Bu sonbahar İstanbul’da her yerde sanat var!

Aniden başımda esen kavak yellerinin beni sevdiklerimden binlerce kilometre uzağa, Londra’ya attığı o kasvetli, gri günlerde bana güneşi hatırlatan şey bir tablo olmuştu. Ne zaman soğuk, yağmurlu beni ‘kör kuyularda merdivensiz bırakan’ bir güne açsam gözlerimi, ne zaman Kraliçe’nin ülkesinde bir başımayken boyumu aşsa hayat, kafamı suyun üzerine çıkarıp gökyüzünü görmek için National Gallery’e Joseph Wright’ın ‘An Experiment on a Bird in the Air Pump’ adlı tablosuna koşuyordum.

Karşısında uzun saatler geçirdiğimi bu tablonun beni neden bu kadar mutlu ettiğini hala bilmiyorum. Masanın üzerinde yanan mumun ışığının, etrafında toplanmış insanların yüzündeki, tatlı sıcaklığıydı belki de! Bildiğim tek şey, National Gallery’deki o tablo ve bu gri kentin dört bir yanına yayılan yüzlerce sergi, konser, tiyatro, müzikal sayesinde hayata yeniden sarıldığım. Tanpınar’ın “Hayat bir şeylere sarılmakla kabildir” sözündeki gibi, Londra’daki zengin kültür-sanat hayatı beni kentte bağladı.

Geçen hafta İş Sanat’ın yeni sezon tanıtım toplantısında gazeteci arkadaşlarla ayak üşüt sohbet ederken söylenen, “Ne kadar çok yeni etkinlik var İstanbul’da” cümlesi aklıma ‘mıh gibi’ çakıldı!

Joseph Wright - An Experiment on a Bird in the Air Pump

ÖNÜM ARKAM SAĞIM SOLUM SANAT!

Londra’da yaşadığım yıllarda her Çarşamba koşa koşa gibi aldığım ‘Londra’nın Kutsal Kitabı’ sloganlı Time Out dergisindeki konser, tiyatro, müzikal, sergi gibi yüzlerce kültür sanat etkinliği arasından hangisini seçeceğimi bilemediğim günleri hatırladım. İstanbul’da haftalık böyle bir rehberin olmamasına hep gıpta ederdim doğrusu. Bizde de Time Out vardı (artık sadece internette var) haftalık değil aylık çıkıyordu, Londra’dakinin belki de dörtte biri kadar bir etkinlik duyurusuyla o da...

“Ne kadar çok yeni etkinlik var İstanbul’da” cümlesi duyduğum andan itibaren kendimi Nazım’ın derya içinde deryayı bilmeden yüzen balıkları gibi hissettim; o an ortamın en tuhaf mahluku bendim...

Öyle ya işte o an yeni sezon tanıtımı yapılan İş Sanat, Akbank Sanat, Arter, Meşher, Borusan Sanat, Pera Müzesi, Müze Gazhane, Zorlu PSM, Salt, AKM, Borusan Sanat, Yapı Kredi Sanat, İstanbul Sinema Müzesi, Base, Contemperory, Bomontiada, Maximum Uniq, DasDas gibi bir dolu kültür sanat noktasında onlarca etkinlik sanatseverleri bekliyordu...

