABD'den, Esad hükümeti Rusya ve İran'dan askeri destek alıyor.
İç savaşın en önemli cephelerinden biri ise ülkenin en büyük ikinci kenti olan Halep oldu. Çatışmalar, 2011 yılında Esad'a karşı başlatılan ayaklanmaya hükümetin ölümcül güç kullanarak karşılık vermesiyle başladı.
Halep, 2012 yılından itibaren büyük çatışmalara sahne oldu ve şehir büyük oranda tahrip edildi. 2012-2016 yılları arasında Suriye ordusu ve muhalifler arasında kanlı bir kent çatışması gerçekleşti. Suriye ordusu, muhalifler, YPG, El Nusra ve DEAŞ'ın birbiriyle çatıştığı iç savaşın sonunda Suriye ordusu Rusya'nın da desteğiyle kenti ele geçirdi.
Muhalifler şehrin batısındaki kırsal bölgelere tahliye edildi.
Bu dört yılda Halep şehrinde 35 binden fazla yapı hasar gördü ya da yıkıldı.
2016 Halep Savaşı, Beşar Esad yönetimine karşı 2011'de başlayan protestoların topyekûn bir savaşa dönüşmesinin ardından Suriye hükümet güçleri ile isyancı savaşçılar arasındaki savaşta bir dönüm noktası oldu.
Mart 2020'de ise Türkiye, Rusya ve İran, çatışma hattını dondurmayı amaçlayan bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma neticesinde Halep'te son dört yıldır bir çatışma yaşanmadı.
SAVAŞIN İZLERİ
Dünyanın en geniş ve en eski çarşılarından biri olarak kabul edilen Halep Çarşısı ya da diğer adıyla Souk da 2012 ve 2013 yıllarındaki çatışmalarda harabeye döndü.
11’inci yüzyıldan kalma Emevi Camii’nin minaresi de çatışmalar sırasında düzenlenen bombardımanda yıkıldı.
Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından 1986 yılında Dünya Mirası listesine eklenen ve Orta Çağ İslam mimarisinin en önemli örneklerinden biri kabul edilen Halep Kalesi, Temmuz 2015'teki bir patlamada hasar gördü.
Savaş öncesi 2 milyon nüfusa sahip kent, yeniden çatışmaların merkezinde.
