THY en uzağa hangi modelle uçacak? A350-1000 mi Boeing 777-X mi?

Türk Hava Yolları salgın sonrasında uçtuğu nokta sayısını 250’nin üzerine çıkararak dünyanın en fazla noktasına uçan hava yolları sloganını sıkıntılı dönemde de devam ettirirken diğer taraftan da filosunu yenileyerek standartların yükseltmeye devam ediyor. Eski model uçaklar ve çeşitli şirketlerden filoya dahil edilen farklı konfigürasyondaki uçak tipleri gönderiliyor. Kabin içi tasarımlar standart hale getiriliyor.

Bu kapsamda AerCap/Latam Airlines’tan gelen filodaki Airbus A330-200 model uçaklar da gönderiliyor. THY mülkiyetinde olan 5 adet A330-200’ler de back–up (yedek) olarak kullanılması planlanıyor. Filoda bütünlüğün sağlanması çerçevesinde benzer durum diğer uçak modelleri içinde uygulanıyor.

THY’nin sıfır olarak filoya dahil ettiği 289 yolcu kapasiteli, GE motorunun tercih edildiği Airbus A330-300’lerle bu konsepte bütünlük sağlanacak. Ayrıca THY, COVID-19’den önce sipariş ettiği, ancak salgın sebebiyle teslimat adetlerini ve zamanlarını değiştirdiği yeni jenerasyon çift koridorlu ve tek koridorlu uçakları da filoya dahil ettikçe yeknesaklık oranı artacak.

THY halihazırda filosundaki 13 ayrı yolcu uçağı tipiyle hizmet veriyor. Airbus; A350-900, A330-300, A330-200, 321-200, A321-NEO, A320-200, A319-100 ve Boeing; 777-300ER, 787-9, 737-800, 737-900ER, 737-MAX9, 737-MAX8.

Boston’da gerçekleştirilen IATA havacılık zirvesine ev sahipliği yapan Jetblue Havayolları ilginç özelliklerinden bahsetmem iyi olacaktır. Havayolu “Mormon Tarikatı” mensubu, 10 çocuklu David G. Neeleman tarafından kurulmuş. Havayolunu nasıl kurduğunu anlatırken özellikle inancının girişimciliğini etkilediğini ifade eden Neeleman, tam 5 havayolunu faaliyete geçirmiş bir isim.

Jetblue, ABD’nin 6’ncı büyük havayolu, ama ABD’nin gözde imalatçı şirketi Boeing’in ürettiği hiçbir modeli filosundan bulundurmuyor. Yaklaşık 280 adetlik filosunda bir tane dahi Boeing modeli yok. Aksine Boeing’in rakibi Avrupalı Airbus ve Brezilyalı üretici Embraer’in uçaklarını kullanıyor. Takriben 20 bin uçuş ekibiyle, 100’den fazla noktaya uçuyor. Ben de ilk defa bu havayoluyla 6 yıl önce Boston-Las Vegas arasında uçuş deneyim yaşamıştım. Sonra ABD içinde başka uçuş tecrübeleri de yaşadım. Kabin içi hizmetlerle övünmekle haklı olduklarını söyleyebilirim. Türk Hava Yollarının da Amerika’da Jetblue ile ortak uçuş anlaşması olduğu notunu düşmüş olayım.

JetBlue, insanlığı hava yolculuğuna geri getirme misyonuyla 2000 yılında hizmete sokulmuş bir şirket. İnsanlıktan kasıt kabin içinde tüm sınıflarda ücretsiz markalı ürün yiyecek-içecek ikramı, ücretsiz internet, ücretsiz koltuk tercihi, canlı televizyon, film ve ekonomi sınıfında geniş koltuk aralıkları gibi hizmetleri sunması.

IATA Genel Kurulu sebebiyle toplantı alanında sergiledikleri ekonomi sınıfı koltukları, Collins Aerospace imzalı ve 32 inch aralığa sahip. Üstelik şirket bu hizmetleri sunarken de ödül alacak kalitede bir standart belirlemiş. Böylece rakipleriyle önemli bir farkındalık ortaya koyuyor. New York, Boston, Fort Lauderdale-Hollywood, Los Angeles, Orlando ve San Juan gibi 6 büyük şehir ana merkezi durumunda. JetBlue, kendine özgü ürün, kültür ve ödüllü müşteri hizmetleri de geliştirmiş bir havayolu.

