AYM'den emsal karar: Emekliden faiz alınamaz...

Anayasa Mahkemesi (AYM), Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), aylığı yanlış hesapladığı için fazladan ödendiği tespit edilen paraların geçmişe yönelik faiziyle iade edilmesi yönündeki taleplerine ilişkin önemli bir karar verdi. AYM'nin kararına konu dosyada SGK, Türkiye Kalkınma Bankası'ndan emekli yüksek mimar Şahin Akkaya'ya, 2001 yılında 'teknik hizmetler sınıfı' uzmanı olarak 3600 ek gösterge üzerinden emekli aylığı bağladı. Kurum, 2009 yılında ise Akkaya'ya yazı göndererek yanlışlık yapıldığını bildirdi. Yazıda, Akkaya'ya 'teknik hizmetler sınıfı'nda değil, 'idari hizmetler sınıfı'nda çalışmış olduğu için 2200 ek gösterge üzerinden aylık bağlanması gerektiği belirtildi. Emekli aylığı düşürülen Akkaya'dan, fazladan aldığı 16 bin 439 lira aylığı üç ay içinde 'peşin' olarak iade etmesi istenerek, peşin ödemediği takdirde aylığından dörtte bir oranında kesilmek suretiyle 'faiziyle' tahsil edileceği kaydedildi. Ankara 7. İdare Mahkemesi'ne başvuran Akkaya, SGK'nın kararının iptalini istedi. Ancak mahkeme, talebi reddetti.

YENİDEN YARGILAMAYLA İADE

Akkaya, bunun üzerine AYM'ye 2014 yılında bireysel başvuruda bulundu. AYM dosyayı inceleyemeden Akkaya 10 Ekim 2017 tarihinde vefat etti. Bunun üzerine eşi Fatma Ülker Akkaya, AYM'ye dilekçe vererek bireysel başvuruyu devam ettirmek istediğini belirtti. İkinci başvuru üzerine dosyayı hızla ele alan AYM, 22 Şubat'ta toplanarak karara bağladı. AYM kararında, aylığın hatalı bağlanmasındaki bütün kusur kamu makamlarına ait olsa da fazladan ödendiği tespit edilen anaparanın iadesinde kuşku bulunmadığı vurgulandı. Kararda, Akkaya'dan, yersiz ödenen tutarı 3 ay içinde peşin iade etmesi, bunu yapamıyorsa faiz ödemesinin istenmesinin, Akkaya'ya aşırı külfet yüklediği ifade edildi. AYM, Fatma Ülker Akkaya'ya, miras hissesi gözetilerek 2 bin 700 lira tazminat ödenmesini de kararlaştırdı. Yeniden yargılamayla Akkaya'dan tahsil edilen faiz iade edilecek.

HATA KURUMDAYSA 5 YIL, KİŞİDEYSE 10 YIL İADE VAR

5510 sayılı sosyal güvenlik yasasına göre, sigortalılara Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından fazla veya yersiz olarak yapıldığı sonradan tespit edilen ödemeler tahsil ediliyor. Hatalı işlem kişinin kusurundan kaynaklanmışsa geriye doğru 10 yıl, kurumun hatasından kaynaklanmışsa geriye doğru 5 yıl içinde yapılan ödemelerin iadesi isteniyor. Yasaya göre, 24 aya kadar yapılan iadeler için faiz alınmıyor, 24 ayı aşan iadeler için ise kanuni faiz uygulanıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu, prim günü eksik olduğu sonradan anlaşıldığı için emekli aylığı kesilenlerin mağduriyetini önlemek amacıyla 5 Aralık 2017 tarihinde yönetmelik değişikliği yaptı. Buna göre, 5 Aralık'tan önce emekli olanların prim günlerinin eksik olduğu sonradan ortaya çıkarsa, bu kişilerin aylıkları kesilmeyecek, eksik günler için 'borçlanma' yapmaları yeterli olacak. AYM'nin son kararı ise bu konuda yeni bir düzenlemeyi gündeme getirebilir.

AHMET KIVANÇ/GAZETE HABERTÜRK