Konut için faiz uygun, vade kısa

Yeni bir kredi paketi ile yeni konut kampanyası başlatıldı. Kampanyanın en iyi yanı yeni konutları kapsayacak olması. Konut arzını artırmaya yönelik bir teşvik ve inşaat sektörünü de canlandıracak bir gelişme.

➔Ne ilginçtir ki konut fiyatlarının uçup gittiği, TL ve dolar bazında rekor kırdığı bir dönemde dahi, inşaat yapmaya soyunan müteahhitler ortada pek yok. Demek ki şartlar müsait değil. Yoksa müteahhitlerimiz bu fırsatı kaçırmazdı.

➔Kampanya için Türkiye illeri 3’e ayrıldı. 1. Bölge İstanbul ve kullanılacak azami kredi 5 milyon lira. 2. Bölge Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Muğla ve Mersin’de 3 milyon liralık kredi kullandırılacak. Geriye kalan diğer iller 3. Bölgeyi oluşturuyor ve en fazla 2 milyon lira kredi alabilecekler.

➔100 bin konutla başlanacak kampanyaya Hazine’nin desteği olacak. Konutların inşa edilme ve ilk sahiplerinin içine yerleşme süresi dikkate alınarak kredinin geri ödemesinde taksitler ilk 3 yıl düşük tutulacak.

➔Aylık yüzde 0.69’dan başlayan faizle 15 yıllık kredi kullandırılacak. Yüzde 0.69 aylık faizin yıllık bileşiği yüzde 8.60’a geliyor. Faiz uygun ama vade yeterince uzun değil.

TAKSİT ÖDEMELERİ YÜKSEK

➔Çünkü 1. Bölge diye tanımlanan İstanbul için 5 milyon liralık üst sınırdan kredi kullanıldı. Merkez Bankası verilerine göre İstanbul’da ortalama konut fiyatı 120 m2 için 3.2 milyon lira. Ama bu ortalama fiyat bu.

➔Bunun geri ödemesi toplamda 8 milyon 745 bin lira oluyor. Aylık taksiti de 48.594 lirayı buluyor.

➔Ya da 2. Bölge içinde yer alan illerden konut alındı ise geri ödemesi toplamda 5.248 bin lira ve aylık taksiti 29.157 liraya geliyor.

➔Aylık ödemenin hanehalkı gelirinin yüzde 40’ını aşmaması esası üzerinden gittiğimizde 2. Bölge illerinde konut kredisi alacakların 70 bin lira, İstanbul için de 120 bin lira kazancı olması gerekiyor.

➔Normalde aylık 70 bin veya 120 bin lira ve üstü geliri olanlar acaba hangi gelir grubuna girer? Öncelikle bunun bir tanımı yapılmalı.

ENFLASYONUN YAPTIĞINA BAKIN

➔Bu açıdan bakınca kampanya iyi, faizi piyasa koşullarının yüzde 40 kadar altına çekildi. Ama konut fiyatları öylesine yükselmiş ki, orta gelirlilerin alabileceği düzeyi çok aşmış. Bu açıdan kredi faizleri ile destek olunması da yetmiyor.

➔Vadeyi de bir kat artırmak gerekiyor. 15 yıl yerine 30 yıllık kredi açılırsa belki orta gelirliler de konut satın alabilir duruma gelebilir.

➔Ancak mevcut şartlarda bu faiz oranıyla bu vade uygun. Eğer vade uzatılacak olursa bu kez faiz oranı yükselmek durumunda kalacak.

➔Çünkü kredinin verildiği para birimi TL ve Türkiye’de enflasyon çok yüksek.

➔Ortalama kredilerin vadesi 1.5 yıl ama mevduatın vadesi 2 ay. Böyle bir yapı üzerine sağlıklı ve uzun vadeli işleyebilecek bir mortgage piyasası kurulamıyor. Teşvikle ancak bu kadar oluyor.

➔Bu çerçevede denilebilir ki, yüksek enflasyon sadece hanehalkının alım gücünü düşürmüyor aynı zamanda konut fiyatlarını yükseltiyor.

➔Ve de konut kredi faizleri zorlayarak veya teşviklerle düşürülse bile, vade uzatılamadığından yüksek enflasyon konut edinmenin önünde en önemli engel olarak duruyor.

KONUT PİYASASI CANLANIR AMA..

➔Kampanya ile konut piyasası canlanır, talep artar, fiyatları da yükseltici etki yapar.

➔Çünkü faiz düştü, finansman kolaylaştırıldı. Merkez Bankası araştırması faiz oranlarında bir puanlık değişimin konut fiyatlarını tersi yönde 2.1 puan etkilediğini ortaya koymuştu.

➔Nitekim 2020 yılında bunu yaşadık ve gördük. Oradan başlayan fiyat artışlarıdır ki halen devam ediyor. Yabancıların talep artışı da fiyat artışlarını iyice ivmelendirdi.

➔Öyle anlaşılıyor ki seçime yükselen konut fiyatları ile gireceğiz. Konutu olanlar kendini şanslı ve zengin hissedecekler.

➔Konutu olmayanlar ise elbette kendilerini iyi hissetmeyecekler. Ne de olsa onların sayısı daha az, konut sahibi olanların yaklaşık yarısı düzeyinde.