YÜZDE 78 MÜZİK DİNLEMEYE GİDEMİYOR

10. sezonunu geçtiğimi hafta Fazıl Say konseriyle açan Zorlu PSM, bu yıl herkesi sanatla yakınlaştırmayı amaçlayan, ulaşabildiği her kesime muhakkak faydası olacağına inandığı bir sosyal fayda projesinin de ilk adımını attığını duyurdu. Bu duyuruyu yaparken de IPSOS’un 2018 yılında yaptığı “Türkiye’yi Anlama Kılavuzu” araştırmasında veriler paylaştı. Bu araştırmaya göre Türkiye’de toplumun yarısı sinemaya gitmiyor. Ayda bir gidenler ise toplumun sadece yüzde 16’sı. İnternetten en fazla satın alınan ürün gruplarında konser ve tiyatro biletleri sadece yüzde 11’lik bir yer tutuyor. Toplumun yüzde78’i ise müzik dinlenen eğlence yerlerine maalesef hiç gidemiyor. (Müzik dinlenebilecek festivallerin iptalleri ise ayrı bir felaket!) Bu veriler ışığında Zorlu PSM insanların hayatlarında sanata daha fazla yer açmalarını sağlamak için İstanbul’da dezavantajlı bölgelerde yaşayan hayatında hiç konsere ya da tiyatroya gidememiş yetişkinleri ve çocukları, alanında uzman STK’lar SosyalBen ve Toplum Gönüllüleri Vakfı’nın ortaklığında ‘İlk Konserim, İlk Tiyatrom PSM’de’ projesiyle PSM’deki konser ve tiyatro etkinliklerinde ağırlamaya hazırlanıyor.

KASVETLİ DÜNYAYI SANATLA AYDINLATIN

Zorlu PSM’nin paylaştığı rakamları ve her ağzımızı açtığımızda bir ‘kültür kenti’ diye nitelediğimiz İstanbul’da, 2022 yılında, hala hiç tiyatroya ya da konsere gidememiş insanların bulunduğu düşüncesiyle başlattığı ‘İlk Konserim, İlk Tiyatrom’ projesini okurken gazeteci arkadaşımın “Ne kadar çok yeni etkinlik var İstanbul’da” sözü geldi aklıma...

Bu umut kırıcı rakamlara rağmen Çetin Altan gibi “enseyi karartmamak lazım” diyerek bardağın dolu tarafına odaklanıp şu sıralar ve önümüzdeki aylarda İstanbul’un dört bir yanında gerçekleştirilecek kültür sanat etkinliklerini alt alta toplayayım dedim.

Belki içlerinden biri, bir sanat eseri, ‘An Experiment on a Bird in the Air Pump’ tablosunun bana yaptığını gibi sizin hayatınızda bambaşka pencereler açıp içinde yaşadığımız şu kasvetli dünyada masmavi bir gökyüzüyle göz göze gelmenize vesile olur.

İSTANBUL’UN SANAT ATLASI

İŞ SANAT

Yeni sezon mottosunu 'Hayatın İçinde Sanat' olarak belirleyen İş Sanat, 23 Eylül'de 'Cuma İş Çıkışı' konserleri çerçevesinde Özge Fışkın konseriyle sanatseverlerle 'Merhaba' diyecek. 27 Ekim’de orkestra şefi Patrick Hahn yönetimindeki Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve piyanist Olga Scheps’in gerçekleştireceği konser ile salonunun kapılarını seyircilerine açacak. Jan Garbarek’ten Adamo’ya, Emel Sayın’dan Nükhet Duru’ya birçok sanatçı sezon boyunca İş Sanat sahnesinde olacak. Tiyatro oyunları, sergiler, podcast’ler darken sanatseverlere dolu dolu bir sezon vaadediyor. İş Sanat ayrıca Youtube kanalındaki yayınlarıyla da izleyicileri ile buluşacak.

ZORLU PSM

Melike Şahin

Fazıl Say’ın 'Hayat Ağacı' eseri ile 10. sezonuna ‘merhaba’ diyen Zorlu PSM, 700’den fazla etkinliğe ev sahipliği yapacak. New Model Army, Travis gibi dünya çapındaki efsanelerin, Ceza, Melike Şahin gibi yıldızların yanı sıra dünyaca ünlü tiyatro, müzikal, dans, opera-bale gösterileri sahnesinde ağırlayacak. Özel sergi turları ve ‘İlk Konserim İlk Tiyatrom PSM’de sosyal sorumluluk projesiyle 10. Sezonunu kutlayacak.

BORUSAN CONTEMPORARY

Britanyalı sanatçı kolektifi United Visual Artists’in Julia Kaganskiy küratörlüğünde hazırlanan 'UVA: Kaosun Eşiği' ile Necmi Sönmez’in küratörlüğünü üstlendiği Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu seçkisi 'Hibrit Mekanlar', 27 Ağustos 2023’i kadar Perili Köşk’te ziyaret edilebilecek.

