Azerbaycan gazı Avrupa'da dengeleri değiştiriyor!
Azerbaycan’ın doğal gazını Avrupa’ya ulaştıran Güney Gaz Koridoru (GGK) etkinliğini hissettirmeye başladığını söylemek mümkün. Halihazırda Avrupalı tüketiciler yaklaşık 1,5 aydır Azerbaycan doğal gazını kullanıyor. Diğer gaz kaynaklarına göre piyasaya sunulan miktarın az olmasına rağmen, çeşitlilik ve enerji arz güvenliği açısından Hazar’ın doğal gazı Avrupa’da ciddi bir karşılık bulmuş durumda.
Mesela Rus Gazprom’un Almanya’dan sonra ikinci ihracat pazarı olan İtalya, Azerbaycan'ın SOCAR ile 2021’de yeni, güvenilir bir tedarikçiye daha kavuşmuş oldu. Böylece İtalya ve Avrupa pazarına doğal gaz tedarikinde güven sağlanırken, rakamlarda ve geleceğe yönelik planlamalarda da bir hareketlenme olacağı da rahatlıkla tahmin edilebilir.
Hazar’da keşfedilen doğal gaz sahaları ve 2020’deki üretim seviyeleri dikkate alındığında Azerbaycan gaz rezervlerinin bu şartlarda Avrupa’ya 120 yıl yeteceği belirtiliyor. Türkiye üzerinden TANAP ile Avrupa’ya giden, TAP ile de son tüketiciye ulaşan Güney Gaz Koridoru için yaklaşık 33 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Bazılarının başlangıçta eleştirdiği bu proje şu an görülüyor ki çok iyi bir vizyonla kararlaştırılmış ve Avrupa’nın enerji güvenliği için inançla inşa edilmiş.
Azerbaycan’ı Avrupa’nın önemli gaz tedarikçisi ülkelerinden birisi konumuna getiren Güney Gaz Koridoru, aynı zamanda Türkiye ve Avrupa için arz ve güzergâh çeşitliliği anlamına geliyor. Böylece Avrupa’nın enerji arz güvenliğine ve gazın gazla rekabet ettiği bir piyasanın da oluşmasına önemli katkı sunulacak.
Son gelişmeler üzerine SOCAR Yatırım ve Pazarlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı Elshad Nasirov’un yaptığı değerlendirmeler de dikkat çekici. Nasirov, şu anda Avrupa’ya TAP aracılığıyla yılda yalnızca 10 milyar metreküp gaz sağlandığının altını çizerek şu vurguyu yapıyor; “Avrupa’nın ihtiyacıyla kıyaslandığında oldukça mütevazi kalan bu miktar, hacim olarak oyunun kurallarını değiştirmiyor, ancak tedarikçi çeşitliliği açısından oyunun kurallarını değiştiriyor.” Aslında bu projeye en başta karşı çıkanlar, lobi yapanlar oyunun kurallarını değiştireceğini bildikleri için aksiyon alıyorlardı. Engel olamadılar.
Azerbaycan’ın bugün küçük gibi görünen Avrupa Birliği’ne (AB) gaz tedarik adımı, gelecek yıllarda tahminlerin ötesinde büyük olacaktır. Mesela ocak ayında TAP üzerinden İtalya’ya arz edilen gazın toplam payı sadece %3,4 olmuş. Ancak şu an mesele oranlar değil.
TAP üzerinden Azerbaycan gazının menziline ulaşması, Güney Gaz Koridoru’nun güvenli bir şekilde çalışması her şeyden önemli. Çünkü Hazar’da daha çok gaz var. Azerbaycan-Türkmenistan anlaşmasıyla keşfi yapılmış Hazar’daki sahaların hizmete sokulması, bölgede başka ülkelerin gazlarının da bu hat üzerinden Avrupa’ya gitmesi de gündeme gelecektir. Birazcık daha sabredelim, güzel gelişmeler olacak!
