Vanadyum nedir, nerelerde kullanılır?
V sembolüyle gösterilen vanadyum elementi, vanadinit mineralinin analizi sırasında keşfedilmiştir. Elementin ismi, İskandinav güzellik ve doğurganlık tanrıçasından gelmektedir. Atom numarası 23 olan elementin dövülebilir bir geçiş metalidir. Vanadyum nedir, nerelerde kullanılır ve özellikleri neler? Vanadyum Türkiye'de nereden çıkarılır? İşte, detaylar...
Temel olarak çelik alaşımlarının üretiminde kullanılmaktadır. Vanadyum çelik alaşımları oldukça dayanıklıdır. Düşük nötron soğurma özelliği nedeniyle nükleer reaktörlerde de tercih edilmektedir. Kullanım alanları çeşitlilik göstermektedir. Vanadyum nedir? Nerelerde kullanılır? Vanadyum Türkiye’de nereden çıkarılır? Kullanım alanları nelerdir? Nerede kullanılır? Vanadyum madeni ne işe yarar? İşte, merak edilen detaylar.
Vanadyum Nedir?
Vanadyum, korozyona dayanıklı gümüşi bir metaldir. Üretilen vanadyumun %80'i çelik katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Çeliği darbelere karşı dayanıklı hale getirir. Dövülebilir ve sünek bir yapıdadır. Doğada nadiren serbest bir element olarak bulunur. Manyetit, vanadinit, karnotit ve patronit dâhil olmak üzere ortalama 65 farklı mineralde bulunmaktadır. Çeşitli mineraller, kömür ve petrolle bir arada yer alan element, yer kabuğunda en fazla bulunan 22. elementtir. Saf vanadyumun üretimi 1869 yılına dayanmaktadır. İlk keşif sırasında elementin krom olduğu düşünüldü; bu sebeple vanadyum iki kez keşfedilen bir elementtir. 1869 yılında Henry Roscoe tarafından saf vanadyum üretilmiştir.
Vanadyum Nerelerde Kullanılır?
Vanadyumun nerelerde kullanıldığı kimyasal özellikleri kadar merak edilmektedir. Metal alaşımları için ön plana çıkan elementlerden biridir. Öyle ki endüstri ve sanayi alanında en çok kullanılan beşinci geçiş metalidir. Güçlü bir demir alaşımı olarak Ferrovanadyum elementinden bahsedebiliriz. Yüksek alaşımlı çeliklerin temelini oluşturur. Vanadyum uzay araçlarında, nükleer reaktörlerde, seramiklerde, boya ve baskı kumaşlarının üretiminde katalizör olarak kullanılmaktadır. Ayrıca tıbbi alanda da diyabet, yüksek kolesterol ve kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için vanadyum elementinden yararlanılmaktadır. Cam kaplama, takı üretimi, jet motorları ve füzelerde de vanadyum kullanılmaktadır.
Vanadyum Türkiye'de Nereden Çıkarılır?
Seydişehir boksitleri ve Şırnak, Mardin-Silopi asfaltit yataklarında vanadyum elementi bulunmaktadır. Vanadyumlu titanomanyetit yatakları, dünya üzerindeki en büyük vanadyum kaynağıdır. Toplam vanadyum elementinin ortalama %85’i üç kaynak ülke üzerinden gelmektedir. Bu ülkeler: Çin, Güney Afrika ve Rusya’dır.
Vanadyum Madeni Kullanım Alanları
Vanadyum elementinin çoğunlukla çelik endüstrisinde kullanıldığı bilinmektedir. Kullanım açısından alaşımlarından ve vanadyum elementinden yararlanılır. İşte, vanadyum elementinin kullanım alanları:
Vanadyum Nerede Kullanılır?
Vanadyumun eşsiz özelliklerinden dolayı bu elementten pek çok alanda faydalanılmaktadır. Çeliğin mukavemetini arttırdığından ötürü genellikle çeliğin katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Titanyum ve alüminyum alaşımları ile jet motorlarda, füzelerde ve diş implantlarında tercih edilmektedir. Vanadyum oksit endüstriyel işlemlerde katalizör olarak kullanılmaktadır. Vanadyum pentoksit seramik yapımında kullanılmaktadır. Redoks pillerinde de vanadyum elementi bulunur. İyi bir elektrik iletkeni ve ısı yalıtkanı olması kullanıldığı alanlara çeşitlilik getirmektedir.
Vanadyum Madeni Ne İşe Yarar?
Vanadyum hem dayanıklı hem de esnek bir metal olduğundan dolayı çelik alaşımlarına eklenmektedir. Londra'daki Wembley Stadyumu ve New York City'deki Özgürlük Kulesi gibi bilinen inşaat projelerinde kullanılmıştır. Ancak doğada metal halinde bulunmamaktadır. 60’dan fazla mineral türü ve çeşitli kaya türleri vanadyum içermektedir. Güçlü çelik alaşımlarının yanı sıra tıbbi durumların tedavisinde, seramik ve kumaşların boyanma sürecinde ve süper iletken mıknatıslar yapmak için de vanadyum elementinden yararlanılmaktadır.