SALT

Yeni sergi Sahnede 90’lar, sahne ve performans kavramları odağında Türkiye’nin 1990’lı yıllarından sanat üretimlerini bir araya getiriyor. Performansın toplum, ekonomi, sokak ve siyasetle ilişkisini irdeleyen sergi, sanatçı ve tasarımcıların oluşturduğu bireysel ve kolektif girişimleri ele alırken kültür tarihinden de bir potpuri sunan Sahnede 90’lar, çeşitli kaynaklardan toplanmış arşivlere dayanıyor ve canlı performanslardan video kliplere uzanan bir çeşitlilikte çarpıcı üretimleri de içeriyor. Sergi 12 Şubat 2023’e kadar sürecek.

AKSANAT

Sergi konsepti ve sergileme tasarımını Bülent Erkmen’in, küratörlüğünü Prof. Dr. Hasan Bülent Kahraman’ın üstlendiği 'Kırk Kapılı Oda: Günümüz Sanatçıları Sergilerinin 40 Yılı' sergisi 19 Kasım'a kadar açık kalacak.

AKBANK CAZ FESTİVALİ

Bu yıl 24 Eylül - 9 Ekim tarihleri arasında gerçekleşecek 32. Akbank Caz Festivali'nde; caz müziğinin önemli temsilcilerinden Abdullah Ibrahim, Gonzalo Rubalcaba & Aymée Nuviola, Ravi Coltrane ve Oded Tzur Quartet gibi isimler sahne alacak. Festival; 120'den fazla müzisyenle 22 ayrı mekanda 32 konser, 3 söyleşi, 3 çocuk atölyesi, teras konserleri ve dans etkinlikleri sanatseverlerle buluşacak. Açılış; 24 Eylül'de Alp Ersönmez'in Cereyanlı projesi kapsamında Barış Doğukan Yazıcı, Çağrı Sertel, Duru Tuna ve Kuzey Yılmaz'ın oluşturduğu ekiple Müze Gazhane'de gerçekleşecek.

TEKFEN

Kuruluşunun 30. yılında klasik müzik severlerle müzikseverlerle arka arkaya vereceği iki konserle buluşacak. Daimî şef ve sanat direktörü Aziz Shokhakimov yönetiminde 5 Ekim’de İstanbul Zorlu PSM’de çalacak olan orkestra, 6 Ekim’de de Başkent Kültür Yolu Festivali kapsamında CSO Ada Ankara’da konser verecek. Orkestranın Macar keman virtüözü Roby Lakatos ve Grubu’na eşlik edeceği yüksek tempolu programda, dinleyiciler konuk sanatçısı ve Tekfen Filarmoni ile uzun yıllardır iş birliği yapan Göksel Baktagir’in kanunuyla Macarların geleneksel çalgısı olan cimbalom ile doğaçlama atışmasına tanık olacak.

ARTER

Sanatçı Bill Fontana’nın, ilk gösterimi 7 Haziran’da Centre Pompidou’da gerçekleştirilen on kanallı ses yerleştirmesi 'Sessiz Yankılar: Notre-Dame' 4 Aralık’a kadar projeye ev sahipliği yapan dünya müzelerinin ilki olma ayrıcalığını yaşayan Arter’de deneyimlenebilir. Küratör Emre Baykal’dan ‘Oyun Bu’ sergisi 9 Nisan 2023, küratör Eda Berkmen’den ‘Koyun Koyuna’ başlıklı sergisi ise 29 Ocak 2023’e kadar Arter’de sanatseverlerle buluşacak.

FİLMEKİMİ

21. Filmekimi, 7-16 Ekim tarihleri arasında gerçekleşecek.. Claire Denis'den Cannes'da Büyük Ödülü kazanan Stars at Noon / Öğle Güneşinde Yıldızlar, Michel Hazanavicius'un Cannes Film Festivali'nin açılışını yapan çılgın komedisi Coupez!, Cannes'da En İyi Kadın Oyuncu Ödülünü kazanan Holy Spider / Kutsal Örümcek ve Cristian Mungiu'nun son filmi R.M.N. programda yer alacak filmler arasında. Cannes, Berlin ve Venedik film festivallerinden merakla beklenen ödüllü yapımlar sinemaseverlerle buluşacak.

