ABD'de benzin 1 yıl öncesine göre daha ucuz, Türkiye'de ise yüzde 90 daha pahalı
Petrol fiyatlarının son 5 haftada yüzde 20 gerilemesiyle ABD'de haziran ayında 5 doların üzerine tırmanan benzinin galon (3.78 litre) fiyatı bugün 3.33 dolara geriledi. Böylece ABD'de ortalama benzin fiyatı 1 yıl öncesinin altına geriledi. Türkiye'de ise 2022 genelinde dolar/TL'de yüzde 40 yükseliş yaşanması ve 1 Mart'ta eşel mobil sisteminin sona ermesi sebebiyle araç sahipleri 1 yıl öncesine göre benzine yüzde 90, motorine ise yüzde 111 daha fazla ödüyor
Bu yıl özellikle Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimiyle başlayan süreçte uluslararası petrol fiyatlarında sert bir yükseliş yaşanmıştı. 1 Ocak 2022'de brent petrolün varil fiyatı yaklaşık 75 dolardan işlem görüyordu.
Dünyanın en büyük üreticilerinden olan Rusya'nın savaşa girmesiyle petrolün varil fiyatı 8 Mart'ta 123 doların üzerini gördü. Benzer şekilde haziranda da varil fiyatı 120 doların üzerini görmüştü.
RESESYON VE ÇİN ETKİSİ
Son dönemde ise başta Fed olmak üzere dünya genelinde merkez bankalarının faiz artırımlarına gitmesiyle küresel resesyon ihtimali giderek güçlenmeye başladı. Buna Çin'de koronavirüs sebebiyle alınan sert tedbirler eklenince petrol talebinin düşeceği öngörülmeye başladı.
Brent petrolün varil fiyatının son 1 yıldaki seyri:
Bu durum petrol fiyatlarında sert düşüşe yol açtı. Brent petrolün varil fiyatı dün 77 dolara gerilerken, bugün yeniden 78 dolara çıktı. Bugünkü yükselişe rağmen petrol fiyatlarında son 5 haftada yüzde 20'lik gerileme yaşandı.
Petroldeki gerileme dünya genelinde akaryakıt fiyatlarında da düşüşe yol açarak enflasyonun altında ezilen tüketicilerin bir nebze olsun rahat bir nefes almasına yol açtı.
5 DOLARIN ÜZERİNE TIRMANMIŞTI
Petrol fiyatlarındaki artış sebebiyle ABD'de benzinin galon fiyatı haziran ortasında 5 doların üzerine tırmanmıştı. Bugün itibarıyla ise ülkede fiyat ortalaması 3.33 dolara kadar düştü. Böylece benzinin satış fiyatı Aralık 2021'deki seviyesinin altına geriledi.
Türkiye'de de son haftalarda düşen petrol fiyatlarının etkisiyle akaryakıt satış fiyatlarında düşüşler yaşandı. Bugün benzinin litresine 2.13 motorinin litresine ise 1.88 lira indirim geldi. Böylece İstanbul Avrupa yakasında benzinin litresi 18.14, motorinin litre satış fiyatı ise 21.10 liraya geriledi.
DOLAR/TL BU YIL YÜZDE 40 YÜKSELDİ
Ancak son düşüşlere rağmen dolar kurunda yaşanan artış sebebiyle Türk tüketicilerinin yüzü Amerikalı tüketiciler kadar gülemedi. 1 yıl önce dolar/TL 13.69 seviyesinde bulunuyordu. Son haftalarda kurda yatay bir seyir izlenirken bugün itibarıyla dolar/TL 18.64'ten işlem gördü. Yani son 1 yılda dolarda yüzde 36'lık yükseliş yaşandı. Geçen yıl aralık sonunda kurda düşüş yaşanmış dolar 13.32 liraya gerilemişti. Dolayısıyla dolar/TL şu ana kadar 2022'de yüzde 40 yükseldi.
Benzinin litresi tam bir yıl önce, yani 8 Aralık 2022'de 9.55 liradan satılıyordu. Motorinin litresi ise 9.99 lira seviyesindeydi.
Yani ABD'de tüketiciler bugün itibarıyla benzini 1 yıl öncesine göre daha düşük fiyattan alırken, Türkiye'de araç sahipleri geçen yıla göre benzine yüzde 89.9, motorine ise yüzde 111 daha fazla ödüyor.
EŞEL MOBİL 1 MART'TA SONA ERDİ
1 yıl öncesine göre oluşan farkta 1 Mart 2022 itibarıyla eşel mobil siteminin sona ermesi de etkili oldu. Eşel mobil sistemiyle akaryakıt fiyatlarına gelen zamların önemli bir kısmı daha önceden ÖTV'den karşılanıyordu. Sistemin sona ermesiyle benzindeki ÖTV tutarı litre başına 49 kuruş, motorinde ise 61 kuruş yükselmişti. Bu tarihten itibaren fiyatlardaki değişimler pompa fiyatına aynı oranda yansımaya başladı.
