Deprem bulutu nedir? Depremden önce 'deprem bulutu' görüldü iddiası!
Düzce'nin Gölyaka ilçesinde 5,9'luk deprem meydana geldi. Deprem İstanbul, Bolu, Ankara, Eskişehir, Kütahya, Bursa, Kocaeli, Edirne, Çankırı, Zonguldak, Sakarya illeri ve ilçelerinde hissedildi. Yaşanılan deprem korkuya neden olurken sosyal medyada deprem bulutları gündeme geldi. Deprem bulutlarının depremden önce gökyüzünde oluştuğu iddia edildi.
Düzce'nin Gölyaka ilçesinde meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki Düzce depremi korkuttu. 23 Kasım saat 04:08'de meydana gelen deprem geniş bir alanda hissedildi. Depremi birçok il ve ilçelerde hissedenler son durumu anbean takip ederken sosyal medyada deprem bulutları gündeme geldi. Deprem olmadan önce oluşan farklı görünümde bulutların depremin habercisi olduğu düşünülüyor. Peki, deprem bulutu nedir? Deprem bulutları neden ve nasıl olur? Deprem olmadan önce bulutlar nerelerde görüldü?
DEPREM BULUTU NEDİR?
Deprem bulutları, depremden önce belirdiği iddia edilen bulutlar olarak tanımlanıyor. Eski Hint eserlerinde depremi işaret eden bazı belirtiler yer verildiği görülmüştür. Burada bahsedilen konulardan birisi de depremden bir hafta önce oluşan sıra dışı bulutlardır. Günümüzde bazı bilim adamları, bazıları depremden 50 gün önceki sismik olaylarla ilişkili bulutları incelediklerini ileri sürmektedir. Hatta bulutları inceleyerek depremi önceden bildiklerini iddia etmektedir. Fakat bu iddialar bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.
Türkiye'den ise araştırmacı ve kent planlama dalında lisansüstü eğitimini tamamlamış Oray Yılmaz bu konuda çalışmalar yürütmüş ve uydulardan izlediği bulutlarla kendi sistemine göre farklı yollardan tahminlerde bulunmuştur. Tahminlerinin başarılı olduğunu savunmaktadır. Bu tahminlere göre depremler, bulut tespitinden sonra 6 saat ile büyüklük ve tespit edildiği kıta plakasına göre 15 günde gerçekleşmektedir. Bu çalışmaları web sayfasında özetlemiştir. Her ne kadar bulutların durumuna göre depremin tahmin edildiğini iddia etse de, bunları kişisel görüşlerine dayandırmakta olup hâlen mevcut ve kanıtlanmış bilimsel verilere dayalı olmadığını belirtmiştir.
DEPREM BULUTLARI NEDEN VE NASIL OLUR?
Anadolu ajansının teyit hattı bu iddiaların gerçeği yansıtmadığını belirterek şu açıklamalarda bulunmuştur:
İstanbul'da gökyüzünde oluşan bulutların "cirrocumulus" bulutları olduğunu görüyoruz. Yüksek seviyede bulutlar kategorisinde yer alan bu bulut türü küçük gruplardan meydana gelen ince, beyaz ve gölgesiz bulut oluşumu. Bu bulut türünü toplu halde görebildiğimiz gibi ayrı ayrı parçacıklar halinde de görebiliriz. Cirrocumulus bulutları, Altocumulus bulutlarının parçalanıp küçülmesi ya da Cirrus veya Cirrostratus bulutlarının şekil değiştirmesi ile oluşurlar. Bulutlar tamamen buz kristallerinden ibarettir ama bazen aşırı soğumuş su damlacıkları da görülebiliyor.
Deprem bulutlarının depremden önce gökyüzünde oluştuğu sıkça iddia edilir. Eski dönemlerden beri de 'deprem bulutları' ile ilgili çeşitli söylemler mevcut. Günümüzde de bazı bilim adamları sismik olaylarla bulutlar arasında bir ilişki olduğunu ileri sürmekte. Ancak genel bilimsel kanı böyle bir ilişki olmadığı yönünde.
Prof. Dr. Ziyadin Çakır'ın Anadolu Ajansı Teyit Hattı'na yaptığı açıklamada "Bu bulutlarla ilgili bir takım söylemler ve gözlemler var ancak kabul edilmiş bir görüş veya teori yok. Yani özellikle küçük depremler için olma olasılığı zaten düşük, büyük depremler için bir takım söylemler var ama kabul edilmiş bir teori yok. Sadece iddiadan ibaret." dedi.
Salı gecesi Marmara Denizi'nde gerçekleşen depremle bulutların arasında bir ilişki olup olmadığı sorusunu da Çakır "Dünyada her gün yüzlerce, binlerce deprem oluyor. Böyle bir durum olsaydı eğer bu gözlenirdi. Dolayısıyla böyle bir gözlem yok" açıklamalarında bulundu.
DEPREM NASIL OLUŞUR?
Depremler, yer kabuğu ya da taş küre adı verilen yerkürenin en üstünde bulunan tabakada fay hattı adı verilen kırıkların çeşitli hareketleri ile meydana gelir. Fay hatları, taş küredeki kayaların gerilme, sıkışma gibi yüksek basınç oluşturan şartlar altında kırılması ile meydana gelir. Depremler ise bu kırıklarda oluşan basınç dengesinin ani bir hareketle değişmesi ile meydana gelen sismik dalgalardır.
DEPREM OLMADAN ÖNCE BULUTLAR NERELERDE GÖRÜLDÜ?
Deprem bulutunun nerelerde görüldüğü şeklinde resmi bir kayıt bulunmasa da sosyal medya hesaplarında paylaşılan görüntüler şu şekilde;