Tükettiğiniz her lokma tehlike arz ediyor! Ultra işlenmiş gıdalar sağlığınızı nasıl tehdit ediyor?
Her gün yediğiniz yemekler, sağlığınızı tehdit ediyor olabilir. Ultra işlenmiş gıdalar, lezzetli ve pratik olmalarının yanı sıra, vücuda zarar veren katkı maddeleri ve yapay içeriklerle dolu. Bu gıdaların tüketimi, obezite, diyabet ve kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Sağlığınızı korumak ve daha iyi hissetmek için hangi gıdalardan uzak durmanız gerektiğini bilmek çok önemli. Peki "ultra" işlenmiş ile ne kastediliyor, hangi gıdalardan uzak durulmalı? Uzmanlar cevapladı! İşte detaylar!
Hızlı ve yoğun yaşam tarzımız, bizi sıklıkla ultra işlenmiş gıdalara yönlendiriyor. Ancak bu gıdaların içerdiği sağlıksız katkı maddeleri, vücudumuzda onarılmaz hasarlara yol açabilir. Hazır yiyeceklerin cazibesine kapılmak kolay, ama sağlığınız için bu tehlikeli gıdalardan kaçınmak zorundasınız. İşte uzak durmanız gereken gıdalar ve onların sağlığınıza olan olumsuz etkileri!
"ULTRA" İŞLENMİŞ NEDİR?
Neredeyse tüm gıdalar bir şekilde işlenir, ancak sınıflandırma sistemleri, geçirdikleri işlem türlerini ayırt eder. University College London'da kıdemli araştırma görevlisi olan Adrian Brown, yaptığı açıklamada yaygın olarak kullanılan sistemlerden birinin gıdaları dört gruba ayıran NOVA sınıflandırma sistemi olduğunu söyledi.
Bunlar işlenmemiş ve minimal işlenmiş gıdalar, işlenmiş mutfak malzemeleri, işlenmiş gıdalar ve ultra işlenmiş gıdalardır.
İŞLENMEMİŞ GIDALAR
İşlenmemiş gıdalar, doğada bulundukları halleriyle bitkilerin yenilebilir kısımlarını veya hayvanların parçalarını içerir - örneğin, taze, bütün brokoli başları; tuzsuz tohumlar; mantarlar; ve yumurta. Az işlenmiş gıdalar, tüketilmeleri için daha uygun veya güvenli hale getirmek amacıyla biraz değiştirilir; yani dondurulabilir, kavrulabilir veya kurutulabilir.
Bu gıdalara hiçbir şey eklenmez, dolayısıyla tuz, şeker veya yağ içermezler. Örnek olarak dondurulmuş bezelye ve kavrulmuş kahve çekirdekleri verilebilir. Sırada, gıdaları baharatlamak ve pişirmek için kullanılan ve ilk gruptaki gıdaların hafifçe işlenmesiyle elde edilen işlenmiş mutfak malzemeleri vardır. Örneğin, bitkisel yağlar ezilmiş tohumlardan elde edilebilir.
TÜTSÜLENMİŞ ETLERDEN KONSERVE SEBZEYE İŞLENMİŞ GIDALAR
İşlenmiş gıdalar arasında tütsülenmiş etler, konserve sebzeler, tofu ve taze ekmekler yer alır. Birden fazla bileşen içerirler ve genellikle tuz gibi işlenmiş mutfak malzemeleri ekleyerek bir gıdanın raf ömrünü uzatırlar. Yine de orijinal gıdaların versiyonları olarak kabul edilirler - örneğin, paketlenmiş elma püresi bütün elmalardan yapılır.
ULTRA İŞLEME ENDÜSTRİYEL DÖNÜŞÜM YAPAR
NOVA ultra işlenmiş gıdaları "çoğunlukla özel endüstriyel kullanıma sahip, tipik olarak bir dizi endüstriyel teknik ve süreçle oluşturulan bileşen formülasyonları" olarak tanımlamaktadır. Sadece endüstriyel ortamlarda kullanılan bileşenlere örnek olarak dekstroz gibi belirli şekerler ve kazein gibi protein kaynakları verilebilir.