FİLMEKİMİ

İSTANBUL BİENALİ

Küratörlüğünü Ute Meta Bauer, Amar Kanwar ve David Teh‘in üstlendiği 17. İstanbul Bienali, sanatçı, düşünür, yazar, şair, araştırmacı, mimar, radyo programcısı, balıkçı, aktivist, stand-up komedyeni, şef, etnomüzikolog, ornitolog, deniz bilimci, kukla ustası, müzisyen gibi pek çok farklı disiplinde 500’ün üzerinde katılımcının projelerini bir araya getiriyor. Bienal, 20 Kasım’a kadar Beyoğlu, Kadıköy, Fatih ve Zeytinburnu’nda yer alan 12 sergi mekânının yanı sıra, şehrin dört bir yanında sayıları 50’yi aşan kitapçı, sahaf, hastane, huzurevi, kafe, metro durakları ve bir radyo istasyonunda izleyiciyle buluşuyor.

İSTANBUL BİENALİ

İSTANBUL TİYATRO FESTİVALİ

İKSV tarafından düzenlenecek olan 26. İstanbul Tiyatro Festivali, 25 Ekim-26 Kasım tarihleri arasında seyirciyle buluşacak. Bu yıl Işıl Kasapoğlu küratörlüğünde düzenlenecek festival, Türkiye’den ve yurt dışından, merakla beklenen, yepyeni oyunlardan yenilikçi ve ufuk açıcı performanslara, toplam 24 tiyatro, performans ve dans gösterisini bir araya getirecek.

YAPI KREDİ SANAT

2 Ocak 2023’e kadar farklı coğrafyalarda yaşanan adaletsizliklere aşk, umut ve direnişle bakmayı öneren 'Hayat, Ölüm, Aşk ve Adalet' isimli güncel sanat sergisine ev sahipliği yapacak.

SALON İKSV

Sonbaharla birlikte Salon İKSV de şehre geri dönüyor. Müzik severlerin buluşma noktalarından Salon, 23 Eylül’de kapılarını açacak. Salon’un eylül ve ekim programında yer alan isimler, Agar Agar, Princess Chelsea, Islandman, Jakuzi, Charlie Cunningham ve Arab Strap. Sezona çok yakında eklenecek isimler de Salon’un web sitesi ve sosyal medya kanallarından duyurulacak.

GARANTİ BBVA GÜZ KONSERLERİ

16 Eylül’de başlayan Garanti BBVA Güz konserlerinin ilk bölümü 19 Ekim’e kadar dört farklı mekanda dinleyicilerle buluşacak. Konserlerde Balthazar, Dolu Kadehi Ters Tut ve Travis gibi önemli gruplar ve şarkıcılar sahne alacak.

TANER CEYLAN SERGİSİ

On beş yılın ardından Türkiye’de yeni bir sergi ile sanatseverlerle buluşuyor. 2019 yılından beri İstanbul’u farklı perspektiflerden gözlemleyerek oluşturduğu sergisinde Taner Ceylan; kentin tarihi yapılarını, farklı semtlerini ve hikayelerini yeniden keşfederken İstanbul’un gizli kalmış cevherlerinden ilham alıyor. Yahya Kemal Beyatlı’nın Çubuklu Gazeli şiirinden alıntı ile “Âheste Çek Kürekleri Mehtâb Uyanmasın” başlıklı sergi 15 Ekim’e kadar Kanlıca’daki Sipahiler Ağası Mehmet Emin Ağa Yalısı’nda görülebilir.

BASE

Bu yıl Akaretler Sıraevler'de 'İz ve İletişim'i temasıyla gerçekleşecek olan BASE 2022’de 16 şehirdeki 27 üniversiteden yeni mezun 73 sanatçı adayının farklı disiplinlerde 83 eseri sergilenecek. 28 Eylül’de başlayacak etkinlik 2 Ekim’e kadar Akaretler Sıraevler’de sanatseverlerle buluşacak.