Business class’ta ise tamamen yatar koltuklarla uçuş deneyimi, standartları yüksek ikram ve servis imkanları sağlıyor. ABD’nin 6 şehri havayolunun ana uçuş noktalarını oluştururken, günde 900’den fazla da uçuş gerçekleştiriyor. Şirketin hisseleri de NASDAQ’da işlem görüyor. Sadakat kartıyla toplanan mil veya puanların süresi de hiçbir zaman bu havayolunda geçerliliğini yitirmiyor. İş birliği yaptığı ortaklarında da bu miller kullanılabiliyor. ABD’de seyahat etme imkânınız olursa Jetblue Airways’i denemenizi öneririm.

Son bir ayda ABD’nin en yoğun 20 havalimanı içinde yer alan 3 merkezinde; San Francisco International Airport, Dallas/Fort Worth International Airport ve Boston Logan International Airport’ta Türk Hava Yolları ile direkt uçuş deneyimi yaşadım. Boston haricindeki diğer iki meydanda hareketlilik vardı. Büyük oranda mağazalar ve yiyecek/içecek mekanları açıktı. Uçaklar yeniden meydanları doldurmaya başlamıştı.

Ancak havayollarına hizmet veren özel yolcu salonları (lounge), terminallerdeki mağazalar henüz tam anlamıyla hizmet girmemişti. San Francisco ve Dallas’ta lounge’lar ve diğer yaşam alanları belli oranda ihtiyacı karşılayacak şekilde hizmete veriyorlar, ama tam anlamıyla açılma henüz söz konusu değil.

Boston Logan Havalimanı ise maalesef henüz terkedilmiş gibi bir havadan çıkamamış. Boston’da Türk Hava Yollarının kullandığı “E” terminalinde yiyecek/içecek alanları, lounge ve mağazalar kapalıydı. Sadece aperatif bir şeyler alabileceğimiz açık bir yer vardı.

Havalimanlarının yeniden hareketlenmesi daha önceki konumlarıyla yakından ilgili. Dallas, ABD’nin normal zamanlarda en yoğun beş meydanı içinde yer alırken San Francisco ilk 10’da ve Boston ise ilk 20 içinde bulunuyordu. Normal zamanlardaki yoğunluk sıralamasına göre şu an meydanların hareketlilik kazanmaya başladığını söylemek mümkün. Diğer bir ifadeyle normal zamanlarda en fazla trafiği olan havalimanları yeniden uçuşların başlatılmasında da en avantajlı konumdalar.

İstanbul Havalimanı’ndan durum aynı. Terminalin yarısı mağazalarla birlikte kapalı. Kapalı bölümde yer alan Türk Hava Yollarının iki lounge’dan birisi de henüz hizmet vermiyor. Ancak İstanbul Havalimanı işletmecisi İGA yöneticileri terminalin yarısının kapalı olmasına rağmen yiyecek/içecek alanlarının ve mağazaların yaptığı cirodan memnunlar. THY bu durumdan ne kadar mutlu bilemiyorum. Benim de son bir ayda yaptığım tecrübelerimden hareketle THY lounge ile diğer havayollarına hizmet veren İGA Lounge’ın oldukça yoğun olduğunu biliyorum. Kısacası İstanbul Havalimanı’nın tam kapasite açılma zamanının geldiğini düşünüyorum.

Yanlış anlaşılmaları önlemek için Boston Havalimanı’na dair bir detaya da dikkat çekmek gerekir. Havalimanında A, B, C ve E olmak üzere 4 yolcu terminali bulunuyor. Terminaller bazı havayollarını bazı kriterlerle tahsis edilmiş. Mesela “E” terminalini THY, Emirates, Lufthansa gibi Kuzey ve Güney Amerika dışındaki tüm havayolları kullanıyor. Diğer 3 terminal ise Amerika kıtasındaki şirketlere tahsis edilmiş. Buna rağmen terminal “E” bomboş gibiydi ve her yer kapalıydı.