Ultra-işleme, gıdaların nişasta ve yağ gibi bileşenlerine ayrılmasını içerir. Bunlar daha sonra kimyasal olarak modifiye edilir - örneğin molekülleri arasındaki bağları kırmak için - ve yumuşak maddeleri istenen bir şekle zorlayan ekstrüzyon gibi tekniklerle birleştirilir. Renkler, aromalar, emülgatörler ve diğer katkı maddeleri de bir gıdanın tadını ve raf ömrünü arttırmak için kullanılır.
ULTRA İŞLENMİŞ GIDALAR HANGİLERİDİR?
Ultra işlenmiş gıdalar arasında alkolsüz içecekler, şekerler, kahvaltılık gevrekler, tavuk nuggetlar, sosisli sandviçler ve hazır çorba tozları yer almaktadır. Bu gıdaların hazırlanması kolay ve tüketilmesi lezzetli olması amaçlanmaktadır.
HER LOKMADA TEHDİT İÇERİYOR!
Yale Medicine'de fiziksel tıp ve rehabilitasyon alanında çalışan Dr. Jennifer Hankenson, konu hakkında ultra işlenmiş gıdaların aşırı tüketilmesinin kötü olmasının birkaç nedeni olduğunu söyledi.
Hankenson, "Bunlardan biri, sağlığımız için tehlikeli olan ve diyabet, kanser, kalp hastalığı ve yüksek tansiyon gibi kronik sağlık sorunlarına yakalanma riskini artıran katkı maddelerine sahip olmalarıdır" dedi.
"YEMEYİ BIRAKMAYI ZORLAŞTIRIYOR!"
Hankenson, ultra işlenmiş gıdalarda genellikle şeker ve tuz gibi bazı bileşenlerin fazla miktarda bulunduğunu, bunun da onları oldukça lezzetli hale getirdiğini ve tüketicilerin önerilen porsiyon boyutlarında yemeyi bırakmalarını zorlaştırdığını söyledi.
TOKLUK HİSSİNİN EN BÜYÜK DÜŞMANI!
Bu ürünlerin lif oranı da düşüktür, bu nedenle gastrointestinal sistemde hızla emilirler ve bağırsak mikrobiyomunu yeterince beslemezler. Buna ek olarak, kanıtlar işlenmemiş gıdalarla aynı tokluk sinyallerini vermediklerini ve insanların daha aç hissetmelerine neden olduklarını göstermektedir.
HİÇBİR MİKTAR SAĞLIKLI YA DA TAVSİYE EDİLEN OLARAK KABUL EDİLEMEZ!
Hankenson, az miktarda ultra işlenmiş gıda tüketmenin muhtemelen sizin için kötü olmadığını söyledi. Bununla birlikte, özellikle kronik sağlık sorunları olan kişiler için hiçbir miktarın "sağlıklı" veya "tavsiye edilen" olarak kabul edilemeyeceğini belirtti.
DİYABET KAYNAKLI ÖLÜMLERLE BAĞLANTISI BULUNDU
Henüz yayınlanmamış olan araştırmada, kalp hastalığı ya da diyabetten kaynaklanan ölümlerle de bir bağlantı bulunmuştur. Loftfield, ultra işlenmiş etler ve gazlı içeceklerin ölüm riskiyle en güçlü şekilde ilişkili ürünler olduğunu söyledi.
"YİYECEK SKALASI ÇOK GENİŞ"
Ancak Loftfield, "NOVA sistemine göre ultra işlenmiş gıdalar olarak sınıflandırılan çok çeşitli yiyecek ve içecekler var ve bu gıdaların her birinin insan sağlığını nasıl etkilediği belirsiz" dedi.
"TAMAMEN DOĞAL" İBARESİ ALDATICIDIR!
Brown, bu sınıflandırmalar yardımcı olsa da, bazen bir gıdanın ultra işlenmiş olup olmadığını anlamanın zor olabileceğini de sözlerine ekledi. "Tamamen doğal" gibi gıda etiketleri aldatıcı olabilir ve Gıda ve İlaç İdaresi tarafından düzenlenmemektedir.
Kaynak: Live Science
