Felaket tellallarına bakmayın! Krizden en az hasar alan ülkelerden biri Türkiye
Dünya 1929'ten sonraki en büyük ekonomik krizle sarsılıyor. Kriz 14.1 trilyon dolarlık paketleri yuttu, fırtına henüz dinmedi… Ama felaket tellalları sizi yanıltmasın, Türkiye krizden en az hasar gören ülkelerden biri. Dev şirketler, hatta ülkeler batarken, Türkiye'de bugüne kadar ne büyük bir şirket batma noktasına geldi, ne de bir banka kamu yönetimine geçti.
Şöyle bir bakalım, ekonomisi çok güçlü zannedilen ülkelerin haline…
ABD'de General Motors, Ford gibi dünya devleri iflasın eşiğinde, 2 yılda piyasa değeri 200 milyar dolardan 6 milyar dolara gerileyen Citigroup devlet desteğiyle ayakta duruyor, sigorta devi AIG’ye devlet desteği yetersiz kaldı…
Küresel krizin adeta başkenti olan ABD, 2.2 trilyon dolarlık destek paketi açıklamasına rağmen ekonomideki çöküşün önüne geçilemiyor! 4.4 milyon kişi işsiz kaldı. FED, faizleri 0.25 seviyesine çekti. Uluslararası finans krizinin başlangıcı olarak kabul edilen Ağustos 2007 tarihinden bu yana ABD'de batan banka sayısı 25’e ulaştı. ABD hükümeti, son olarak ülkenin en büyük mevduat bankası Washington Mutual'a el koydu. Ülke 1929 Buhranı’ndan bu yana en kötü dönemini geçiriyor…
Avrupa’nın ikinci büyük ekonomisi konumundaki İngiltere’de ise durum daha vahim…
Geçtiğimiz yıl resesyona giren İngiltere ekonomisi, 2008’in son üç ayında yüzde 1.5 küçülerek 1980’den bu yana çeyrek dönemde kaydedilen en ciddi daralmayı yaşadı.
İngiltere'nin açıkladığı paketin büyüklüğü 400 milyar sterlini (691 milyar dolar) buluyor. İngiltere’nin önde gelen bankası Llyods Bank battı. Devlet 367 milyar dolarlık riskli varlıkları üstlenmek zorunda kaldı!
Avrupa'nın en büyük ekonomisine sahip olan Almanya, ülkedeki tüm banka mevduat hesaplarını devlet güvencesine aldı. Almanya'nın kurtarma planının toplam büyüklüğü 470 milyar Euro’ya ulaştı.
Fransa hükümeti bankaları kurtarmak için 320 milyar Euro’yu gözden çıkardı. İşsizlik çığ gibi büyüyor…
İtalya’nın en büyük bankası Unicredito, Avusturya ve İtalya hükümetinden destek istiyor.
Kuzey Atlantik'in ortasında bulunan 300 bin nüfuslu küçük ada ülkesi İzlanda, ekonomisi çöktü! Devlet dış borçları ödeyemeyeceğini açıkladı. İrlanda, 549 milyar dolarlık kurtarma paketi açıklasa da ülkedeki bankalar ve şirketler iflasın eşiğinde.
Macaristan’da banka mevduatları güvence altına alınsa da mali sistemdeki çöküşün önüne geçilemiyor. Macaristan Ticaret Bankası, döviz kredisi almak isteyenlere kredi vermeyi dondurdu. IMF, tarihinde ilk kez küresel finansal kriz nedeniyle piyasalarında büyük baskı gözlemlenen Macaristan'ın son günlerde aldığı önlemleri güçlendirmek için mali ve teknik destek paketi için harekete geçti.
Samsung ve Sony gibi Uzak Doğu’nun dev şirketleri zorda, birçok Japon şirketinin değeri hızla eriyor…
İki yıl önce söz konusu şirketlerin bu noktaya geleceğini kimse tahmin edemezdi…
Türkiye elbette krizin etkilerini hissetti, alıcıların azalmasıyla üretim düştü. Ama Çetin Altan'ın meşhur deyimiyle 'enseyi karartmadı'.
Şu ana kadar ne büyük bir firmamız iflas bayrağını çekti, ne de bankalarımızdan biri kamu yönetimine geçti. Hatta dünya bankaları çökerken, yabancı analistler bile Türk bankalarının sağlamlığına dikkat çekiyor.
İş Bankası 1.5 milyar TL, Ziraat Bankası 2.1 milyar lira, Garanti Bankası 1.9 milyar lira, Akbank 1.8 milyar lira kar elde etti. Türk bankaları gelirleriyle göz kamaştırırken, artık dünya bankaların fonlayan finans kurumları konumuna geldiler.
Neredeyse tüm dünya ülkeleri bankalardaki mevduata sınırsız güvence getirmelerine rağmen sistemden para çıkışını frenleyemezken, Türkiye güvence rakamını değiştirme ihtiyacı bile duymadı. Bugün Donald Trump gibi emlak kralı bile zor günler geçirirken, Türkiye’de yeni emlak projeleri hala talep görüyor.
150 ülke arasında 17'nci büyük ekonomi konumunda olan Türkiye dünya ekonomisinde ağır hasar bırakan bu yıkımdan sona ilk 10 büyük ekonomi arasına girmeye aday.
Macaristan, İzlanda başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesi şimdi IMF’yi ülkelerine çekebilmek için büyük çaba harcarken, Türkiye Para Fonu’na kendi şartlarını kabul ettirdi.
Krizin Türkiye ekonomisine etkisini kısa bir süre önce ülkemizi ziyaret eden Amerikalı stratejist George Friedman birkaç cümleyle özetledi: “Bazı ülkeler dengelerini son derece sağlam bir pozisyona sokarak krizden çıkacaklar. Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye bu krizden güçlü çıkacak ülkelerin başında geliyor."
Krizin ortasında bile Türk Hazine bonoları hala en cazip yatırım aracı, Türkiye direkt yatırımları çekmeye aday ülke konumunda… Siz bakmayın felaket tellallarına..
