Yakutistan Yemekleri

Yakut şef Nikolai Gabyshev’in kariyeri 14 yaşında başlamış. Daha o zaman hayatını mutfağa adamaya karar verip üniversitede okurken de mutfakta çalışmaya devam etmiş. Rusya Ulusal Şefler Birliği üyesi olan Gabyshev, bir televizyon kanalında yemek programı yapıyor. 6 yıldır deneysel Yakut mutfağı yemekleri sunan Muus Khaya adlı bir restoranın da executive şefi. Genç şef, dünyanın en uzak ve en soğuk köşesinde yaşayan Yakut Türkleri’nin hâlâ geleneklerine bağlı ilginç mutfağını ise “Henüz kirlenmemiş ve çok doğal bir mutfak. Ayrıca yemekler de çok sağlıklı. Yakutistan’da insanlar 100 yıla yakın yaşıyor. Bunun beslenme biçimleriyle de ilgili olduğunu düşünüyorum” diyor. HT Pazar'dan Nur Toprakoğlu'nun haberi...

Mutfağınızın karakteristik özellikleri nelerdir?

Yakutistan mutfağının tarihi, Yakut’un (Sakha) sözlü şiirinin doruk noktası olan antik destanımız Olonkho’ya dayanır. 10-15 bin satırlık bu uzun şiirde atalarımızın yaşam tarzı, mutfak ve yemeklerimiz hakkında da bilgiler mevcut. Olonkho’daki eylem üç dünyada (üst, orta ve alt dünyada) gerçekleşir. Evrenin ortasında hayat ağacı (AAL Luuk Mas) vardır. Ağacın gövdesi orta dünyadadır, dalları ise üst dünyaya tanrıların bulunduğu gökyüzüne doğru yönelir. Hikâye bize atalarımızın yaşam tarzıyla ilgili her şeyi anlatır. O zamandan bugüne geleneklerimiz devam ediyor, av da bunlardan biri. Ördek, ren geyiği, kaz gibi hayvanları avlıyoruz. Ama elbette diğer kültürlerin ve küreselleşmenin yarattığı değişimi de yaşıyoruz. Bu anlamda mutfağımız en çok Rus ve Moğol mutfaklarından etkilenmiş. Moğol mutfağının süt ürünleri, Rus mutfağının da mantı gibi hamur işleri çok seviliyor ülkemizde.

Dondurulmuş balık salatası

Yakut yemeklerinin olmazsa olmazları neler?

Ülkenizde bir hayli uzun geçen soğuk kış mevsimi mutfağınızı nasıl şekillendiriyor? İklim koşulları nedeniyle, eksi 70’leri gördüğümüz oluyor. Biz de kendimizi sıcak ve güçlü tutacak gıdalar, mineraller ve vitaminler almak için kalorili gıdalar tüketiyoruz. Genelde pişirmeden yiyoruz çünkü yiyecekleri pişirince tüm vitamin ve mineraller ölüyor. Çok sık tükettiğimiz stroganina, bizi sıcak tutan ve çok fazla Omega 3 içeren bir balık. Demir içeren karaciğer, kan sosisi ve salamata da yine sık sık tükettiğimiz vitamin ve mineral bakımından zengin besinler arasında.

Yakutya çorbası

‘MEZELERİNİZE BAYILDIM’

Peki hangi pişirme tekniklerini kullanıyorsunuz?

Teknik pişirmeden önce iyice temizlemek gerekiyor, çünkü nehir balıkları çok kılçıklı. Bu balıkları pişirmek için her kılçığın yerini iyi bilmelisiniz. Söylediğim gibi yemeklerimizi çoğunlukla pişirmeden tüketiyoruz. Hava çok soğuk olduğu için yemekler ya donmuş ya da çok sıcak halde yeniyor. İşin en ilginç yanı da donmuş yemek yiyince daha çok ısınmamız. Eskiden mutfakta ille de pişirilecekse soba ve odun ateşi kullanılırmış. Artık ocakta ya da elektrikli fırınlarda pişiyor yemekler.

Peki yemeklerinizde hangi av hayvanlarının etlerini kullanıyorsunuz?

“Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi”ne dâhil olmayan rengeyiği, tavşan, kuş, ördek gibi hayvanları avlıyoruz.

Sizce mutfaklarımızın ortak özellikleri var mı?

Yakut ve Türk yemeklerinin kalorileri aynı. Türk mutfağı iklim koşulları ve sahip olduğu topraklar sayesinde çok zengin ve renkli.

Bizim mutfağımızla tanışma fırsatınız oldu mu?

Sevdiğiniz yemekler var mı? Türkiye’ye gelmeden önce kebap denedim ama buraya gelince mutfağınızın gerçek zenginliğiyle tanışmış oldum. Mezelerinize bayıldım, onları tekrar tekrar yemek istiyorum.

Dana dili salamata