BEYOĞLU KÜLTÜR YOLU FESTİVALİ

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın beş şehirde çok daha kapsayıcı etkinliklerle yaygınlaştırdığı Türkiye Kültür Yolu Festivalleri bünyesinde düzenlenen Beyoğlu Kültür Yolu Festivali, 1 Ekim’de kapılarını açıyor. Festival, tiyatrodan sinemaya, edebiyattan dansa, müzikten dijital sanatlara, sergilerden sohbetlere 51 ayrı mekânda, 88 salon ve 5 açık hava sahnesinde, 6000’den fazla sanatçı ve 1000’den fazla etkinlikle İstanbullulara benzersiz bir kültür sanat deneyimi yaşatacak.

BEYOĞLU KÜLTÜR YOLU FESTİVALİ

PHOTOGRAHY İSTANBUL

Fotoğraf sanatı üzerinden disiplinlerarası bir diyalog ortamı sunan “Şehrin Festivali” 212 Photography Istanbul, 6 - 16 Ekim tarihleri arasında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın katkılarıyla festival takipçilerini ağırlayacak.

İSTANBUL SİNEMA MÜZESİ

Sinema tarihinin en önemli yönetmenlerinden Stanley Kubrick'in tüm çalışmalarına kronolojik bir bakış sunup izleyicinin Kubrick'in sıra dışı dünyasına yakından tanıklık etmesini sağlayacak ‘Stanley Kubrick’ başlıklı sergi 1 Ekim'de İstanbul Sinema Müzesi'nde sinemaseverlerle buluşacak.

FANTASTİK FİLM FESTİVALİ

Uluslararası Bilim ve Sanat Yaratıcıları Derneği tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğünün destekleriyle bu yıl ilk kez düzenlenen Evrensel Bilim Kurgu ve Fantastik Film Festivali'nde uluslararası jüri başkanlığını usta yönetmen Alex Proyas yapacak. Festival, 28 Eylül-4 Ekim arasında Yeşilçam Sineması, Beyoğlu Fitaş ve Kadıköy olmak üzere İstanbul’un iki yakasında gerçekleştirilecek.

MEŞHER

‘Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?’ sergisinde yurt içi ve yurt dışından olmak üzere toplam 44 sanatçının 120’ye yakın eseri yer alıyor. Sergide ödünç alınan eserlerin yanı sıra, Vehbi Koç Vakfı desteğiyle bu sergi bağlamında çeşitli mecralarda üretilen yapıtlar da bulunuyor. Küratörlüğünü Selan Ansen’in üstlendiği serge 12 Şubat 2023’e kadar görülebilir.

MEŞHER

İSTANBUL KOMEDİ FESTİVALİ

BKM Organizasyonu ile bu yıl beşinci kez düzenlenecek olan İstanbul Komedi Festivali, 11 Kasım – 12 Aralık tarihleri arasında gerçekleşecek. Festivalinin kalbi olan İstanbul, 26’dan fazla ayrı sahnede, 82’si yetişkin, 20’si çocuk olmak üzere 220’den fazla etkinlik ile 7’den 70’e tüm şehre kahkahayı getirecek! Festival, mizahin ulusal ve uluslararası düzeyde en iyi ve en yeni isimlerini ağırlayacak.

ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ

Sezon boyunca opera-bale gösterilerini, tiyatro oyunlarını, konserleri, sergileri sanatseverlerle buluşturacak. Beyoğlu Kültür Yolu Festivali kapsamında 1 Ekim’de İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin sahneleyeceği Carmen Operası, 12 Ekim’de Saraydan Kız Kaçırma” Operası, 13 Ekim’de Donkişot Balesi, 10 Ekim’de Hırçın Kız oyunu AKM sahnelerinde olacak onlarca muhteşem etkinlikte sadece birkaçı…

AKM İSTANBUL

DasDas

Yeni oyun ‘Dünya Yerinden Oynar’ın yanı sıra Jospeh K., Ağaçtaki Kız, Zengin Mutfağı, Romeo ve Juliet gibi oyunlar yeni sezonda da tiyatro severlerle buluşacak.

DasDas